Edwin van der Sar

Edwin van der Sar is een voormalig doelman uit Nederland. Hij speelde voor Ajax, Juventus, Fulham, Manchester United en het Nederlands elftal. Het meest recentelijk fungeerde Van der Sar als algemeen directeur van Ajax.

• Van der Sar stopte medio 2023 als algemeen directeur van Ajax
• Diezelfde zomer werd hij getroffen door een bloeding bij zijn hersenen
• Als Ajax-directeur vierde hij drie landstitels en twee bekers
• Als speler van Ajax en Manchester United won Van der Sar de Champions League
• Met beide clubs won de toenmalig doelman ook meerdere landstitels
• Hij keepte 130 interlands voor het Nederlands elftal

Voetbalcarrière

Van der Sar werd op 29 oktober 1970 geboren in Voorhout. Hij is een zoon van Rien en Willie van der Sar. Op zesjarige leeftijd ging hij met zijn vriendjes Marco en Michel naar judoschool Barends, maar al na een jaar hield hij het voor gezien. Van der Sar besloot voor de voetbalsport te kiezen en sloot zich aan bij het plaatselijke VV Foreholte, waar hij in de F’jes zijn eerste stappen zette op het veld. Aanvankelijk fungeerde hij ‘gewoon’ als veldspeler, maar zijn lengte deed de trainers besluiten om hem onder de lat te laten plaatsnemen.

Het talent van Van der Sar viel niet meteen op. Zijn moeder Willie verklaarde in 2021 aan ELF Voetbal: “We waren ooit een keer bij Rijnsburg bij een wedstrijd en het was koud en het regende. Ik zei tegen Rien: ‘Nou, Edwin kan beter gaan schaken, dan kunnen we tenminste binnen zitten.’ De scheidsrechter liep net voorbij en die zei: ‘Mevrouw, hoe kunt u dat nou zeggen? Hij heeft zó veel aanleg.’ Zo ineens.” Op jonge leeftijd incasseerde Van der Sar meermaals een groot aantal tegentreffers, maar toch onderscheidde hij zich ook met knappe reddingen.

Doorbraak bij Ajax

In 1988 maakte Van der Sar de overstap van VV Foreholte naar VV Noordwijk. Een jaar later maakte hij op advies van trainer Ruud Bröring de overstap naar Ajax, waar ook keeperstrainer Frans Hoek onder de indruk raakte van diens potentieel. De doelman mocht na een succesvolle stage een contract ondertekenen in Amsterdam. Van der Sar fungeerde de eerste jaren vooral als derde doelman van de A-selectie en mocht vlieguren maken in het tweede elftal van de club.

Op 23 april 1991 raakte Stanley Menzo geblesseerd tijdens de wedstrijd tussen Ajax en Sparta Rotterdam (1-0). Van der Sar zat als tweede doelman op de bank en maakte zijn debuut in het betaald voetbal. Hij mocht het seizoen afmaken onder de lat, maar fungeerde in het seizoen 1992-1993 opnieuw als reservedoelman. Dat veranderde op 3 maart 1993 door een blunder van Menzo in de UEFA Cup-wedstrijd tegen AJ Auxerre (4-2 nederlaag). Trainer Louis van Gaal greep in en besloot Van der Sar te promoveren tot de nummer één van Ajax.

Champions League-winst van 1995

Als reservedoelman won Van der Sar zowel de landstitel (1990) als de UEFA Cup (1992) met Ajax. In de rol van eerste doelman won de geboren Voorhouter zijn eerste prijs op 20 mei 1993 door de bekerfinale tegen eerstedivisionist sc Heerenveen winnend af te sluiten: 6-2. Van der Sar ging bij de 1-1 niet geheel vrijuit, maar na een moeizame start ontwikkelde hij zich wel degelijk tot de onomstreden nummer één in Amsterdam. In het seizoen 1993-1994 had de sluitpost een waardevol aandeel in het kampioenschap van Ajax.

