Mario Been Mario Been is een Nederlandse voetbalanalist en voetbalbestuurder. De Rotterdammer heeft een verleden als voetballer en hoofdtrainer. Mario Antonius Been werd op 11 december 1986 op de wereld gezet in Rotterdam, waar zijn vader Rinus als havenarbeider werkte. Met zijn ouders en diens oudere zus groeide hij op in de Tarwewijk. Been leerde het voetballen op de lokale pleintjes en werd op zevenjarige leeftijd ingeschreven bij FC Rotterdam. Het bleek het begin van een lange carrière binnen de sport. Been liep in een Rotterdamse discotheek zijn huidige vrouw Astrid tegen het lijf. Mariodona, zoals zijn bijnaam luidt, heeft twee kinderen met haar gekregen: Gianluca en Jamie. Voetbalcarrière Been verdiende bij FC Rotterdam al na één jaar een kans in de jeugdopleiding van Feyenoord. Als aanvallende middenvelder wist hij het volledige traject te doorlopen. Op 6 augustus 1982 debuteerde Been op achttienjarige leeftijd zijn debuut tijdens het Rotterdam AD Toernooi in de hoofdmacht van de club. Als invaller wist de Rotterdammer meteen bij te dragen aan een 2-0 overwinning op het Engelse Arsenal. Voor zijn doorbraak stond Been al bekend als fanatiek supporter van Feyenoord. Op jonge leeftijd stond hij regelmatig in het beruchte Vak S van De Kuip. Been bezocht tevens uitwedstrijden van de Rotterdamse club. Hij ontwikkelde een goede relatie met de supporters van Feyenoord, die hem zelfs bleven steunen na diens vertrek naar het buitenland. Doorbraak bij Feyenoord Been maakte op 5 september 1982 zijn officiële debuut voor Feyenoord in de thuiswedstrijd tegen NEC. Dankzij een eigen doelpunt van Sije Visser werd een 1-0 overwinning uit het vuur gesleept. Been werd niet meteen een vaste waarde bij zijn geliefde club. In zijn eerste seizoen mocht de aanvallende middenvelder dertien keer opdraven, waarin hij tweemaal doel wist te treffen. In het seizoen 1983-1984 bleef de teller zelfs steken op acht wedstrijden (twee doelpunten). Feyenoord werd landskampioen en bekerwinnaar, mede dankzij diens concurrent Johan Cruijff. In 1984 zwaaide Cruijff af als profvoetballer. Het perspectief voor Been nam toe en dat resulteerde in zijn definitieve doorbraak in Feyenoord-tenue. Met achttien doelpunten in 32 wedstrijden beleefde de Rotterdammer zijn statistisch beste seizoen ooit. Zijn aandeel bleef in het seizoen 1985-1986 steken op drie doelpunten in 24 wedstrijden, maar in de daaropvolgende twee seizoenen eindigde Been opnieuw in de dubbele cijfers (respectievelijk vijftien en dertien doelpunten). Been stond bij Feyenoord niet alleen bekend als een getalenteerde voetballer, waardoor hij de bijnamen Super Mario en Mariodona verdiende. Als belhamel van de spelersgroep kreeg hij er een derde bijnaam bij: Pietje Bell. Been scoort met een vrije trap tegen aartsrivaal Ajax Italiaans avontuur Na de dubbel van 1984 bleef Been prijsloos met Feyenoord. De middenvelder presteerde statistisch weliswaar prima, maar bouwde een moeizame relatie op met trainer Rinus Israël. In 1988 koos de Rotterdammer eieren voor zijn geld door zich voor één miljoen gulden te laten verkopen aan het Italiaanse Pisa. De destijds 24-jarige Been wist een vaste basisplaats af te dwingen, maar kon niet verhinderen dat het team in 1989 degradeerde uit de Serie A. Been bleef Pisa in het seizoen 1989-1990 trouw en had zijn aandeel in de snelle terugkeer naar de Serie A. In de zomer van 1990 verslechterde de situatie echter. Door de komst van de Argentijn José Chamot overschreed de Italiaanse club het maximum aantal buitenlanders, waardoor zijn teller in het nieuwe seizoen bleef steken op drie wedstrijden. Een transfer naar het Engelse Sheffield Wednesday ketste af doordat zijn hond zes maanden in quarantaine moest, waardoor Been besloot om terug te keren naar Nederland. Lachen, gieren en brullen in Nederland In 1990 koos Been voor een overstap naar Roda JC Kerkrade. De Rotterdammer zou maar twaalf wedstrijden in actie komen voor de Limburgers, waarin hij één keer wist te scoren. Trainer Jan Reker werd gaandeweg het seizoen vervangen door Adrie Koster. Laatstgenoemde haalde in De Standaard herinneringen op: “Het was een jongen met een ongelooflijke goede trap in de benen. Ik had geen problemen met hem, maar hij deed zijn bijnaam – Pietje Bell – wel alle eer aan. Toen hij later zelf trainer werd, moet hij toch wel eens gedacht hebben: wat voor een ramp was ik als speler voor