Patrick Kluivert

Patrick Kluivert is een voormalig profvoetballer uit Nederland. De 79-voudig international van het Nederlands elftal speelde voor clubs als Ajax, AC Milan, FC Barcelona en PSV. Na zijn carrière bleef hij als trainer en bestuurder actief in de voetbalwereld.

• Kluivert werd in 2023 ontslagen door Adana Demirspor
• Na zijn carrière was hij onder meer assistent-bondscoach van Oranje
• De Amsterdammer speelde zelf 79 interlands voor Nederland
• Kluivert kwam als speler uit voor clubs als Ajax, AC Milan, FC Barcelona en PSV
• In 1995 besliste hij de Champions League-finale tegen AC Milan

Patrick Stephan Kluivert werd op 1 juli 1976 geboren in Amsterdam. Zijn vader Kenneth Kluivert speelde drie interlands voor de nationale ploeg van Suriname, waar hij tot 1970 woonde. Moeder Lidwina Kluivert (overleden in 2023) was afkomstig uit Curaçao en was misschien wel zijn grootste fan. Spelers en stafleden werden regelmatig getrakteerd op pasteitjes.

Kluivert was tussen 2000 en 2004 getrouwd met Angela van Hulten. Zij kregen drie kinderen: Quincy, Justin en Ruben Kluivert. In 2008 stapte de Amsterdammer in het huwelijksbootje met Rossana Lima, die zelf bekend werd als styliste en eigenaar van modewinkels. Uit dit huwelijk kwam één kind voort: Shane Kluivert.

Voetbalcarrière

Op jonge leeftijd voetbalde Kluivert veelvuldig op straat in Amsterdam-Noord, net als generatiegenoot Edgar Davids. Zijn eerste stappen op het voetbalveld zette de spits bij amateurvereniging ASV Schellingwoude, dat in 1999 fuseerde tot ASV De Dijk. Kluivert scoorde aan de lopende band en wekte daarmee de aandacht van talentscouts van Ajax. In de jeugdopleiding van de Amsterdamse club werd hij op talloze posities ingezet, waardoor hij een breed scala aan kwaliteiten ontwikkelde.

Relatief eenvoudig liep Kluivert door de Ajax-opleiding heen. Ajax plaatste weliswaar vraagtekens bij zijn persoonlijkheid, maar zijn impulsieve karakter dwarsboomde zijn droom om profvoetballer te worden niet. Trainer Louis van Gaal besloot in 1994 om de getalenteerde aanvaller naar de eerste selectie over te hevelen. Kluivert kwam terecht in een selectie met spelers als Edwin van der Sar, Danny Blind, Frank Rijkaard, Frank en Ronald de Boer, Jari Litmanen, Davids, Clarence Seedorf en Marc Overmars.

Champions League-winnaar met Ajax

Kluivert debuteerde op 21 augustus 1994 in de hoofdmacht van Ajax, dat ten koste van aartsrivaal Feyenoord de Nederlandse Supercup veroverde. De spits mocht in de basis starten en bepaalde de eindstand op 3-0. Een week later debuteerde de Amsterdammer in de Nederlandse Eredivisie. In de thuiswedstrijd tegen RKC Waalwijk (3-1 zege) wist Kluivert de score te openen. Hij gaf daarmee zijn visitekaartje af aan Van Gaal, die hem gedurende het seizoen regelmatig een basisplaats gunde.

Met 22 doelpunten in 37 officiële wedstrijden beleefde Kluivert een uitstekend debuutseizoen bij Ajax. Hij maakte twee doelpunten in de Champions League-campagne van 1994-1995. Het meest iconische doelpunt uit zijn voetbalcarrière maakte hij in de finale tegen AC Milan. De pas achttienjarige Kluivert viel na 69 minuten in voor Litmanen en punterde in de 85ste minuut de 1-0 tegen de touwen. Teammanager David Endt verklaarde jaren later in de Volkskrant: “Hij wist dat hij niet zou gaan spelen en zei tegen me: ‘Als ik erin kom, dan ga ik hem maken. Ik ga hem maken.'”