Het seizoen 1994-1995 zal bij menig Ajax-supporter in het geheugen gegrift staan. Niet alleen prolongeerden de Ajacieden de landstitel, maar ook internationaal liet het team zich gelden onder leiding van Van Gaal. Ajax bereikte de finale van de Champions League en won dankzij de punt van de schoen van Patrick Kluivert met 1-0 van het Italiaanse AC Milan. Van der Sar won met zijn teamgenoten vervolgens ook de Europese Supercup en de wereldbeker voor clubteams. In de WK-finale werd Grêmio na strafschoppen opzij gezet. De doelman stopte de eerste Braziliaanse inzet en keek de tweede inzet op de lat.

Meer succes in Amsterdam

Ajax bereikte in het seizoen 1995-1996 opnieuw de finale van de Champions League. Ook ditmaal stond men tegenover een Italiaanse topclub, maar in tegenstelling tot AC Milan trok Juventus aan het langste eind (na strafschoppen). Nieuw Europees succes bleef uit voor de Ajax-spelers, die in 1996 en 1998 nog wel de landstitel naar Amsterdam haalden. De KNVB Beker werd in 1998 en 1999 eveneens aan diens erelijst toegevoegd.

In de jaren negentig wist Ajax regelmatig de vloer aan te vegen met tegenstanders. Zo wonnen de Amsterdammers op 3 mei 1998 met 1-8 bij De Graafschap. Bij een 0-7 stand mocht Van der Sar aanleggen voor een strafschop en hij liet concullega Ron Olyslager kansloos.

Teleurstellende periode bij Juventus

Drie jaar na de verloren Champions League-finale maakte Van der Sar de overstap van Ajax naar Juventus, waar hij werd herenigd met Edgar Davids en Sunday Oliseh. De selectie van De Oude Dame bestond destijds uit namen als Paolo Montero, Igor Tudor, Antonio Conte, Gianluca Zambrotta, Zinédine Zidane, Filippo Inzaghi en Alessandro Del Piero. Juventus had net een tegenvallend seizoen achter de rug in de Serie A, maar wist dankzij de Intertoto Cup alsnog een ticket voor de UEFA Cup af te dwingen.

Van der Sar werd in Turijn de eerste doelman. Hij leek in zijn eerste seizoen (1999-2000) meteen de Scudetto te veroveren, maar op de slotdag verspeelde men het kampioenschap aan SS Lazio door met 1-0 te verliezen bij Perugia. In het daaropvolgende seizoen moest Juventus opnieuw genoegen nemen met een tweede plaats in de Serie A en werd men zelfs al in de groepsfase van de Champions League uitgeschakeld. De Juventus-leiding besloot in te grijpen en haalde met Gianluigi Buffon een nieuwe doelman in huis. Van der Sar wist genoeg en besloot in te gaan op een aanbod van de Engelse promovendus Fulham.

Sterkhouder bij Fulham

Na 88 wedstrijden in het keeperstenue van Juventus (41 clean sheets) debuteerde Van der Sar op 19 augustus 2001 voor Fulham. De Londenaren trapten het Premier League-seizoen af met een bezoek aan Manchester United. Op Old Trafford zorgde Louis Saha tweemaal voor de voorsprong van Fulham, maar een vrije trap van David Beckham en een dubbelslag van landgenoot Ruud van Nistelrooij bezorgde de debuterende sluitpost een 3-2 nederlaag. Drie dagen later hield Van der Sar de nul in de thuiswedstrijd tegen Sunderland AFC (2-0).

Van der Sar hervond zijn vertrouwen bij Fulham. In zijn eerste seizoen noteerde hij ‘slechts’ 41 tegentreffers en vijftien clean sheets in 37 Premier League-wedstrijden. The Cottagers eindigden op een acceptabele dertiende plaats en werden in de FA Cup pas in de halve finale gestuit door stadsgenoot Chelsea. Fulham kwalificeerde zich voor de Intertoto Cup van het seizoen 2002-2003 en wist ten koste van Bologna deelname aan de UEFA Cup veilig te stellen. Zijn team overleefde de eerste en tweede ronde, maar werd vervolgens geëlimineerd door Hertha BSC.

