Laatste nieuwe over Vitesse

Vitesse is een Nederlandse voetbalclub uit Arnhem. De Gelderse club is opgericht in 1892 en speelt sinds 1989 onafgebroken op het hoogste niveau.

In 1887 besloot een groep mannen de Arnhemsche cricket- en voetbalvereeniging Vitesse op te richten, maar deze vereniging werd in november 1891 alweer opgeheven door het ontbreken van een locatie. Dat duurde maar kortstondig. Op 14 mei 1892 werd de cricketvereniging heropgericht en nog datzelfde jaar, op 10 september, werd ook de voetbaltak nieuw leven ingeblazen. De clubkleuren geel-zwart werden in 1900 ingevoerd.

Prijzenkast: één gewonnen bekerfinale

Vitesse is er sinds de officiële oprichting in 1892 nooit in geslaagd om kampioen van Nederland te worden. In 1914 lukte het de Arnhemmers bijna. In de kampioenscompetitie won Vitesse de eerste drie wedstrijden, waardoor het op 31 mei 1914 aan een gelijkspel genoeg zou in de uitwedstrijd tegen HVV. Enkele duizenden supporters zagen hun helden in Den Haag op een 0-1 voorsprong komen, maar een dubbelslag van Guus de Serière wist te voorkomen dat er een titel mocht worden bijgeschreven op het palmares van Vitesse. De winnende treffer viel vlak voor tijd.

Na 1914 speelde Vitesse nooit meer een prominente rol in de titelstrijd. Sinds de invoering van het betaald voetbal in 1954 is de beste prestatie van de Arnhemmers een derde plaats in het seizoen 1997-1998, maar het gat met landskampioen Feyenoord bleek groot (negentien punten).

Ook het winnen van de KNVB Beker bleek voor Vitesse lange tijd een brug te ver. In 1912 (0-2 tegen Haarlem), 1927 (1-3 tegen VUC) en 1990 (0-1 tegen PSV) ging de bekerfinale verloren. Pas in het seizoen 2016-2017 lukte het de Arnhemmers eindelijk om het bekertoernooi te winnen. In De Kuip werd AZ met 0-2 opzij gezet dankzij twee doelpunten van spits Ricky van Wolfswinkel.

Vitesse, dat in het daaropvolgende seizoen overigens uitgeschakeld door de amateurs van Swift, wist na 2017 nog één keer de bekerfinale te bereiken. In het seizoen 2020-2021 mochten de Arnhemmers het opnemen tegen Ajax. Loïs Openda wist een snelle achterstand door toedoen van Ryan Gravenberch nog weg te poetsen, maar vlak voor tijd maakte de Braziliaan David Neres het verschil in Amsterdams voordeel.

Europees voetbal

Vitesse heeft sinds de jaren negentig van de vorige eeuw regelmatig deelgenomen aan Europese clubtoernooien. Tussen 1990 en 2002 mocht de Arnhemse club negen keer deelnemen aan de UEFA Cup, maar dat leverde geen grote successen op. In de eerste twee seizoenen lukte het Vitesse om de achtste finales te bereiken door de eerste twee knock-outrondes te overleven, maar achtereenvolgens Sporting Lissabon en Real Madrid bleken te sterk. In de jaren erna werd men onder meer uitgeschakeld door Internazionale en Liverpool.

Na de UEFA Cup-uitschakeling tegen Liverpool (eind 2002) duurde het bijna tien jaar voordat Vitesse weer terugkeerde in Europa. In drie opeenvolgende seizoenen werd de club in de voorrondes uitgeschakeld in de Europa League. Pas in 2017 mochten de Arnhemmers eindelijk deelnemen aan de groepsfase, maar als bekerwinnaar lukte het niet om de groep met SS Lazio, OGC Nice en SV Zulte Waregem te overleven. Met vijf punten eindigde Vitesse als vierde en laatste.

In het seizoen 2018-2019 sneuvelde Vitesse opnieuw in de voorrondes van de Europa League, waarna het twee seizoenen op rij ontbrak in Europa. In het seizoen 2021-2022 maakten de Arnhemmers een comeback in Europa en wel in de Conference League. Er volgde een mooie serie. Vitesse schakelde Dundalk FC en Anderlecht uit in de voorrondes, overleefde een groep met Stade Rennes en Tottenham Hotspur om vervolgens Rapid Wien te verslaan in de tussenronde. Pas in de achtste finales werd het team van Thomas Letsch gestuit door de latere finalist AS Roma, dat vlak voor tijd een verlenging wist te voorkomen.