Meer succes in Ajax-shirt

Ajax was in 1995 sowieso bijzonder succesvol te noemen. De Amsterdammers veroverden naast de Champions League ook de landstitel, de Nederlandse Supercup, Europese Supercup én de wereldbeker. Kluivert wist zijn strafschop in de WK-finale tegen het Braziliaanse Grêmio niet te verzilveren, maar dat had geen consequenties. Ajax prolongeerde de landstitel in 1996, maar slaagde er net niet in om de Champions League nogmaals te winnen. In de finale trok Juventus na strafschoppen aan het langste eind.

In de Champions League-finale van 1996 was er geen hoofdrol voor Kluivert. Van Gaal wisselde de matchwinner van 1995 al in de rust. Een domper voor de spits, die met 23 doelpunten in 42 officiële wedstrijden opnieuw een prima seizoen beleefde. Scoren deed Kluivert onder meer in de Champions League-wedstrijd tegen Real Madrid (0-2 overwinning). De oppermachtige Amsterdammers werden door de Spaanse aanhangers zelfs getrakteerd op een staande ovatie.

Kluivert zakte in het seizoen 1996-1997 ver terug. Hij speelde slechts 22 wedstrijden voor Ajax, waar hij acht doelpunten opeiste. Het collectief presteerde eveneens minder. Ajax bereikte nog wel de halve finale van de Champions League, maar speelde zowel in de titelstrijd (vierde) als KNVB Beker (uitgeschakeld in de tweede ronde) geen rol van betekenis. Feyenoord bleek bovendien te sterk in de strijd om de Johan Cruijff Schaal.

Dodelijk verkeersongeval

Kluivert bewaarde niet louter fijne gevoelens aan 1995. Op 9 september van dat jaar veroorzaakte de Ajax-spits een dodelijk ongeval in Amsterdam-Noord. Hij reed met een BMW minimaal 104 kilometer per uur binnen de bebouwde kom en schepte de auto van theaterdirecteur Marten Putman in de flank. Het slachtoffer overleed op slechts 56-jarige leeftijd, waar diens vrouw gewond raakte. Justitie besloot Kluivert te vervolgen voor ‘dood door schuld’ en ‘het veroorzaken van zwaar lichamelijk letsel door schuld’.

Kluivert ging op de dag van de uitvaart van Putman wéér in de fout. Niet alleen reed de Ajacied opnieuw te hard, maar hij zou ook een rood verkeerslicht hebben genegeerd. De rechtbank veroordeelde hem later tot een taakstraf van 240 uur en een rijontzetting van anderhalf jaar. Kluivert raakte in 2006 wederom in opspraak. In Holland Sport beweerde hij sinds een toevallige ontmoeting contact te hebben met de nabestaanden van ‘meneer Putman’, maar in de praktijk stuurde hij slechts een sms-bericht op de dag van de voorpublicatie van zijn autobiografie. Hij viel stil na te zijn geconfronteerd met dit feit.

Flop in Milaan

In zijn Ajax-periode werd Kluivert tevens beschuldigd van verkrachting. Hij werd uitgefloten in Amsterdam, maar supporters van andere clubs gingen nóg harder tekeer. De spits besloot eieren voor zijn geld te kiezen door in de zomer van 1997 over te stappen naar de Italiaanse topclub AC Milan. In Milaan trad Kluivert in de voetsporen van zijn idolen Marco van Basten en Rijkaard, maar hij kreeg ook de mogelijkheid om samen te spelen met voormalig Ajax-collega’s Davids en Michael Reiziger.

Kluivert debuteerde op 31 augustus 1997 in de Serie A-wedstrijd tegen Piacenza (1-1). AC Milan beleefde een zwakke start met twee punten uit drie competitiewedstrijden, al maakte hij op bezoek bij Udinese (2-1 nederlaag) wel zijn eerste doelpunt in Italiaanse dienst. Milan eindigde uiteindelijk op een teleurstellende tiende plaats in de Serie A. Het kritische publiek besloot de schuldvraag deels neer te leggen bij Kluivert, die werd uitgefloten. Hij werd daarnaast betiteld als Il Bergkamp nero (‘De zwarte Bergkamp’).