Tot en met het seizoen 2004-2005 bleef Van der Sar actief voor Fulham. In totaal keepte de Nederlandse doelman 154 officiële wedstrijden voor zijn Londense broodheer, waar hij 52 keer de nul hield. Met zijn uitstekende optredens verdiende Van der Sar in de zomer van 2005 een transfer naar Manchester United. Op Old Trafford zag manager Sir Alex Ferguson in hem dé oplossing voor het keepersprobleem, nadat het vertrek van Peter Schmeichel in 1999 nooit echt goed was opgevangen.

Viermaal kampioen van Engeland

Van der Sar beleefde een voortreffelijke start als doelman van Manchester United. In zijn debuutwedstrijd tegen Debreceni VCS in de voorronde van de Champions League noteerde de Nederlander meteen zijn eerste clean sheet (3-0 overwinning). Van der Sar hield eveneens de nul in zijn eerste vier Premier League-wedstrijden voor The Red Devils, dat met twaalf punten een maximale scoorde behaalde. Pas in de 76ste minuut van zijn vijfde competitiewedstrijd moest de sluitpost zich gewonnen geven door toedoen van Manchester City-middenvelder Joey Barton (1-1).

Acht dagen na de Manchester Derby hield Van der Sar opnieuw zijn doel schoon tegen aartsrivaal Liverpool (0-0). Met 26 clean sheets en veertig tegendoelpunten in 51 officiële wedstrijden kon de doelman van Manchester United sowieso terugkijken op een geslaagd seizoen. Hij hield ook de nul in de met 4-0 gewonnen League Cup-finale tegen Wigan Athletic op 26 februari 2006. Het betekende de enige prijs in zijn eerste contractjaar bij United, dat in de Premier League op acht punten van landskampioen Chelsea als tweede eindigde.

In het seizoen 2006-2007 behaalde Van der Sar alsnog zijn eerste Premier League-titel met Manchester United. Onder aanvoering van Ferguson bleef de club uitstekend presteren in de Engelse competitie. Ook de landstitels van 2008, 2009 en 2011 werden een prooi voor United. Alleen Chelsea wist tussendoor een kampioenschap weg te kapen. Ook in de League Cup (2009 en 2010) en de Community Shield (2007, 2008 en 2010) trokken The Red Devils meermaals aan het langste eind.

Heldenrol in Champions League

Manchester United stelde in het seizoen 2005-2006 teleur door al in de groepsfase van de Champions League te worden uitgeschakeld. In de daaropvolgende jaren had de club meer succes in het miljoenenbal. Ferguson en consorten werden in het seizoen 2006-2007 pas in de halve finale gestuit door het Italiaanse AC Milan, maar een jaar later was het alsnog raak. Na het uitschakelen van FC Barcelona werd in de finale afgerekend met competitiegenoot Chelsea. Van der Sar werd dé held van United door de beslissende strafschop van Nicolás Anelka te stoppen.

Een jaar na de gewonnen strafschoppenserie tegen Chelsea stond Manchester United andermaal in de finale van de Champions League. Met Cristiano Ronaldo als aanvalsleider verloor de Engelse topclub met 0-2 van FC Barcelona, mede dankzij een rake kopbal van Lionel Messi. In 2011 stonden United en Barça wéér tegenover elkaar in de finale van het miljoenenbal. Op Wembley trokken Van der Sar en diens teamgenoten net als twee jaar eerder aan het kortste eind: 1-3.

Van der Sar, die in 2008 het WK voor clubteams won met Manchester United, had in aanloop naar de tweede Champions League-finale tegen FC Barcelona al zijn afscheid aangekondigd. In totaal stond de Nederlander 266 keer onder de lat tijdens een officiële wedstrijd van de Engelse topclub (135 clean sheets).

Eenmalig optreden in Noordwijk

In maart 2016 maakte Van der Sar eenmalig zijn comeback op het voetbalveld. Door een blessure van de eerste doelman besloot VV Noordwijk om de voormalig jeugdspeler te vragen om de Zaterdag Hoofdklasse B-wedstrijd tegen Jodan Boys te keepen. Van der Sar besloot in te gaan op dit verzoek. De doelman stopte een strafschop, maar kon niet voorkomen dat zijn team genoegen moest nemen met een 1-1 gelijkspel.

