Kees Rijvers

Kees Rijvers was een profvoetballer uit Nederland. De 33-voudig international van het Nederlands elftal speelde voor clubs als Feyenoord, NAC Breda en Saint-Étienne. Na zijn actieve carrière leidde hij onder meer PSV en Oranje als trainer.

  • Rijvers overleed in maart 2024 op 97-jarige leeftijd
  • De dribbelaar speelde 33 interlands voor het Nederlands elftal
  • Hij kwam als speler uit voor NAC, Saint-Étienne, Stade Français en Feyenoord
  • Rijvers was trainer van onder meer FC Twente, PSV en het Nederlands elftal
  • In 1978 won de Eindhovense club onder zijn leiding de UEFA Cup

Voetbalcarrière Kees Rijvers

Cornelis Bernardus (Kees) Rijvers werd op 27 mei 1926 geboren in Princenhage, dat tegenwoordig deel uitmaakt van de stad Breda. In zijn vertrouwde omgeving sloot hij zich op twaalfjarige leeftijd aan bij Groen-Wit. De middenvelder speelde zich hier in de kijker bij NAC Breda, waar hij voorheen al vaak op de tribune plaatsnam.

Doorbraak bij NAC

In 1944 debuteerde Rijvers op zeventienjarige leeftijd in de hoofdmacht van NAC, dat inmiddels naar de Beatrixstraat was verhuisd. De dribbelaar maakte meteen het enige en dus winnende doelpunt. In 1946 werd de Bredase club kampioen van het Zuiden en plaatste zich daarmee voor de landelijke kampioenscompetitie. NAC eindigde achter Haarlem, Ajax en Heerenveen als vierde van Nederland.

Het betaald voetbal werd in Nederland in 1954 ingevoerd. Rijvers was op dat moment reeds vertrokken naar Frankrijk. In 1950 had hij NAC Breda als 24-jarige ingeruild voor een avontuur bij Saint-Étienne. De behendige Brabander werd daarmee een van de eerste profs van Nederland, maar dat had wel consequenties voor zijn eigen carrière. Rijvers werd namelijk uitgesloten voor wedstrijden van Oranje.

Franse jaren

De mogelijkheid om geld te verdienen als voetballer was voor Rijvers een belangrijke reden om voor Saint-Étienne te kiezen. In Frankrijk ontwikkelde de dribbelaar zich razendsnel en dat leidde in 1957 zelfs tot een individuele onderscheiding (Speler van het Jaar). Rijvers werd een grootheid in Frankrijk, waar hij richting zijn negentigste verjaardag nog steeds werd aangesproken als die ‘voetballer’.

Rijvers speelde drie periodes voor Saint-Étienne: 1950-1953, 1955-1957 en 1960-1962. In zijn tweede periode boekte hij een van de grootste successen uit zijn carrière. Met Les Verts kroonde hij zich in 1957 tot kampioen van Frankrijk. Vijf jaar later voegde hij daar een Coupe de France aan toe. Rijvers speelde tussendoor bij Stade Français en Feyenoord.

Net geen kampioen met Feyenoord

Na het kampioenschap van 1957 maakte Rijvers de beslissing om terug te keren naar Nederland. Tot 1960 voetbalde de Bredenaar voor Feyenoord, waar hij samenspeelde met Coen Moulijn. Met de Rotterdamse club maakte Rijvers een mooie ontwikkeling door. Feyenoord eindigde achtereenvolgens als elfde, vijfde en tweede. In 1960 eindigde zijn team zelfs in punten gelijk met Ajax, maar een beslissingswedstrijd om het kampioenschap eindigde in een ruime nederlaag: 1-5.

Afsluiten in Nederland

Tussen 1960 en 1962 speelde Rijvers opnieuw voor Saint-Étienne. Na het laatstgenoemde jaar keerde hij terug naar Breda om af te sluiten bij zijn jeugdliefde NAC.

PeriodeClub
1944-1950NAC
1950-1953Saint-Etiénne
1953-1955Stade Français
1955-1957Saint-Étienne
1957-1960Feyenoord
1960-1962Saint-Étienne
1962-1963NAC

Interlandcarrière

Rijvers debuteerde op 10 maart 1946 in het Nederlands elftal, dat een vriendschappelijke wedstrijd afwerkte tegen Luxemburg (2-6 overwinning). In de 47ste minuut maakte hij zijn eerste doelpunt als international. Faas Wilkes besliste deze wedstrijd door vier van de zes Nederlandse doelpunten voor zijn rekening te nemen. Ook Abe Lenstra stond aan de aftrap bij de oranjehemden. Rijvers vormde samen met Lenstra en Wilkes het Gouden Binnentrio.

