Phillip Cocu

Phillip Cocu is een Nederlandse voetbaltrainer, die momenteel geen baan heeft. De 101-voudig international van het Nederlands elftal speelde zelf voor AZ, Vitesse, PSV, FC Barcelona en Al-Jazira.

• Cocu stapte in 2023 op als hoofdtrainer van Vitesse
• Eerder was hij trainer van PSV, Fenerbahçe en Derby County
• Hij leidde de Eindhovense club naar drie landstitels
• Cocu speelde zelf voor AZ, Vitesse, PSV, FC Barcelona en Al-Jazira
• Voor het Nederlands elftal speelde hij 101 interlands

Voetbalcarrière

Phillip John William Cocu werd op 29 oktober 1970 geboren in Eindhoven. De zoon van Peter en Rina Cocu verhuisde op driejarige leeftijd van de lichtstaf naar Zevenaar, waar hij in het shirt van amateurclub SV DCS zijn eerste stappen op het voetbalveld zette. In de jeugd speelde hij eveneens voor De Graafschap, AFC ’34 en AZ.

Doorbraak bij AZ

Op 22 januari 1989 debuteerde Cocu in het shirt van AZ als profvoetballer. De middenvelder, die aan het begin van zijn carrière nog als linksbuiten speelde, mocht opdraven in de Eerste Divisie-wedstrijd tegen NEC (3-1 nederlaag). Hij veroverde in het restant van het seizoen 1988-1989 een basisplaats in Alkmaarse dienst, maar kon het persoonlijke succes net niet bekronen met promotie naar de Eredivisie. AZ behaalde als nummer vijf één punt te weinig voor deelname aan de nacompetitie van 1989.

In het seizoen 1989-1990 bleef Cocu een vaste waarde in het shirt van AZ. Hij ontwikkelde zich uitstekend in Alkmaar, maar slaagde er wederom niet in om het team naar de nacompetitie te loodsen. Na twee seizoenen in de Eerste Divisie besloot Cocu zijn geluk te beproeven bij eredivisionist Vitesse.

Europees voetbal met Vitesse

Vitesse was in 1989 gepromoveerd naar de Eredivisie en ontpopte zich in de daaropvolgende jaren tot subtopper. In zijn eerste seizoen eindigde de Arnhemse club als vijfde, maar Cocu beleefde een bijzonder onfortuinlijke start. De middenvelder brak op 26 augustus 1990 bij diens debuut tegen Sparta Rotterdam (1-1) zijn kuitbeen. Het herstel verliep moeizaam, waardoor Cocu tot april 1991 buitenspel stond. In zijn eerste seizoen bleef hij steken op acht competitiewedstrijden.

Cocu veroverde na zijn comeback een vaste basisplaats bij Vitesse. Tot zijn vertrek in de zomer van 1995 liep diens teller op naar ruim 150 wedstrijden in Arnhemse dienst. Zijn team eindigde drie opeenvolgende seizoenen als vierde in de Eredivisie en kwalificeerde zich telkens voor de UEFA Cup. Cocu bereikte in het seizoen 1992-1992 de achtste finale, waarin Vitesse werd uitgeschakeld door de Spaanse topclub Real Madrid (tweemaal 0-1). Norwich City en Parma waren in de jaren erna al in de eerste ronde te sterk.

Tijdens zijn Vitesse-periode wekte Cocu de aandacht van de traditionele topdrie en Arsenal. Een transfer mislukte aanvankelijk door het hoge prijskaartje, maar in de zomer van 1995 ging de Arnhemse club overstag. Hij keerde terug naar Eindhoven door zijn jawoord te geven aan PSV.

Landskampioen met PSV

Cocu maakte op 18 augustus 1995 zijn debuut voor PSV, dat een 1-3 overwinning behaalde op het veld van Fortuna Sittard. In zijn debuutseizoen werd hij omringd door spelers als Ronald Waterreus, Arthur Numan, Wim Jonk, Jan Wouters, Boudewijn Zenden, Luc Nilis en de Braziliaanse aanwinst Ronaldo. Dick Advocaat stond als hoofdtrainer voor de groep in het Philips Stadion.

In het shirt van PSV groeide Cocu uit tot sterkhouder. De middenvelder won in zijn eerste seizoen meteen diens eerste hoofdprijs als profvoetballer: de KNVB Beker. In de bekerfinale tegen Sparta Rotterdam (5-2 overwinning) maakte de Eindhovenaar de openingstreffer. In augustus 1996 won PSV eveneens de Johan Cruijff Schaal door met 0-3 te winnen bij landskampioen Ajax.