Periode	Club
1989-1999	Ajax
1999-2001	Juventus
2001-2005	Fulham
2005-2011	Manchester United
2016	VV Noordwijk

---

Interlandcarrière

Van der Sar maakte in 1990 zijn debuut voor Jong Oranje, waar hij drie wedstrijden onder de lat stond. Zijn debuut voor het Nederlands elftal maakte de doelman op 7 juni 1995 in de EK-kwalificatiewedstrijd tegen Wit-Rusland (1-0 nederlaag). Als vervanger van Ed de Goey maakte de debutant geen sterke indruk en hij trof blaam bij het enige doelpunt van de wedstrijd. “Een inschattingsfout van mij. Ik had nooit uit m’n doel moeten komen. Als je eruit komt, moet je die bal hebben”, beaamde Van der Sar na afloop. “Ik hoop in ieder geval wel dat het niet bij één interland blijft”, voegde hij daaraan toe.

Bondscoach Dick Advocaat besloot de toenmalig Ajax-doelman niet af te rekenen op zijn fout. In de drie daaropvolgende EK-kwalificatiewedstrijden hield Van der Sar telkens de nul en ook in de play-offwedstrijd tegen Ierland (2-0) hield hij zijn doel schoon. Het Nederlands elftal kwalificeerde zich ‘gewoon’ voor het EK van 1996. De doelman hield in twee van de drie groepswedstrijden zijn doel schoon, maar kon geen heldenrol opeisen in de strafschoppenserie van de kwartfinalewedstrijd tegen Frankrijk.

WK-debuut in Frankrijk

Op het WK van 1998 bouwde Van der Sar een hoofdrol op. De doelman liet zich opzichtig vallen in de kwartfinalewedstrijd tegen Argentinië, waarna boosdoener Ariel Ortega de rode kaart incasseerde. Drie minuten later schoot Dennis Bergkamp op aangeven van Frank de Boer zijn misschien wel meest iconische doelpunt ooit tegen de touwen. Nederland bereikte dankzij de 2-1 zege de halve finale van het wereldkampioenschap in Frankrijk. In de halve finale verloor Oranje vervolgens na strafschoppen van Brazilië, waar Kroatië de strijd om plek drie won.

Nederland en België organiseerden samen het EK van 2000. Opnieuw bereikte het Nederlands elftal de laatste vier, maar wéér bleek een strafschoppenserie fataal. Ditmaal trok Italië aan het langste eind. Frank Rijkaard stapte na de wrange EK-uitschakeling op als bondscoach en werd vervangen door Louis van Gaal. Voor Van der Sar betrof het een hereniging met zijn voormalig Ajax-trainer, maar een succesverhaal bleef uit. Een 1-0 nederlaag in en tegen Ierland bleek fataal: Nederland plaatste zich tot verrassing van velen niet voor het WK van 2002.

Verlost van penaltytrauma

Na het misgelopen WK-ticket herstelde Nederland zich door een EK-ticket binnen te slepen. In 2004 werd zelfs afgerekend met het penaltytrauma door de kwartfinalewedstrijd tegen Zweden winnend af te sluiten. Van der Sar stopte bij 4-4 de inzet van aanvoerder Olof Mellberg, waardoor Arjen Robben zijn team naar de halve finale mocht schieten. Net als in 1998 en 2000 lukte het de oranjehemden niet om door te stoten tot de finale: Portugal bleek met 1-2 te sterk.

Van der Sar schoof als sterkhouder van het Nederlands elftal op tot aanvoerder. De doelman keepte in 2006 (WK) en 2008 (EK) nogmaals op een eindtoernooi, maar respectievelijk Portugal en Rusland dwarsboomden zijn ultieme droom in de kwartfinale. Na de Europese eindronde van 2008 beëindigde Van der Sar zijn interlandloopbaan. Door blessures van Maarten Stekelenburg en Henk Timmer keerde de routinier nog wel terug voor de WK-kwalificatieduels met IJsland (2-0 zege) en Noorwegen (0-1 zege).