In 1950 stond de teller van Rijvers op negentien interlands. Datzelfde jaar maakte hij de overstap van NAC naar Saint-Étienne, waardoor de keuzecommissie besloot om hem in de ban te doen. Dat had alles te maken met het feit dat betaald voetbal in die jaren nog werd ontmoedigd. Spelers die alsnog voor het geld kozen door naar het buitenland te verhuizen, konden een uitnodiging voor Oranje vergeten. Ook Wilkes behoorde tot de ‘slachtoffers’.

Nederland voerde in 1954 dan toch betaald voetbal in. Vanaf 1956 werd de Eredivisie ingevoerd. Dat betekende goed nieuws voor Rijvers, die in september 1957 eindelijk weer zijn land mocht vertegenwoordigen. In de WK-kwalificatiewedstrijd tegen Luxemburg (2-5 overwinning) toonde hij zich meteen weer trefzeker. Rijvers bleef tot en met juli 1960 actief voor Oranje. Zijn teller liep op naar 33 interlands, waarin hij tien keer wist te scoren.


Trainerscarrière Kees Rijvers

Rijvers zwaaide in 1963 af als voetballer. Na het beëindigen van zijn voetbalcarrière besloot hij meteen door te gaan als trainer door aan de slag te gaan bij TSC uit Oosterhout. Al na één seizoen maakte Rijvers de overstap naar Willem II, waar hij als rechterhand van Jaap van der Leck werd toegevoegd aan de technische staf.

Hoofdtrainer van FC Twente

Begin 1966 slaagde Rijvers voor de hoogste trainerscursus van Nederland. Enkele maanden later werd de assistent-trainer van Willem II benaderd om hoofdtrainer te worden van FC Twente. In Enschede leidde hij een succesvolle periode in door getalenteerde spelers als Dick van Dijk, Epi Drost, Jan Jeuring, Theo Pahlplatz, Piet Schrijvers en Kick van der Vall de kans te geven in de hoofdmacht.

FC Twente groeide onder leiding van Rijvers uit tot een club om rekening mee te houden. In zijn debuutseizoen eindigden de Tukkers nog als dertiende, maar daarna maakte het elftal stappen met een derde plaats in 1969 als beloning. Twente deed in zijn derde seizoen zelfs lange tijd mee om de landstitel. Na dit jaar eindigde de club uit Enschede achtereenvolgens als vierde, vijfde en opnieuw derde.

Rijvers leidde FC Twente in het seizoen 1970-1971 naar de kwartfinale van de Jaarbeursstedenbeker. Het Italiaanse Juventus bleek uiteindelijk te sterk voor zijn team. Hij liet een stevig fundament achter voor diens assistent en opvolger Spitz Kohn. In het jaar na zijn vertrek bereikten de Tukkers de halve finale van de UEFA Cup, maar Borussia Mönchengladbach bleek een maatje te groot.

Kees Rijvers als PSV-trainer
Rijvers als trainer van PSV (Pro Shots / Voetbal International)

Succesvol met PSV

In de zomer van 1972 maakte Rijvers de overstap naar PSV. De Eindhovense club was voor zijn aantreden al sinds 1963 niet meer kampioen van Nederland geworden, maar onder zijn leiding kreeg men weer kleur op de wangen. Rijvers leidde PSV zowel in 1975, 1976 als 1978 naar de koppositie van de Eredivisie. Tevens werd de KNVB Beker tweemaal een prooi (1974 en 1976).

Rijvers won in 1978 ook de UEFA Cup met PSV, dat niet eerder een Europese hoofdprijs veroverde. In de finale werd over twee wedstrijden afgerekend met het Franse SC Bastia. De Eindhovenaren bleven in het seizoen 1978-1979 echter steken op de derde plaats achter Ajax en Feyenoord, waar men in het daaropvolgende seizoen zelfs op de vierde plaats bivakkeerde.

PSV besloot in januari 1980 om de samenwerking met Rijvers te beëindigen met ingang van de zomer. Na een verloren competitiewedstrijd tegen FC Utrecht stapte hij echter nog diezelfde maand op. Zijn assistent Jan Reker werd aangesteld als nieuwe hoofdtrainer.

