Crystal Palace is een Engelse voetbalclub uit de hoofdstad Londen. Thuiswedstrijden van The Eagles worden afgewerkt op Selhurst Park.

• Crystal Palace werd in 1905 opgericht
• Selhurst Park is de thuisbasis van de club
• De Londenaren dragen de bijnaam ‘The Eagles’
• Crystal Palace veroverde in 2025 de FA Cup en Community Shield
• Mede door het Heizeldrama speelde de club nooit in Europees verband

Crystal Palace in nationaal clubverband

In 1861 werd de eerste voetbalclub opgericht onder de naam Crystal Palace. Zij waren één van de oprichters van de Engelse voetbalbond (FA), maar het hedendaagse Crystal Palace ontstond pas op 10 september 1905. In het eerste seizoen kroonden de Londenaren zich meteen tot kampioen van de Southern League Second Division. Dit resulteerde in promotie naar de First Division van de Southern League. Na een moeizame start (negentiende) groeiden The Eagles uit tot een promotiekandidaat, maar mede door de Eerste Wereldoorlog werd dit succes pas in 1921 een feit.

Crystal Palace kwam in 1920 terecht in de Third Division van de Football League. De Londense formatie promoveerde meteen naar het tweede niveau van Engeland, maar speelde geen rol van betekenis. Na een zestiende en vijftiende plaats op de ranglijst bleek degradatie in 1925 onafwendbaar (negentiende). Een hard gelag voor Palace, dat een jaar daarvoor verhuisde naar Selhurst Park. Op 30 augustus 1924 werd dit onderkomen geopend met een wedstrijd tegen Sheffield Wednesday FC.

Grijze muis in Engeland

In de Third Division South volstond alleen het kampioenschap voor promotie. Dit bleek een te groot obstakel voor de Londenaren, die zowel in 1929, 1931 als 1939 genoegen moesten nemen met een tweede plaats. Respectievelijk Charlton Athletic, Notts County als Newport County dwarsboomde de promotieplannen van de concurrent. Crystal Palace begon voortvarend aan het seizoen 1939-1940, maar door de Tweede Wereldoorlog werd dit seizoen al in een heel vroeg stadium beëindigd. Het competitievoetbal lag vervolgens jarenlang stil.

Crystal Palace wist in de naoorlogse jaren niet terug te keren in de top van de Third Division. In 1958 besloot de Football League zelfs om de Third Division niet langer uit twee aparte competities te laten bestaan. De Londenaren eindigden in het seizoen 1957-1958 als veertiende en werden daardoor gedwongen om het geluk te beproeven in de nieuwe Fourth Division. Een domper voor Palace, maar de tweede plaats achter Peterborough United volstond in 1961 voor een terugkeer op het derde niveau.

Het jaargang 1963-1964 bezorgde Crystal Palace eveneens een tweede plaats. De vicekampioen van de Third Division promoveerde daarmee naar de Second Division. Op het één na hoogste niveau maakte de Zuid-Londense formatie eveneens een positieve indruk. In het seizoen 1968-1969 eindigde de club achter Derby County als tweede. Voor het eerst in de geschiedenis mocht Palace deelnemen aan het vlaggenschip van het Britse voetbal: de First Division, de voorloper van de Premier League.

Debuut op het hoogste niveau

Crystal Palace debuteerde op 9 augustus 1969 met een thuiswedstrijd tegen Manchester United op het hoogste niveau. Ondanks de aanwezigheid van Matt Busby (manager), Bobby Charlton, Denis Law en George Best wisten The Red Devils niet te winnen op Selhurst Park: 2-2. Vier dagen later wist de promovendus zelfs met 2-0 te winnen van Sunderland AFC. Crystal Palace wist deze uitstekende competitiestart niet door te trekken, maar de twintigste plaats volstond om zowel Sunderland als Sheffield Wednesday onder zich te houden. Die twee clubs degradeerden.

In de seizoenen 1970-1971 (achttiende) en 1971-1972 (twintigste) wist Crystal Palace zich opnieuw naar lijfsbehoud te knokken. Het First Division-verblijf kwam in 1973 alsnog ten einde. De degradatie had veel impact op de Londenaren, die een jaar later ook uit de Second Division degradeerden. Op dat moment was verdediger Jim Cannon reeds gedebuteerd. Hij speelde tot 1988 maar liefst 660 officiële wedstrijden voor The Eagles, een clubrecord.