Gaandeweg het seizoen 1997-1998 verloor Kluivert zijn basisplaats bij AC Milan. Hij bleef uiteindelijk steken op 33 officiële wedstrijden (negen doelpunten).

Kampioen met FC Barcelona

Kluivert hield het al na één seizoen voor gezien bij AC Milan. Op de laatste dag van de zomerse transferperiode vertrok de spits naar FC Barcelona, waar Van Gaal de scepter zwaaide. De Nederlander maakte op 12 september 1998 zijn debuut in de thuiswedstrijd tegen CF Extremadura (1-0 overwinning). Een week later scoorde Kluivert voor het eerst in Catalaanse dienst en een betere wedstrijd had hij daarvoor niet kunnen uitkiezen. In de clash met aartsrivaal Real Madrid (2-2) maakte hij de 1-1.

In het seizoen 1998-1999 veroverde Kluivert een vaste basisplaats bij FC Barcelona, waar hij een succesvol duo vormde met de Braziliaan Rivaldo. Met zestien doelpunten in 38 officiële wedstrijden beleefde de oud-Ajacied een prima start in Camp Nou. Vijftien doelpunten maakte hij in de Spaanse Primera División en daarmee had Kluivert een belangrijk aandeel in het veroveren van de landstitel. Van Gaal mocht hem dat seizoen overigens niet inzetten in de Champions League.

Geen nieuwe prijzen, wel belangrijk

FC Barcelona vierde in november 1999 het honderdjarige bestaan. In dit jubileumjaar had de Catalaanse topclub de landstitel graag willen prolongeren, maar Deportivo La Coruña ging er verrassend met het kampioenschap vandoor. Barcelona liet zich in de Supercopa de España en de Champions League (halve finale) verrassen door Valencia, waar Atlético Madrid een finaleplaats dwarsboomde in de Copa del Rey. Barcelona sloot het seizoen 1999-2000 zodoende af zonder trofee. Kluivert realiseerde nochtans fraaie statistieken: 25 doelpunten in 44 gespeelde wedstrijden.

Van Gaal en voorzitter Josep Lluís Núñez namen afscheid van FC Barcelona. Het nieuwe bewind bracht de succesformule niet terug in Camp Nou. Met 25 doelpunten in 48 officiële wedstrijden bleef Kluivert leveren, maar zijn broodheer kwam in de Primera División niet verder dan de vierde plaats op de ranglijst. FC Barcelona moest in het seizoen 2001-2002 genoegen nemen met een identieke klassering. Kluivert noteerde desalniettemin voor het derde seizoen op rij exact 25 doelpunten in alle competities.

Kluivert eindigde in het seizoen 2002-2003 op 21 officiële doelpunten. FC Barcelona viel terug naar de zesde positie van de Primera División. Revanche volgde in het seizoen 2003-2004 door achter Valencia als tweede te eindigen in de Primera División, maar met tien doelpunten uit 26 wedstrijden beleefde de Nederlander een tegenvallend jaar.

Via Newcastle naar Valencia

Na 257 wedstrijden (122 doelpunten) werd Kluivert naar de uitgang geduwd door FC Barcelona. De uitgejouwde Amsterdammer hoopte de clubleiding nog op andere gedachten te brengen door een salarisoffer voor te stellen, maar dat vond geen gehoor. Ondanks een doorlopend contract mocht Kluivert in de zomer van 2004 transfervrij overstappen naar Premier League-club Newcastle United. Op St. James’ Park kreeg hij onder meer te maken met Alan Shearer als teamgenoot.