Warm bad in België

In mei 1980 werd Rijvers aangesteld als trainer van het Belgische Beringen FC. Zijn kleindochter Antje schreef in de biografie ter ere van zijn negentigste verjaardag: “Ondanks de beperkte afstand vanaf zijn woonplaats, voelde het in Beringen aan als een totaal andere wereld. Een warm bad, zo je wilt. De mentaliteit stond hem wel aan. Het was wel jammer dat het voetballend niet zo goed ging, maar het is uiteindelijk één van zijn fijnste jaren als trainer geweest.”

Met Beringen FC degradeerde Rijvers uit de Eerste Klasse. Dankzij een schandaal bij Beerschot mocht zijn team alsnog in de hoogste divisie van België actief blijven, maar op dat moment was de oefenmeester al ingegaan op een aanbieding van de KNVB om bondscoach te worden van het Nederlands elftal.

Bondscoach van Nederland

Nederland verloor in 1974 en 1978 de finale van het WK. In 1982 hoopte men een nieuwe gooi te doen naar de wereldtitel, maar onder Jan Zwartkruis verliep de kwalificatiecyclus tegenvallend. De bondscoach besloot zijn functie neer te leggen. Rob Baan maakte de cyclus op interim-basis af en werd opgevolgd door Rijvers. Hij probeerde de inmiddels 33-jarige Johan Cruijff te strikken voor een comeback als international, maar commerciële belangen zorgden voor een blokkade.

Onder Rijvers dacht Nederland zich te kwalificeren voor het EK van 1984. In december 1983 won Spanje echter met 12-1 van Malta, waardoor de Spanjaarden zich op doelsaldo plaatsten voor de eindronde. Andere Tijden Sport maakte in 2016 een documentaire over deze kwestie. Iedereen dacht aan matchfixing, maar officieel kon dit niet bewezen worden. Rijvers zelf had er echter al rekening mee gehouden en was bij diens buren in Knegsel ‘gaan kaarten’.

Nederland plaatste zich evenmin voor het WK van 1986. Na de eerste kwalificatiewedstrijd (1-2 nederlaag tegen Hongarije) was Rijvers opgestapt als bondscoach.

Via Twente terug naar PSV

Rijvers keerde in 1986 terug naar FC Twente, dat hem aanstelde als technisch directeur. In 1989 herhaalde de geschiedenis zich: opnieuw verruilde hij de club uit Enschede voor PSV. In Eindhoven werd hij geïnstalleerd als techisch coördinator. Tot zijn eigen onvrede fungeerde Rijvers in 1994 nog een drietal maanden als interim-trainer bij PSV, dat na het ontslag van Aad de Mos geen alternatief voor handen had.

Onder Rijvers keerde de glimlach terug bij PSV. Hij werd als interim-trainer opgevolgd door Dick Advocaat. Na het beëindigen van zijn werkzaamheden in Eindhoven besloot de Bredanaar te genieten van zijn pensioen. Rijvers woonde enige tijd op het Franse eiland Île d’Oléron, maar keerde in 2013 terug naar zijn geboorteplaats.

PeriodeTeamFunctie
1963-1964TSCHoofdtrainer
1964-1966Willem IIAssistent-trainer
1966-1972FC TwenteHoofdtrainer
1972-1980PSVHoofdtrainer
1980-1981Beringen FCHoofdtrainer
1981-1984NederlandBondscoach
1986-1989FC TwenteTechnisch directeur
1989-1994PSVTechnisch coördinator/interim-trainer

Eerbetoon

In 2004 kreeg Rijvers als eerste persoon ooit de oeuvreprijs voor zijn trainerscarrière. Hij ontving dit eerbetoon uit handen van voormalig bondscoach Rinus Michels, die in maart 2005 overleed. Rijvers, tevens erelid van FC Twente, mocht de oeuvreprijs nadien zelf meermaals uitreiken.

Volgens PSV ontstond de traditionele topdrie (Ajax, Feyenoord en PSV) mede door toedoen van Rijvers.

Rijvers werd in 2023 op 96-jarige leeftijd benoemd tot bondsridder van de KNVB. Op dat moment was hij de oudste nog levende oud-international van het Nederlands elftal, na het overlijden van Germ Hofma in oktober 2018. Rijvers was eveneens de oudste overlevende deelnemer aan de Watersnoodwedstrijd van 1954. Hij overleed in maart 2024 op 97-jarige leeftijd.

Laatste update: 4 maart 2024

Wat kost gokken jou? Stop op tijd | 18+ | loketkansspel.nl | Gokken kan verslavend zijn | Deze boodschap mag niet gedeeld worden met minderjarigen| Algemene voorwaarden zijn van toepassing | #Advertentie