Memphis Depay krijgt verrassende partner bij Nederlands elftal

Memphis Depay is voor het Nederlands elftal de absolute basisspits. In het systeem van bondscoach Frank de Boer zorgt de invulling van de tweede spitspositie de grootste discussie. Nu Luuk de Jong geblesseerd is afgehaakt, staat De Boer voor een bijzonder lastige keuze: wie wordt nu de pinchhitter van Oranje dit EK? 

Memphis Depay groeide de afgelopen jaren bij het Nederlands elftal uit tot de grote sterspeler. De aanvaller, die over een aantal dagen transfervrij overstapt van Olympique Lyon naar FC Barcelona, was met een doelpunt en een assist tegen Noord-Macedonië opnieuw van waarde voor Oranje, maar de échte Memphis laat gevoelsmatig nog op zich wachten. De steraanvaller van Oranje kreeg te maken met twee verschillende aanvalspartners (Wout Weghorst en Donyell Malen, red.). Na de laatste groepswedstrijd op het EK, waar Malen zowel individueel als onderdeel van het spitsenduo met Memphis een sterke indruk maakte. Toch is een ander moment, ná de wedstrijd tegen Noord-Macedonië, bepalend voor de speelkansen van Malen in de achtste finale wedstrijd tegen Tsjechië van aankomende zondag. 

Memphis Depay en Nederlands elftal

In de eerste twee wedstrijden begon Malen op de bank. Tegen Oekraïne en Oostenrijk werd Memphis nog gekoppeld aan Wout Weghorst. De keuze voor twee verschillende types in de punt van de aanval was een logische: door de defensieve instelling van beide teams, die ondanks hun mindere status dan Oranje nog steeds weerstand konden bieden, had Oranje behoefte aan een sterk aanspeelpunt voorin. Dat leverde tegen Oekraïne een (veel) betere wedstrijd op dan tegen Oostenrijk, waar zowel Memphis als Weghorst in de eerste fase van de opbouw veel balverlies leden waardoor Oranje niet tot aan een gestructureerde opbouw kwam. 

Het was daarom tegen Noord-Macedonië een verademing voor veel Oranje-fans om Malen in de punt van de aanval te zien. De PSV-uitblinker maakte tegen Oostenrijk al een half uur mee en leverde in die wedstrijd ook een assist (op Denzel Dumfries, red.). Voorafgaand aan dat doelpunt lieten Memphis en Malen al zien dat ze over een goede chemie beschikken: Memphis nam de bal rond de middellijn aan en kon Malen in de diepte wegsteken omdat Oostenrijk op dat moment meer risico nam (lees: meer ruimte achter de defensie liet vallen) om alsnog een resultaat te halen. 

Maar ook vanaf de meet bleek Malen in de wedstrijd tegen (met alle respect) Noord-Macedonië van grote waarde. Je kon van te voren al uittekenen dat je met Malen in de punt veel meer dynamiek hebt en de verwachting was dat Noord-Macedonië flink zou verdedigen. Dat deed de ‘thuisploeg’ ook, maar de ploeg was niet bij machten om negentig minuten lang in een strakke organisatie te staan. Memphis scoorde één keer en gaf één assist, maar de grote uitblinker van de avond was Malen, die met vier beslissende passes een belangrijk aandeel had in de overwinning van Oranje. 

Tsjechië

Dat zowel Malen als Memphis niet heel secuur waren in hun passing, had een veel minder groot effect dan in de wedstrijd tegen Oostenrijk. Dat kwam vooral omdat het grootste gedeelte van het balverlies niet in de eerste fase van de opbouw (rond de middellijn en twintig meter daar buiten) maar in de tweede fase (‘final thirth’ van het veld) van de opbouw. Daardoor kon Oranje de tegenstander op eigen helft weer onder druk zetten in plaats van achteruitlopen wanneer de bal eerder verloren wordt. Dat de aanvallers van Oranje ook meer ruimte kregen dan tegen Oekraïne en Oostenrijk bij elkaar, onderstreept de keuze van De Boer om Malen de kans te geven tegen Noord-Macedonië. 