PSV kroonde zich in 1997 tot kampioen van Nederland en won dat jaar nogmaals de Johan Cruijff Schaal. Hij debuteerde dat jaar in de Champions League, maar negen punten bleken niet voldoende om de groepsfase te overleven. Wel hield men FC Barcelona achter zich. In het seizoen 1995-1996 bleek de Catalaanse topclub nog te sterk in de kwartfinale van de UEFA Cup.

Belangrijk in Barcelona

Als sleutelspeler van PSV verscheen Cocu op de radar van menig topclub in Europa. Hij besloot zijn aflopende contract in Eindhoven niet te verlengen en maakte in de zomer van 1998 transfervrij de overstap naar FC Barcelona. In Catalonië kwam hij terecht in een Nederlandse enclave. Naast trainer Louis van Gaal en zijn Nederlandse stafleden bestond de selectie uit spelers als Ruud Hesp, Frank en Ronald de Boer, Winston Bogarde, Michael Reiziger, Boudewijn Zenden en Patrick Kluivert.

Cocu debuteerde op 18 augustus 1998 in het shirt van FC Barcelona. Zijn team verloor met 2-1 van Real Mallorca, dat vier dagen later opnieuw te sterk bleek. Hij greep zodoende naast de Supercopa de España. Ook zijn derde officiële wedstrijd in Barcelona-shirt leverde geen winstpartij op: 0-0 tegen Racing Santander. FC Barcelona herstelde zich van deze moeizame start en kroonde zich in 1999 tot kampioen van Spanje. De voorsprong op aartsrivaal Real Madrid, de nummer twee van de Primera División, liep op naar elf punten.

Cocu bleef tot en met de zomer van 2004 actief voor FC Barcelona. Na het kampioenschap van 1999 bleef de prijzenkast onaangeroerd, maar de middenvelder groeide desalniettemin uit tot een gewaardeerde pion in het elftal van de Catalaanse topclub. In totaal speelde hij er 292 officiële wedstrijden (37 doelpunten).

Terugkeer bij PSV

Dankzij een gentlemen’s agreement keerde Cocu in de zomer van 2004 terug naar PSV. Voorzitter Harry van Raaij verklaarde destijds op de clubwebsite: “Ze zeggen wel eens dat je op Brabantse afspraken niet af kunt gaan, maar we hebben zes jaar geleden een afspraak gemaakt en na zes jaar weten we het beiden nog. Ik kan alleen maar zeggen dat ik daar verschrikkelijk blij mee ben, omdat ik Phillip niet alleen een fantastische voetballer vind maar ook een hele aardige persoon naar de club toe alsmede onderling naar zijn collega’s.”

Cocu, die graag weer in de buurt van familie en vrienden wilde wonen, maakte op 11 augustus 2004 zijn rentree in het shirt van PSV. Ondanks de 3-2 nederlaag bij Rode Ster Belgrado bereikte de Eindhovense club het hoofdtoernooi van de Champions League. PSV wist zelfs door te stoten naar de halve finale door AS Monaco en Olympique Lyon uit te schakelen. Cocu scoorde in de returnwedstrijd tegen AC Milan zelfs tweemaal, maar de 3-1 overwinning bleek door de 2-0 nederlaag in Italië niet voldoende om de finale te bereiken.

Succesvol in Eindhoven

De fraaie Champions League-campagne van het seizoen 2004-2005 was geen toeval te noemen. Ook in eigen land presteerde het team uitmuntend onder leiding van Guus Hiddink. PSV werd in 2005 zowel landskampioen als bekerwinnaar. De Eindhovenaren prolongeerden de landstitel zowel in 2006 als 2007. Cocu scoorde in het laatstgenoemde jaar in de kampioenswedstrijd tegen Vitesse (5-1), waardoor PSV op één doelpunt verschil aan kop eindigde in de Eredivisie.

Cocu werd in 2005 verkozen tot aanvoerder van PSV. Na drie seizoenen kreeg de middenvelder de mogelijkheid om te worden opgenomen in de technische staf, maar hij wilde zijn voetbalcarrière nog even doortrekken. Om die reden tekende de Eindhovenaar in de zomer van 2007 een lucratief contract bij Al-Jazira in de Verenigde Arabische Emiraten.

Afsluiten bij Al-Jazira

Het seizoen 2007-2008 werd het laatste seizoen van Cocu als actief voetballer. Hij sloot zijn carrière af bij Al-Jazira, waar hij zeventien competitiewedstrijden afwerkte (vier doelpunten). In 2009 keerde de middenvelder nog wel eenmaal terug op het veld. PSV organiseerde een afscheidswedstrijd voor Cocu, die voormalig teamgenoten uit zijn voetbalcarrière uitnodigde.