Sir Bobby Robson zag in Kluivert de potentiële opvolger van Shearer, maar de voormalig PSV-trainer werd al snel ontslagen. Zijn opvolger Graeme Souness had minder vertrouwen in de Nederlander. Met dertien doelpunten in 37 wedstrijden slaagde Kluivert er niet in om de technische staf te overtuigen. Newcastle United eindigde in de grijze middenmoot, verloor de halve finale van de FA Cup van Manchester United en werd in de kwartfinale van de UEFA Cup gestuit door Sporting Portugal.

Engelse media betitelden Kluivert na het seizoen 2004-2005 als miskoop. Hij keerde al na een jaar terug naar de Primera División, waar hij één seizoen voor Valencia speelde. Met twee doelpunten in zestien wedstrijden kon hij zijn rentree op Spaanse bodem geen glans geven.

Cruciaal doelpunt tégen Ajax

Kluivert mocht in de zomer van 2006 transfervrij vertrekken bij Valencia. In augustus vertrok Jan Vennegoor of Hesselink naar Celtic, waardoor PSV op zoek moest naar een nieuwe spits. De Eindhovenaren besloten Kluivert terug te halen naar Nederland. Zijn komst was niet onomstreden. Niet alleen had de aanvaller geen wedstrijdritme, maar zijn Ajax-verleden en incidenten in de privé-kring zorgden voor controverse. PSV Fans United, een fanatieke supportersgroep, kondigde zelfs een harde actie aan.

PSV liet Kluivert op 17 september 2006 debuteren in de Eredivisie-topper tegen Feyenoord (2-1 zege). Een week later begon de spits in de basis tegen ADO Den Haag (0-2 zege), maar al na achttien minuten werd hij vanwege een blessure vervangen door Roy Beerens. Kluivert kon na een revalidatietraject opnieuw beginnen. Hij bleef uiteindelijk steken op 21 wedstrijden en slechts drie doelpunten. Scoren deed hij onder meer tegen zijn oude werkgever Ajax. De Amsterdammers wonnen weliswaar met 1-5 in Eindhoven, maar op één doelpunt verschil ging PSV er met de landstitel vandoor.

Afsluiten in Frankrijk

Zijn cruciale aandeel in het kampioenschap van 2007 bleek niet toereikend voor een langer verblijf bij PSV. Hij hoopte op een terugkeer bij Ajax, maar technisch directeur Martin van Geel zette een streep door dit plan. In plaats daarvan tekende de routinier een contract bij het Franse Lille OSC. Gehinderd door fysieke problemen speelde Kluivert in totaal veertien wedstrijden, waarin hij viermaal wist te scoren. Dit aandeel was te weinig om een langer verblijf af te dwingen.

Kluivert vond na zijn vertrek bij Lille OSC geen nieuwe club meer. Pas in de zomer van 2010 kondigde hij officieel zijn afscheid aan als profvoetballer. Aan NU.nl vertelde hij destijds: “In mijn hoofd was ik al gestopt, maar het was heel moeilijk de beslissing definitief uit te spreken. Ik word nooit meer zo goed als ik ben geweest. Het was heel lastig dat te zeggen.”

Periode	Club
1994-1997	Ajax
1997-1998	AC Milan
1998-2004	FC Barcelona
2004-2005	Newcastle United
2005-2006	Valencia
2006-2007	PSV
2007-2008	Lille OSC

---

Interlandcarrière

Slechts enkele maanden na zijn debuut voor Ajax mocht Kluivert al voor het eerst opdraven namens het Nederlands elftal. Op 16 november 1994 maakte hij onder Dick Advocaat minuten in de doelpuntloze EK-kwalificatiewedstrijd tegen Tsjechië. Zijn eerste doelpunt als A-international maakte de spits op 29 maart 1995 in dezelfde kwalificatiecyclus, thuis tegen Malta (4-0). Kluivert schoot Nederland hoogstpersoonlijk naar het EK van 1996 door beide doelpunten op te eisen in de play-offwedstrijd tegen Ierland (2-0).