‘FC Hollywood aan de Rijn’

Vitesse heeft de naam van een onrustige club. In de jaren tachtig overleefde de club een strijd met de gemeente Arnhem, dat met een geringe meerderheid (twintig stemmen voor, zeventien tegen) twee ton aan guldens besloot te verstrekken. Dat gebeurde na een actie van voorzitter Carlos Aalbers, die dankzij de steun in staat werd gesteld om ambitieuze plannen uit te rollen. Vitesse droomde van een aanval op de Nederlandse top, de Europese top en de realisatie van een gloednieuw stadion.

In de jaren negentig dacht Vitesse op de goede weg te zijn, maar op 15 februari 2000 sloeg het noodlot toe. Voorzitter Aalbers werd afgezet vanwege vermoedelijke fraude, waarna er talloze lijken uit de kast vielen. Het was aan de Vrienden van Vitesse, de gemeente Arnhem en de provincie Gelderland te danken dat de eredivisionist ontsnapte aan een faillissement. Sportief waren de consequenties van de financiële zorgen echter groot: de club zakte zelfs af naar de degradatiezone. Door de onrust werd Vitesse FC Hollywood aan de Rijn genoemd.

In 2010 werd Vitesse door grootaandeelhouder Maasbert Schouten verkocht aan de Georgische zakenman Merab Jordania. Als eerste club in Nederland viel de club daarmee in buitenlandse handen. “Niet schrikken, maar Vitesse zal voor de landstitel gaan”, vertelde de euforische Schouten destijds op de persconferentie in Stadion Gelredome. “Binnen drie jaar moet Vitesse kampioen zijn en in de Champions League spelen. Merab rust niet, voordat die doelstelling bereikt is.” Clubicoon Theo Bos moest zelfs wijken vanwege de torenhoge ambities.

Vitesse ontsnapte in het eerste seizoen onder Jordania aan degradatie door nipt als vijftiende te eindigen, maar daarna begon de wederopbouw. Onder trainers als John van den Brom, Fred Rutten, Peter Bosz en Henk Fraser keerde de club terug naar de subtop. Meedoen om de landstitel bleek een onrealistische doelstelling voor de Arnhemmers, maar in 2017 werd wel de bekerfinale gewonnen ten koste van AZ. Ook mocht Vitesse meermaals deelnemen aan Europese competities.

Jordania bleef tot oktober 2013 eigenaar van Vitesse. Hij verkocht de club aan de Russische miljardair Alexander Chigirinskiy, die op zijn beurt in 2018 de aandelen overdeed aan Valeri Oyf. Door de Russische invasie in Oekraïne besloot Oyf de club in 2022 eveneens te koop te zetten. Er ontstond dusdanig veel druk op Oyf en Vitesse dat een wisseling van de macht werd aangekondigd.

Airborne-wedstrijd

Vitesse zet jaarlijks één wedstrijd in het teken van de herdenking van de Slag om Arnhem in 1944. Veteranen worden uitgenodigd om de wedstrijd bij te wonen en in het zonnetje te worden gezet. Tijdens de zogenoemde Airborne-herdenking dragen de voetballers van de club een speciaal tenue met dito logo. Ook de muziekkeuze en de sfeeracties worden hier op aangepast.

Stadions

Een groot deel van de clubgeschiedenis speelde zich af rond de Monnikensteeg in Arnhem. Tussen 1915 en 1950 speelde de club op Monnikenhuize, dat refereerde aan een voormalig klooster. Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte het stadion zwaar beschadigd en dat bleek aanleiding om een gloednieuw onderkomen neer te zetten. Vitesse verhuisde naar een nabijgelegen locatie, dat de toepasselijke naam Nieuw-Monnikenhuize kreeg.

In 1997 maakte het sfeervolle Nieuw-Monnikenhuize plaats voor een gloednieuw stadion elders in de stad. Vitesse ging spelen in Stadion Gelredome, dat dankzij het dak ook uitermate geschikt werd bevonden voor concerten en andere evenementen. Het ging wel ten koste van de sfeer. In de eerste jaren waren de tribunes nog behoorlijk gevuld (ruim twintigduizend supporters gemiddeld), maar met het sportieve verval nam ook de publieke belangstelling hard af. Zelfs een terugkeer naar de subtop bleek niet voldoende om de tribunes weer goed te vullen, op speciale wedstrijden na (zoals de derby tegen NEC).

In het Gelredome is de Zuidtribune vernoemd naar clubicoon Theo Bos, die 369 wedstrijden voor de club speelde en later hoofdtrainer werd. Hij overleed op 7 maart 2013 aan de gevolgen van alvleesklierkanker. Naast een eigen tribunenaam besloot Vitesse ook om het rugnummer 4 in de ban te doen als eerbetoon. Later werden ook de andere tribunes vernoemd naar clubiconen: Edward Sturing (Noord), Charly Bosveld (Oost) en Just Göbel (West).

Laatste update: 7 december 2022