LEESTIP: Corona bedreigt EK, 3 opties voor UEFA en Oranje

Lange tijd weigerden we uit te gaan van rampscenario’s, maar de impact van het coronavirus op het Europese voetbal wordt met de dag groter. Ook voor het Nederlands elftal komt de epidemie almaar dichterbij, want de oefenwedstrijden tegen de Verenigde Staten en Spanje werden al afgelast. Een onvermijdelijk lot dat straks ook het EK zelf te wachten staat? 

De uitbraak van het virus is intussen niet meer te stuiten, zo ondervindt ook Matthijs de Ligt. Hij speelde vorige week in de basis bij de wedstrijd tussen Juventus en Internazionale in de Serie A, aan de zijde van verdediger Daniele Rugani, die gisteren positief werd getest op het coronavirus. De voormalige aanvoerder van Ajax zit, samen met de hele selectie van De Oude Dame, in quarantaine. Ondertussen regent het overal en nergens afgelastingen en gesloten stadions: de Eredivisie ligt in ieder geval op zijn gat tot en met 31 maart.

EK in het gedrang?

Terwijl voor de meeste mensen op het verdere verloop van de landelijke competities het belangrijkste is, werpen anderen de blik nu al angstvallig vooruit naar het komende Europees kampioenschap. Dat lijkt op het eerste gezicht nog ver weg, maar de openingsspeeldag van EURO 2020 staat toch al over drie maanden gepland. We pretenderen natuurlijk geen virologen of andere specialisten te zijn, en durven dus geen inschattingen te maken over de duur van de pandemie of welke maatregelen al dan niet geoorloofd zijn. Alleen ziet het er niet meteen naar uit dat er snel veel beterschap op komst is. Integendeel.

Nu het virus ook profvoetballers (Manolo Gabbiadini van Sampdoria is óók al besmet) treft, zal de heisa er namelijk allerminst op verminderen. 

En, begrijp ons niet verkeerd, dat is misschien maar goed ook. Per slot van rekening is de publieke gezondheid toch nog steeds veel belangrijker dan onze sportbeleving, hoe jammer we de gevolgen daarvan ook mogen vinden. Indien de veiligheid in juni nog steeds niet gegarandeerd kan worden, is het dus lang niet uitgesloten dat zelfs een evenement als het EK in het gedrang komt. In dat worst-case scenario liggen drie verschillende opties op tafel om de kwestie aan te pakken. Al is de ene wellicht nog slechter dan de andere. 

Optie 1: afgelasten of zonder publiek

Mocht de verspreiding van het coronavirus zich aan het huidige tempo doorzetten, lijkt de meest voor de hand liggende oplossing om het EK volledig te annuleren. Een scenario waar vandaag niemand aan wil denken, en dat een unicum zou zijn in de 60-jarige geschiedenis van het toernooi. Het WK, dat al 30 jaar langer wordt georganiseerd, werd wél al twee keer eerder afgelast. Toen ging het echter om de Tweede Wereldoorlog, dus dat we hier spreken over een uitzonderlijk drastische maatregel mag duidelijk zijn. Eentje die misschien niet al te dramatisch is voor Oranje, omdat spelers als Memphis Depay en Donyell Malen herstellende zijn van zware blessures… maar aan de andere kant: het Nederlands elftal heeft net twee eindtoernooien gemist en staat te trappelen! Hoe je het ook wendt of keert: alles beter dan lege tribunes. Deze week kregen we onder meer in de Serie A en de Champions League een voorproefje van hoe topvoetbal zonder fans eruitziet. Een aanblik we ons op het EK moeilijk kunnen voorstellen, al komt het nieuwe format met twaalf speelsteden over heel Europa nu wel érg ongelegen. Het negatieve reisadvies in het achterhoofd houdend, lijkt het sluiten van de stadions dan haast een logische stap om verdere verspreiding tegen te gaan. 

Optie 2: uitstellen naar 2021

Een alternatief om EURO 2020 toch op een enigszins ‘normale’ manier te kunnen laten doorgaan, is het kampioenschap uitstellen. Later in de zomer vormt geen optie, want dan staan ook nog eens de Olympische Spelen in Tokio op het programma. Volgend jaar zijn er wat meer openingen, met in de zomer alleen het EK voor vrouwen in het verschiet. Dat gaat in principe van start op 11 juli 2021, precies 364 dagen na de geplande finale van het mannentoernooi. 

Indien men die datum aan wil houden, hoeft de vrouwelijke variant dus slechts twee dagen te worden opgeschoven om elke overlap te vermijden. Op zich geen slecht idee, ware het niet dat enkele spelers zo wel érg zwaar belast zullen raken. Nu klagen we soms al over de slopende cycli die WK –en EK-finalisten vaak moeten ondergaan, dus wat als die toernooien elkaar binnen een nog kortere tijdspanne dan gewoonlijk opvolgen? Al kan in dat geval het veelbesproken WK van 2022 in Qatar, dat voor de eerste keer in november en december zal plaatsvinden, wie weet plots zelfs een voordeel vormen. 

Optie 3: locatie verplaatsen

Een derde en laatste optie is om niet de timing, maar wel de locatie van het EK te verplaatsen. In 2014 was er al een precedent met de uitbraak van ebola in West-Afrika, waar Marokko net op het punt stond om de Afrika Cup te organiseren. Amper twee maanden voor de openingswedstrijd verschoof de Afrikaanse voetbalbond het toernooi daardoor in allerijl naar Equatoriaal-Guinea, waar de dreiging heel wat minder pertinent was. 

Zulke maatregelen zou de UEFA nu ook kunnen overwegen, al blijft het moeilijk om de verdere evolutie van het alomtegenwoordige coronavirus op het Europese continent te voorspellen.

Logischerwijs kan Rome zo goed als zeker worden geschrapt uit de lijst aan speelsteden. Dat het wegvallen van een arena geen ramp hoeft te zijn, werd per slot van rekening gedemonstreerd met de hele farce rond het Heizelstadion. Mogelijk wordt de UEFA zelfs gedwongen om haar ambitieuze format even op te bergen, en een integrale competitie in landen als Oekraïne of Rusland te bekijken. Beide gebieden werden tot dusver nauwelijks getroffen door de epidemie én organiseerden recent een groot toernooi. Allicht is dat dus nog het beste alternatief, zij het nog altijd zonder oplossing voor de meereizende supporters. 

Vingers kruisen

Voor de duidelijkheid: vandaag is van de bovenstaande maatregelen nog lang geen sprake. Iets wat de UEFA zelf trouwens ten stelligste benadrukt. Het feit dat deze week ook in de Champions en Europa League hier en daar al de nodige stappen werden ondernomen, geeft echter toch aan de Europese voetbalbobo’s alle ontwikkelingen omtrent het onderwerp nauwgezet in de gaten houden. Toch gaat het EK op dit moment nog steeds gewoon op 12 juni van start. Of de aftrap dan ook werkelijk in Rome plaats zal vinden, daar hebben wij desalniettemin sterke twijfels over. Vingers kruisen dus, en hopen op het beste. De rest laten we graag aan de experts over.