Nederland werd in 1996 in de kwartfinale uitgeschakeld door Frankrijk. Kluivert was één van de vier Nederlanders die een strafschop verzilverde, maar de misser van Clarence Seedorf bleek fataal. Rond dit toernooi was er veel te doen rondom de donkere internationals van Oranje, die samen de ‘kabel’ vormden. De verstandhoudingen binnen de spelersgroep raakten verstoord. Pas na het EK ontstond er een oplossing, waardoor Kluivert en consorten actief konden blijven voor het Nederlands elftal.

Halve finale hoogst haalbare

Kluivert raakte op het WK van 1998 opnieuw in opspraak. De spits pakte in de eerste groepswedstrijd tegen België (0-0) een rode kaart door een elleboogstoot uit te delen. Hij moest daardoor drie WK-wedstrijden vanaf de tribune toekijken, maar in de kwartfinale was hij weer inzetbaar voor bondscoach Guus Hiddink. Tegen Argentinië (2-1 zege) maakte Kluivert de openingstreffer. Scoren deed hij ook in de halve finale tegen Brazilië, dat na strafschoppen aan het langste eind greep. Kroatië won vervolgens de troostfinale.

Met vijf doelpunten, waaronder een hattrick tegen Joegoslavië, bewees Kluivert zijn waarde op het EK van 2000. In de halve finale faalde zowel Frank de Boer als de spits van FC Barcelona vanaf de strafschopstip. Italië verscheen daardoor als morele winnaar aan de aftrap van de strafschoppenserie. Kluivert herstelde zijn fout, maar bleek de enige Nederlander die zijn zenuwen onder controle had. Nederland verspeelde daardoor de kans om in eigen land een EK-finale te spelen.

Geen glansrijk afscheid

Na EURO 2000 besloot Frank Rijkaard op te stappen als bondscoach. Hij werd opgevolgd door Louis van Gaal, die er niet in slaagde om Nederland naar het WK van 2002 te loodsen. Zijn voormalig Ajax-trainer maakte om die reden plaats voor een oude bekende: Advocaat. De Hagenaar nam Kluivert op in de EK-selectie van 2004, maar deed in Portugal geen beroep op de spits. Hij moest vanaf de bank toekijken hoe Nederland de halve finale verloor van gastheer Portugal (1-2).

Na het EK van 2004 kwam Kluivert niet meer in actie voor het Nederlands elftal. Zijn teller bleef daardoor steken op veertig doelpunten in 79 interlands. Lange tijd was Kluivert de eeuwige topscorer van Oranje, maar uiteindelijk werd hij uit de topdrie geduwd door Robin van Persie, Memphis Depay en Klaas-Jan Huntelaar.

---

Trainerscarrière

Vanwege zijn fraaie erelijst als voetballer mocht Kluivert de versnelde cursus Coach Betaald Voetbal afleggen. In december 2009 wist hij de cursus tot een goed einde te brengen. De oud-international, die onder Van Gaal stage mocht lopen bij AZ, vertrok in 2010 naar Australië. Bij Brisbane Roar fungeerde hij als assistent-trainer en spitsentrainer.

Kluivert fungeerde in het seizoen 2010-2011 als assistent-trainer van Jong NEC. In de zomer van 2011 vertrok hij naar FC Twente, waar hij hoofdtrainer werd van het beloftenteam. Hij loodste de Tukkers in zijn tweede en laatste contractjaar naar de landstitel voor beloften.

Brons met Oranje

Kluivert werd na zijn vertrek bij FC Twente opgenomen in de technische staf van het Nederlands elftal. Samen met Danny Blind fungeerde hij als assistent van bondscoach Louis van Gaal. De oranjehemden zorgden voor een daverende stunt door titelverdediger Spanje in de eerste groepswedstrijd van het WK met 5-1 te verslaan. Nederland slaagde erin om de halve finale te bereiken, maar verloor na strafschoppen van Argentinië. De troostfinale tegen gastland Brazilië werd wel in eigen voordeel beslist: 3-0.