Periode	Club
1988-1990	AZ
1990-1995	Vitesse
1995-1998	PSV
1998-2004	FC Barcelona
2004-2007	PSV
2007-2008	Al-Jazira

---

Interlandcarrière

Bondscoach Guus Hiddink liet Cocu op 24 april 1996 debuteren in het Nederlands elftal. De PSV-middenvelder mocht in de oefeninterland tegen Duitsland (0-1 nederlaag) na 56 minuten invallen voor Richard Witschge. Het duel werd beslist door Jürgen Klinsmann, die een strafschop benutte. In zijn derde A-interland maakte Cocu zijn eerste treffer namens Oranje. In de vriendschappelijke confrontatie met Ierland bepaalde hij de eindstand op 3-1. Hij viel na 75 minuten in bij een 1-1 stand.

Net geen WK-finale

Cocu debuteerde in 1998 op een grote eindronde: het WK in Frankrijk. De middenvelder scoorde tweemaal in de groepsfase, tegen Zuid-Korea (5-0) en Mexico (2-2). Oranje schakelde vervolgens Joegoslavië en Argentinië uit (allebei met 2-1), maar de halve finale tegen Brazilië ging verloren vanaf de penaltystip. Zowel Cocu als Ronald de Boer zag zijn strafschop worden gepareerd door doelman Claudio Taffarel. Nederland verloor vervolgens ook de troostfinale door toedoen van Kroatië (1-2).

De verloren strafschoppenserie tegen Brazilië zat Cocu lang dwars. “Ik heb het daar persoonlijk heel erg lastig mee gehad destijds. Je trekt jezelf zo’n gemiste strafschop heel erg aan. Anderen spraken er geen kwaad woord over naar mij, maar voor jezelf moest je het wel een plek geven. Daar heb ik wel heel lang last van gehad”, vertelde hij in 2022 aan Omroep Gelderland. Later veranderde dat gevoel. “Eigenlijk was dat een uitzonderlijk mooi WK.”

EK-finale blijft uit

Nederland en België organiseerden in 2000 het EK. De oranjehemden bereikten in eigen land de halve finale, maar opnieuw dwarsboomde een strafschoppenserie de route naar de finale. Italië wist het Nederlandse penaltytrauma te vergroten. Cocu werd in de vijfde minuut van de verlenging gewisseld door Frank Rijkaard en hoefde zodoende niet opnieuw aan te leggen vanaf elf meter. Na deze uitschakeling stapte de bondscoach op, waarna Louis van Gaal het stokje overnam. Hij leidde Nederland niet naar het WK van 2002.

Op het EK van 2004 was Nederland er wel weer bij. Voor de derde keer in zijn interlandcarrière bereikte Cocu de halve finale van een grote eindronde, maar net als in 1998 en 2000 bleef een finale uit. Gastheer Portugal bleek met 2-1 te sterk voor de Oranje-internationals.

Afscheid op WK 2006

Het WK van 2006 werd het laatste eindtoernooi van Cocu als A-international. In de achtste finale bleek Portugal andermaal te sterk voor Nederland, waardoor zijn teller bleef steken op 101 interlands (tien doelpunten). De confrontatie met de Portugezen ging de geschiedenisboeken in als ‘de slag van Neurenberg’. Scheidsrechter Valentin Ivanov trok een recordaantal van twintig kaarten, waarvan vier rode. Cocu verscheen niet in het boekje van de Rus.

---

Trainerscarrière

Na zijn voetbalcarrière volgde Cocu de cursus Coach Betaald Voetbal. Hij trapte zijn trainersloopbaan af als jeugdtrainer van PSV en werd daarnaast assistent-bondscoach van het Nederlands elftal. Onder Bert van Marwijk behoorde hij tot de technische staf tijdens het WK van 2010. Wat tijdens zijn eigen carrière als voetballer niet slaagde, dat lukte in Zuid-Afrika wel: de finale bereiken. Door toedoen van Spanje (0-1 na verlenging) ging de wereldtitel echter aan zijn neus voorbij.