Bondscoach Bert van Marwijk hoopte Van der Sar te verleiden tot meer wedstrijden. De doelman van Manchester United wimpelde het verzoek echter af, waardoor zijn teller bleef steken op 130 interlands. Van der Sar nam in juni 2010 officieel afscheid van de Oranje-fans. Voorafgaand aan de oefeninterland tegen Hongarije werd hij geridderd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Met Stekelenburg onder de lat bereikte Nederland vervolgens de WK-finale, waarin Spanje aan het langste eind trok (0-1 na verlenging).

---

Carrière als bestuurder

Na zijn imposante voetbalcarrière volgde Van der Sar een opleiding van een opleiding International Master of Sportmanagement aan het Johan Cruyff Institute. In september 2013 werd de voormalig doelman gekozen in het bestuur van de European Club Association (ECA), waarin hij de kans kreeg om de belangen van Nederlandse clubs te vertegenwoordigen. Van der Sar combineerde deze werkzaamheden met zijn taken als directeur marketing van Ajax.

Algemeen directeur van Ajax

Van der Sar werd intern klaargestoomd om de nieuwe algemeen directeur van Ajax te worden. In november 2016 werd hij officieel geïnstalleerd als grote baas van de Amsterdamse club. In het seizoen van zijn promotie reikte Ajax meteen tot de finale van de Europa League. Uitgerekend zijn oude liefde Manchester United bleek in Stockholm een maatje te groot (0-2). Na dit seizoen stapte trainer Peter Bosz over naar het Duitse Borussia Dortmund, nadat het bestuur niet wilde voldoen aan zijn eisen omtrent de technische staf.

Ajax verraste na het vertrek van Bosz door Marcel Keizer door te schuiven als hoofdtrainer. De van Jong Ajax afkomstige trainer kreeg in de voorbereiding op het seizoen 2017-2018 meteen te maken met het drama rond Abdelhak Nouri, die tijdens een oefenwedstrijd tegen Werder Bremen in elkaar zakte en moest worden gereanimeerd. Appie hield daar ernstige en blijvende hersenschade aan over. Ajax en de familie Nouri onderhandelden lange tijd over de financiële vergoeding. Uiteindelijk werden beide partijen het eens over een schadevergoeding van minimaal 7,8 miljoen euro.

Succes met Ajax

Als algemeen directeur van Ajax noteerde Van der Sar grote successen. De Amsterdammers wonnen onder zijn leiding drie landstitels (2019, 2021 en 2022), twee bekers (2019 en 2021) en één Johan Cruijff Schaal (2019). Verschillende spelers maakten een megatransfers, waaronder Antony, Frenkie de Jong en Matthijs de Ligt. Van der Sar moest in de zomer van 2022 eveneens met lede ogen toezien dat Manchester United er met succestrainer Erik ten Hag vandoor ging.

Begin 2022 moest Van der Sar ook al afscheid nemen van Marc Overmars. De directeur voetbalzaken maakte zich schuldig aan grensoverschrijdend gedrag jegens vrouwelijke medewerkers van Ajax en moest zijn werkzaamheden voortijdig neerleggen. In de nasleep kwam ook de algemeen directeur steeds vaker onder vuur te liggen. Niet alleen zou hij onvoldoende verantwoordelijkheid hebben genomen richting de media, maar ook sportief ging het steeds moeizamer in de Johan Cruijff ArenA. Na het tegenvallende seizoen 2022-2023 nam ook Van der Sar afscheid.

Bloeding bij de hersenen

In de zomer van 2023 werd Ten Hag tijdens een vakantie in Kroatië getroffen door een bloeding bij de hersenen. Hij verbleef enige tijd op de Intensive Care. De voormalig doelman had zijn afscheid bij Ajax op dat moment reeds aangekondigd. In de daaropvolgende maanden kwamen af en toe beelden naar buiten waarop te zien was dat Van der Sar aan het herstellen was van deze fysieke dreun.

In 2009 was zijn vrouw, Annemarie van Kesteren, al getroffen door een hersenbloeding. In de nasleep daarvan besloot de toenmalig doelman van Manchester United de Edwin van der Sar Foundation op te richten ter ondersteuning van mensen met hersenletsel.

Dit bericht op Instagram bekijken

Een bericht gedeeld door Edwin van der Sar (@edwinvandersar1)

Laatste update: 8 december 2023