Na het WK van 2014 maakte Van Gaal de overstap naar Manchester United. Ook Kluivert vertrok bij de KNVB. Hij sprak de ambitie uit om ergens hoofdtrainer te worden óf een trainer van naam te assisteren.

Bondscoach van Curaçao

De voetbalbond van Curaçao stelde Kluivert in maart 2015 aan als bondscoach. Onder zijn leiding werd ingezet op deelname aan het WK van 2018, maar het nationale team wist de kwalificatiefase niet te overleven door toedoen van El Salvador (tweemaal 0-1). Kluivert slaagde er wel in om het team naar de Caribbean Cup van 2017 te loodsen.

Directeur van PSG

In mei 2016 tekende Kluivert een tweejarig contract als jeugdtrainer van Ajax. Het was de bedoeling dat hij de A1 zou gaan leiden, maar in werkelijkheid werd de oud-international in de zomer van datzelfde jaar gepresenteerd als directeur voetbalzaken van Paris Saint-Germain. Beide clubs bereikten hierover een akkoord. In de Franse hoofdstad bleef Kluivert één seizoen actief.

Ontslagen in Kameroen

Na zijn vertrek bij Paris Saint-Germain fungeerde Kluivert enige tijd als assistent-bondscoach van Kameroen. In deze rol werkte hij samen met Clarence Seedorf, zijn voormalig teamgenoot bij Ajax en Oranje. De voetbalbond van het Afrikaans land besloot het duo in de zomer van 2019 te ontslaan. Seedorf en Kluivert werden verantwoordelijk gehouden voor de zwakke Afrika Cup-deelname (exit in de achtste finale).

Terugkeer in Barcelona

Kluivert werd in de zomer van 2019 geïnstalleerd als hoofd jeugdopleiding van FC Barcelona, waar ook zijn zoon Shane zijn voetbalkunsten vertoonde. De Nederlander kreeg de opdracht om de voetbalacademie weer een centraal punt te laten vormen binnen de club. La Masia had weliswaar een behoorlijke reputatie opgebouwd door spelers als Pep Guardiola, Lionel Messi, Xavi Hernández en Andrés Iniesta voort te brengen, maar in de jaren daarvoor werden nieuwe spelers vooral voor megabedragen aangetrokken.

In Barcelona bleef Kluivert twee jaar actief als eindverantwoordelijke van de jeugdopleiding. FC Barcelona besloot zijn contract niet te verlengen. Dat besluit werd genomen door de teruggekeerde president Joan Laporta, die in aanloop naar de verkiezingen al maatregelen had aangekondigd om de Catalaanse club van nieuw elan te voorzien. Nadien fungeerde Kluivert korte tijd als interim-bondscoach van Curaçao.

Bliksemvertrek uit Turkije

Kluivert begon in de zomer van 2023 als hoofdtrainer van Adana Demirspor. Onder zijn leiding presteerde de Turkse club behoorlijk. In december stond zijn team vijfde in de Süper Lig, mede dankzij goede resultaten tegen Besiktas (4-2) en Fenerbahçe (0-0). Van de laatste vier competitiewedstrijden onder zijn leiding werd er echter geen enkele gewonnen: drie remises en één nederlaag. Kluivert en zijn stafleden botsten bovendien met het bestuur, dat in december 2023 besloot om de samenwerking te verbreken.

Periode	Team	Functie
2010	Brisbane Roar	Assistent-trainer
2010-2011	Jong NEC	Assistent-trainer
2011-2013	Jong FC Twente	Hoofdtrainer
2012-2014	Nederland	Assistent-bondscoach
2015-2016	Curaçao	Bondscoach
2016-2017	Paris Saint-Germain	Directeur voetbalzaken
2018-2019	Kameroen	Assistent-bondscoach
2019-2021	FC Barcelona	Hoofd jeugdopleiding
2021	Curaçao	Interim-bondscoach
2023	Adana Demirspor	Hoofdtrainer

Laatste update: 28 december 2023