Jojo-club

Crystal Palace wist de knop om te zetten na twee opeenvolgende degradaties. In een tijdsbestek van vijf seizoenen wist de fiere bespeler van Selhurst Park terug te keren op First Division-niveau. De promotie van 1979 ging gepaard met het kampioenschap van de Second Division, maar het verblijf op het hoogste niveau bleef beperkt tot twee schamele seizoenen. Palace wist in de tweede helft van de jaren tachtig opnieuw de weg naar boven in te slaan met de daadwerkelijke promotie van 1989 als beloning. Een jaar later verloor men de FA Cup-finale van Manchester United (over twee duels).

Ian Wright had een belangrijk aandeel in de terugkeer naar de First Division. In 1991 verdiende de aanvaller een transfer naar Arsenal, waar hij uitgroeide tot een icoon. Hij speelde ook 33 interlands voor het nationale team van Engeland. In zijn laatste seizoen op Selhurst Park eindigde Crystal Palace op een historische derde plaats achter Arsenal en Liverpool. Dit succes werd echter niet bekroond met een Europees ticket, omdat Engeland geen clubs mocht afvaardigen na het Heizeldrama in Brussel.

In 1992 ging een nieuwe divisie van start in Engeland: de Premier League. Crystal Palace had een aandeel in de oprichting van deze competitie, maar zonder Wright beleefde de club een tegenvallend seizoen. Op de slotdag van het seizoen 1992-1993 degradeerden de Londenaren op basis van doelsaldo uit de hoogste divisie. Manager Steve Coppell stapte na deze degradatie op, waar zijn assistent Alan Smith het stokje mocht overnemen. Hij leidde Palace al na één seizoen opnieuw naar de Premier League.

Net geen bekersucces

In het seizoen 1994-1995 bereikte Crystal Palace de halve finale in zowel de FA Cup als de League Cup. Respectievelijk Manchester United (over twee wedstrijden) en Liverpool (0-1) wisten een finaleplaats te dwarsbomen. De Londenaren beleefden sowieso een bitter seizoen, aangezien het Premier League-verblijf al na één seizoen sneuvelde. Een sneue degradatie voor Palace, aangezien het deelnemersveld in de hoogste divisie terug werd gebracht naar twintig clubs.

Op 25 januari 1995 was Crystal Palace betrokken bij een historisch moment in de voetbalgeschiedenis. Manchester United-middenvelder Éric Cantona liet zich na een rode kaart op Old Trafford opfokken door Matthew Simmons, een supporter van de Londenaren. De Fransman reageerde furieus in de vorm van een kungfu-trap. Cantona ontving voor die actie een schorsing van maar liefst negen maanden. Palace keerde in 1996 alweer terug in de Premier League, maar degradeerde net zo snel opnieuw.

Ontsnapt aan faillissement

Rond 2000 stond Crystal Palace er slecht voor. Niet alleen daalden The Eagles af naar de middenmoot van de First Division, met zelfs een 21ste plaats als dieptepunt, maar ook financieel ging het niet van een leien dakje. De Zuid-Londenaren ontsnapten zelfs aan een faillissement. Langzaam maar zeker keerde de glimlach terug bij Palace. Manager Iain Dowie leidde zijn manschappen in het seizoen 2003-2004 zelfs naar de play-offs. In de finaleronde werd daadwerkelijk promotie afgedwongen door West Ham United met 1-0 te verslaan.

In het seizoen 2004-2005 beschikte Crystal Palace over een echte topschutter. Andrew Johnson (21 doelpunten) eindigde achter Arsenal-aanvaller Thierry Henry (25 doelpunten) als tweede op de topscorersranglijst van de Premier League. Zijn teamgenoten waren beduidend minder op schot, waardoor de Londenaren alsnog afdaalden naar het tweede niveau. Deze divisie had inmiddels een nieuwe naam: het Championship. De achterstand op West Bromwich Albion, dat als zeventiende eindigde, bedroeg maar één punt.