Interim-trainer van PSV

In maart 2012 werd Fred Rutten ontslagen als hoofdtrainer van PSV. De Eindhovense club besloot Cocu naar voren te schuiven als interim-trainer. Van de twaalf wedstrijden onder zijn leiding won PSV er negen, waaronder vijfklappers tegen sc Heerenveen (5-1) en ADO Den Haag (5-0). Ten koste van de Friezen werd ook de finale van de KNVB Beker bereikt. Zijn team stuitte in De Kuip op Heracles Almelo en maakte de favorietenrol helemaal waar: 3-0 zege. Cocu pakte daarmee zijn eerste prijs als hoofdtrainer.

Cocu beëindigde na het WK van 2012 zijn werkzaamheden bij het Nederlands elftal. Hij zag af van een langer verblijf als hoofdtrainer van PSV, omdat hij eerst meer ervaring wilde opdoen als jeugdtrainer. In de praktijk fungeerde de oud-international één seizoen als eindverantwoordelijke van de A1.

Succesvol als PSV-trainer

Dick Advocaat bleef één seizoen aan als hoofdtrainer van PSV. In de zomer van 2013 maakte hij plaats en ditmaal vond Cocu de tijd wel rijp om eindverantwoordelijke te worden in het Philips Stadion. De Eindhovenaren eindigden het seizoen 2013-2014 op een teleurstellende vierde plaats achter Ajax, Feyenoord en FC Twente. Cocu, die de eindfase moest missen vanwege een tumor in zijn rug, kreeg desalniettemin de mogelijkheid om zich te revancheren.

Het vertrouwen van PSV bleek terecht. Cocu leidde PSV in 2015 en 2016 naar de landstitel. Ajax begon de laatste speelronde van het seizoen 2015-2016 weliswaar als nummer één, maar kwam niet verder dan een gelijkspel bij De Graafschap en de Eindhovenaren profiteerden dankbaar door te winnen bij PEC Zwolle. Een derde opeenvolgende landstitel bleef uit door toedoen van Feyenoord, maar in 2017 pakte PSV alsnog de derde landstitel onder zijn leiding.

Met drie landstitels in vier seizoenen maakte Cocu een uitstekende indruk als PSV-trainer. Hij werd tweemaal verkozen tot beste trainer van de Eredivisie (Rinus Michels Award).

Weinig succes in het buitenland

Cocu besloot PSV in de zomer van 2018 in te ruilen voor het Turkse Fenerbahçe. Hij nam Chris van der Weerden mee, waar ook Erwin Koeman aan de technische staf werd toegevoegd. De Eindhovenaar hoopte ook in het buitenland naam te maken als trainer, maar dat slaagde niet. Al na vijftien officiële wedstrijden (drie overwinningen en vijf gelijke spelen) werd Cocu op 28 oktober 2018 ontslagen vanwege de tegenvallende prestaties.

In het restant van het seizoen 2018-2019 zat Cocu werkloos thuis. Na dit jaar werd hij aangesteld als manager van Championship-club Derby County, waar Wayne Rooney na een aantal maanden als zijn assistent werd aangesteld. Cocu werkte ruim een jaar voor The Rams, maar in november 2020 sneuvelde de samenwerking na 65 officiële wedstrijden (22 overwinningen en zeventien gelijke spelen). Rooney werd zijn opvolger.

Opgestapt bij Vitesse

Cocu zat na zijn ontslag bij Derby County bijna twee jaar zonder club. Pas in september 2022 keerde hij terug in de voetbalwereld door Thomas Letsch op te volgen als trainer van Vitesse. De Arnhemse club maakte een uiterst moeizaam seizoen door, maar wist zich uiteindelijk te ontdoen van de degradatiezone en eindigde als tiende in de Eredivisie. Vitesse kon zich in de zomer van 2023 echter nauwelijks versterken door de financiële onmogelijkheden, aangezien de KNVB meer tijd nodig had om een uitspraak te doen over de beoogde overname van Coley Parry.

De onzekerheid rond Vitesse had ook in het seizoen 2023-2024 impact. Fans keerden zich desalniettemin tegen Cocu, die na de thuisnederlaag tegen sc Heerenveen (1-3) besloot om op te stappen als hoofdtrainer. De Arnhemmers stopten op dat moment onderaan in de Eredivisie.

Periode	Team	Functie
2008-2012	Nederland	Assistent-bondscoach
2008-2009	PSV A1	Jeugdtrainer
2009-2012	PSV	Assistent-trainer
2012	PSV	Interim-trainer
2012-2013	PSV A1	Jeugdtrainer
2013-2018	PSV	Hoofdtrainer
2018	Fenerbahçe	Hoofdtrainer
2019-2020	Derby County	Hoofdtrainer
2022-2023	Vitesse	Hoofdtrainer

Laatste update: 26 december 2023