Dat maakt het echter nog geen uitgemaakte zaak dat Malen ook tegen Tsjechië in de spits zal staan. Daar zorgt waarschijnlijk de blessure van Sevilla-spits Luuk de Jong, die het restant van het EK aan zich voorbij moet laten gaan na een botsing op de training met oud-ploeggenoot Cody Gakpo (PSV), wél voor. 

Dat lijkt voor de discussie rondom de basisspitsen niet veel uit te maken. Maar die schijn bedriegt. Diep van binnen wil je eigenlijk dat Memphis de touwtjes in handen krijgt als het gaat om de invulling van de spitspositie. Gewoon de speler opstellen met wie Memphis de beste klik heeft in het veld. Op dit moment lijkt dat Malen. Zo simpel ligt het echter niet: De Boer zal andere afwegingen maken dan alleen de favoriete partner van Memphis in de spits. Het uitvallen van De Jong als pinchhitter heeft de planning van de bondscoach waarschijnlijk wel in de war gegooid. Met de spits van Sevilla had De Boer, ook wanneer Weghorst in de basis startte, een breekijzer op de bank die hij in de slotfase van de wedstrijd kan inzetten om een doelpunt te forceren op het moment dat je tegenstander de bus parkeert. 

Malen of Weghorst?

Wanneer je gaat kijken naar de spelersprofielen in de Oranje-aanval op dit moment, is er één man die deze functie nu kan vervullen: Weghorst. De aanvaller staat praktisch al als breekijzer in het veld op het moment dat hij een basisplaats heeft, maar of hij die rol ook vanaf de meet tegen Tsjechië gaat vervullen, ligt vooral aan de inschatting van bondscoach De Boer en zijn technische staff over de intenties van Tsjechië aankomende zondag. 

De Tsjechen spelen dit toernooi met het defensieve duo Tomas Kalas (Bristol City) en Ondrej Celustka (Sparta Praag) en het is de verwachting dat zij ook spelen tegen Oranje. In de groepsfase kwam daar wel wat interessants naar voren: op het moment dat ze tegen een sterkere tegenstanders speelde (Engeland, red.) verloren de centrale verdedigers het grootste deel van hun (kop)duels. Wanneer dezelfde verdedigers tegen een meer dynamische spits stonden (Kroatië), bleven zij gemakkelijker op de been. 

De grote vraag blijft: met welke intenties komt Tsjechië naar Boedapest?
Die inschatting is cruciaal voor het succes van Oranje. Op papier moet Tsjechië een appeltje, eitje zijn. In de groepsfase liet de ploeg echter zien dat het ook een groot land als Engeland het lastig genoeg kan maken. Op het moment dat Tsjechië eenzelfde tactiek kiest als tegen de Engelsen, dan lijkt Weghorst alsnog een basisplaats op te eisen. Op het moment dat Oranje geen ruimte krijgt in de punt van de aanval, omdat de laatste linies van de Tsjechen als muurstenen op elkaar gebouwd staan, dan heb je meer aan een spits die je door de lucht / in de dekking aan kunt spelen (Weghorst) dan iemand die je in de ruimte aanspeelt – die er op dat moment in het centrum niet is. 

Op het moment dat je dan zónder aanspeelpunt speelt, en je de ballen in de eerste fase van de opbouw al niet vast kunt houden, krijg dezelfde stroperigheid als tegen Oostenrijk. Op het moment dat de Tsjechen aan gaan vallen, omdat er bijvoorbeeld een achterstand op het bord gaat, kunnen de ruimtes ontstaan die een speler zoals Malen nodig heeft om zijn (diepgaande) loopacties en dribbels te kunnen maken. Aan de andere kant: op het moment dat je Weghorst laat starten, heb je geen stormram meer voor in de eindfase van het duel. 

Afgaande het vorige duel met een groot land (Engeland, red.) zal Tsjechië niet met al te aanvallende intenties afreizen naar Hongarije. De Oost-Europeanen weten dat ze kwalitatief minder zijn dan Oranje en zullen, net als tegen Engeland en Kroatië, vanuit de tegenaanval spelen. Dat betekent dat Weghorst vanuit dat perspectief de beste keuze is. Niet dat hij per se doelpunten moet maken, dat is meer omdat Malen pas écht van waarde kan zijn als Tsjechië hoop heeft op een resultaat en de ruimte ontstaat die Malen nodig heeft om te excelleren.