Ook in het Championship bleef Johnson zeer productief voor Crystal Palace. De spits werd in 2006 dan ook weggekocht door Everton, maar de ontvangen miljoenen sorteerden niet het gewenste effect. Tussen 2010 en 2012 eindigden de Londenaren zelfs achtereenvolgens als 21ste, twintigste en zeventiende. Het voortbestaan van de club stond zelfs andermaal ter discussie, maar in het seizoen 2012-2013 keerde de euforie terug. Als nummer vijf van het Championship dwong Palace promotie naar de Premier League af. In de finale van de play-offs rekende het team af met Watford (1-0 na verlenging).

Middenmoter in Premier League

Crystal Palace wist zich in het seizoen 2013-2014 voor het eerst in lange tijd te handhaven in de Premier League. De promovendus sloot dit jaargang af met een respectabele elfde plaats op de ranglijst. Twee jaar later daalden de Londenaren nog wel af naar de vijftiende plaats, maar dat bleek ruimschoots voldoende om lijfsbehoud af te dwingen. In het seizoen 2015-2016 mocht Palace voor de tweede keer in de clubgeschiedenis een FA Cup-finale afwerken. Manchester United was net als in 1990 de tegenstander op Wembley. Het team van Alan Pardew maakte in de 78ste minuut nog wel de 1-0 via Jason Puncheon, maar uiteindelijk zegevierden de sterren van Louis van Gaal na verlenging (1-2).

In 2017 verraste Crystal Palace met de aanstelling van Frank de Boer. De voormalig Ajax-trainer kreeg de opdracht om het veldspel aantrekkelijker te maken na het betonvoetbal van Sam Allardyce, maar na een dramatische competitiestart (nul punten uit vier duels) werd hij alweer ontslagen. Roy Hodgson nam het stokje over van de Nederlander. Onder zijn leiding groeide Palace uit tot een middenmoter in de Premier League. Tussen 2018 en 2024 eindigde het team steevast tussen plek elf en veertien.

Het seizoen 2024-2025 betekende een succesverhaal voor Crystal Palace. Op 17 mei 2025 schreef de Londense club geschiedenis door de FA Cup-finale tegen Manchester City te winnen (1-0). Eberechi Eze maakte op Wembley het winnende doelpunt. Enkele maanden later, op 10 augustus, veroverde men ook meteen de tweede prijs uit de clubgeschiedenis. Landskampioen Liverpool werd opzij gezet in de strijd om de Community Shield (na strafschoppen). Doelman Dean Henderson groeide opnieuw uit tot smaakmaker.

Rivaliteit

De stad Londen herbergt een groot aantal professionele voetbalclubs. Crystal Palace ziet vooral Millwall en Charlton Athletic als rivalen. Ook is er sprake van extra sentiment jegens Brighton & Hove Albion, dat mede door een protest van The Eagles uit het FA Cup-toernooi van het seizoen 1976-1977 werd geknikkerd.

Crystal Palace in Europees clubverband

Crystal Palace speelde welgeteld twee wedstrijden op het Europese podium, maar nooit in een hoofdtoernooi. De Londenaren werden in 1998 al in de derde ronde van de Intertoto Cup uitgeschakeld door het Turkse Samsunspor. Zowel thuis als uit verloor de club met 0-2.

Nederlandse invloed

Verschillende Nederlanders hebben het shirt van Crystal Palace gedragen. Een overzicht:

Frank de Boer werd in de zomer van 2017 aangesteld als manager van Palace. De voormalig Ajax-trainer werd al na vier competitieduels ontslagen.

Het stadion van Crystal Palace

Al sinds 1924 is Selhurst Park de thuishaven van Crystal Palace. Het stadion heeft een hedendaagse capaciteit van 26.309 zitplaatsen, maar haalde in 1979 een absoluut toeschouwersaantal tegen Sheffield Wednesday (51.482 bezoekers). De thuishaven van The Eagles bestaat uit een viertal tribunes: Holmesdale Road Stand, Arthur Wait Stand, Main Stand en Whitehorse Lane Stand.

Selhurst Park fungeerde in de vorige eeuw enige tijd als uitvalsbasis voor twee andere clubs. Ook Charlton Athletic (1985–1991) en Wimbledon FC (1991–2003) maakten gebruik van het stadion van Palace.

Veelgestelde vragen over Crystal Palace

Laatste update: 10 augustus 2025