mijn coach.” Op advies van René van der Gijp werd Been voor het seizoen 1991-1992 naar toenmalig eerstedivisionist sc Heerenveen gehaald. Met drie doelpunten in 24 wedstrijden kon de Rotterdammer niet meer de vorm van weleer aantikken, maar de glimlach voerde nog altijd de boventoon. Bij FOX Sports verklaarde hij later: “Toen ging ik in Drachten wonen naast Gijpie. Hij woonde op nummer 30 en ik op 40 en daartussen woonde niemand meer. Die waren allemaal op de vlucht geslagen.” In Friesland werkte hij onder de legendarische trainer Fritz Korbach. Afsluiten in Rotterdam Met sc Heerenveen greep Been in 1992 naast promotie naar de Eredivisie. De middenvelder bleek te duur om nog een seizoen in dienst te houden, waardoor beide partijen instemden met een transfer naar FC Wacker Innsbruck. Hij tekende voor twee seizoenen in Oostenrijk, maar zou er slechts één contractjaar (één doelpunt in veertien wedstrijden) afwerken. Om familieredenen keerde Been in 1993 terug naar de stad waar het allemaal begon: Rotterdam. Hij sloot zich aan bij Excelsior. Been werd bij Excelsior tot aanvoerder gekroond. In zijn eerste twee seizoenen bij de Kralingers speelde hij nog meer dan veertig wedstrijden in de Eerste Divisie, waarin hij veertien keer wist te scoren. De aanvallende middenvelder bleef in zijn laatste seizoen als profvoetballer (1995-1996) steken op één optreden. Na de ontmoeting met HFC Haarlem op 17 september 1995 gooide een zware knieblessure roet in het eten. Been werd op 32-jarige leeftijd medisch afgekeurd voor profvoetbal. Eén interland voor Oranje Been maakte indruk op het WK voor spelers onder twintig jaar. In Mexico maakte hij onder meer een werelddoelpunt tegen Brazilië, de latere wereldkampioen. Hij speelde samen met grote namen als Gerald Vanenburg en Marco van Basten, maar in tegenstelling tot deze spelers behoorde de Rotterdammer niet tot het grote Nederlands elftal dat in 1988 Europees kampioen werd op Duitse bodem. Sterker, een echte interlandcarrière kwam helemaal niet van de grond. Voor het Nederlands elftal mocht Been welgeteld één keer in actie komen. In 1984, het jaar waarin hij de dubbel won met Feyenoord, liet bondscoach Rinus Michels hem opdraven in de WK-kwalificatiewedstrijd tegen Oostenrijk. De voor Ton Lokhoff ingevallen middenvelder speelde zeventien minuten mee, maar kon een 1-0 nederlaag niet voorkomen. Kampioen met Excelsior in 2006 Trainerscarrière Been besloot de voetbalwereld trouw te blijven na zijn gedwongen afscheid als prof. Hij bleef werkzaam bij Excelsior, waar hij verschillende teams mocht leiden: het amateurteam, het tweede team en de A-junioren. Uiteindelijk werd hij opgenomen in de technische staf van de A-selectie. Het betrof een hereniging met Adrie Koster. “Dat was niet zozeer mijn beslissing, maar gewoon een logische evolutie”, vertelde Koster daarover in De Standaard. Been: “Ik wilde het absoluut maken als trainer. Ik had de knop omgedraaid, wilde niet meer de lolbroek zijn.” UEFA Cup-winnaar met Feyenoord In 2000 keerde Been terug bij Feyenoord, waar hij als rechterhand van Leo Beenhakker aan de technische staf werd toegevoegd. Onder Bert van Marwijk bleef hij nadien actief als assistent-trainer. De Rotterdamse club schreef in 2002 geschiedenis door de UEFA Cup te winnen door Borussia Dortmund in de finale met 3-2 te verslaan in de eigen Kuip. Been zag Pierre van Hooijdonk (tweemaal) en Jon Dahl Tomasson het verschil maken in deze Europese finale. Kampioenschap met Excelsior In 2005 debuteerde Been als hoofdtrainer. De Feyenoord-assistent keerde terug naar Excelsior, dat onder zijn leiding meteen promoveerde naar de Eredivisie. Met spelers als Ronald Graafland, Ard van Peppen, René van Dieren, Luigi Bruins, Brett Holman, Damiën Hertog, Andwélé Slory en Marinus Dijkhuizen werd zelfs het kampioenschap een feit. Met 22 overwinningen, negen gelijke spelen en zeven nederlagen eindigde Excelsior op zeven punten voorsprong van de nummer twee VVV-Venlo. Opnieuw assistent van Beenhakker Been fungeerde tijdens het WK van 2006 opnieuw als assistent van Leo Beenhakker. De geroutineerde voetbaltrainer deed als bondscoach van Trinidad & Tobago een beroep op de getalenteerde Rotterdammer, die de opdracht kreeg om de WK-tegenstanders in kaart te brengen. In Duitsland werd na een verdienstelijk gelijkspel tegen Zweden (0-0) verloren van Engeland en Paraguay (allebei met 2-0). Trinidad had lange tijd zicht op meer, maar in de 83ste minuut brak Peter Crouch de ban. Steven Gerrard besliste het tweede groepsduel in blessuretijd. Europees succes met NEC Na het Eerste Divisie-kampioenschap met Excelsior en de WK-deelname met Trinidad & Tobago stond er een nieuwe uitdaging op het programma. Been maakte in de zomer van 2006 de overstap naar NEC. Na een tiende plaats in zijn eerste seizoen ontwikkelde zijn team zich voortreffelijk. Niet alleen schoof de Nijmeegse formatie twee plaatsen op, maar op indrukwekkende wijze werd NAC Breda ook nog eens verslagen in de finaleronde van de play-offs om Europees voetbal. NEC presteerde prima in de UEFA Cup. Na het uitschakelen van het Roemeense Dinamo Boekarest lukte het de formatie van Been om de groepsfase met Tottenham Hotspur, Udinese en Dinamo Zagreb te overleven. NEC bereikte daarmee de achtste finales, maar het Duitse Hamburger SV bleek over twee wedstrijden een maatje te groot (0-4). In de Eredivisie sloot NEC af op de elfde plaats. Moeizame jaren bij Feyenoord Met zijn succesvolle prestaties bij Excelsior en NEC trok Been de aandacht van Feyenoord. In de zomer van 2009, een half jaar na het ondertekenen van zijn contract, keerde de Rotterdammer terug bij zijn grote voetballiefde. Feyenoord eindigde in het seizoen 2009-2010 onder diens leiding als vierde in de Eredivisie en bereikte mede dankzij een 0-3 zege op PSV de finale van de KNVB Beker, maar aartsrivaal Ajax bleek over twee wedstrijden een maatje te groot (2-0 in Amsterdam, 1-4 in Rotterdam). Het seizoen 2010-2011 was er eentje om snel te vergeten voor Feyenoord. Op alle fronten ging het mis in Rotterdam-Zuid. De Rotterdamse club beleefde een dramatisch seizoen door als tiende te eindigen in de Eredivisie, met als ultiem dieptepunt de 10-0 nederlaag bij PSV. Been dreigde gaandeweg het seizoen al op te stappen als hoofdtrainer, maar op aanraden van Leo Beenhakker zag hij daarvan af. Beenhakker, die als technisch directeur actief was in De Kuip, moest zelf gedwongen afscheid nemen. Been begon het seizoen 2011-2012 als hoofdtrainer van Feyenoord. Tijdens de voorbereiding op het seizoen stapte de Rotterdammer echter op. Een grote groep selectiespelers (dertien van de achttien) besloot het vertrouwen op te zeggen in de trainer. “Mario was nergens meer voor in. Hij vond het verschrikkelijk om te horen en voelde zich daarin enorm bedrogen”, zo verklaarde technisch directeur Martin van Geel destijds. Bekerwinnaar in België Het abrupte vertrek bij Feyenoord kwam hard aan, maar Been besloot niet lang thuis te blijven. Eind augustus 2011 vond de oefenmeester in KRC Genk alweer een nieuwe werkgever. Been leidde zijn Belgische broodheer naar een verdienstelijke derde plaats in de play-offs en dwong daarmee kwalificatie voor de voorrondes van de Europa League af. Genk presteerde prima in Europees verband door het hoofdtoernooi te bereiken en de groepsfase te overleven, maar VfB Stuttgart bleek vervolgens over twee wedstrijden te sterk (1-3). Been behaalde als trainer van KRC Genk eerherstel. In 2013 veroverde hij de Beker van België door in de finale een 2-0 zege te boeken op Cercle Brugge, waardoor hij voor het eerst in zijn trainersloopbaan een prijs behaalde op het hoogste niveau. De clubleiding sprak het vertrouwen in hem uit door een contractverlenging aan te gaan, maar gaandeweg het seizoen 2013-2014 ontstond er wrijving. Na de 0-2 nederlaag tegen Waasland Beveren viel op 23 februari 2014 het doek. Been beklaagde zich later over onbalans in de selectie. Buitenlandse uitdagingen Na zijn ontslag van KRC Genk heeft Been nog een aantal buitenlandse avonturen doorgemaakt. In het seizoen 2016-2017 werkte de Rotterdammer als rechterhand van Dick Advocaat bij Fenerbahçe, waar hij in de zomer van 2017 al na zes weken werd ontslagen bij het Cypriotische APOEL Nicosia. Been liet nadien weten open te staan voor een nieuwe uitdaging in het trainersvak, maar de juiste aanbieding kwam niet meer voorbij. Mediacarrière In september 2021 werd Been aangesteld als bestuurslid technische zaken van Excelsior. Zijn werkzaamheden in Rotterdam combineert hij sindsdien met zijn tv-werk. Na zijn periode bij KRC Genk werkte Been al enige tijd voor FOX Sports, maar na zijn bliksemontslag bij APOEL Nicosia maakt hij deel uit van de vaste groep voetbalanalisten. Tegenwoordig draagt de sportzender de naam ESPN. Laatste update: 16 juni 2023