Waarom Van der Gaag de ideale hoofdtrainer is voor Ajax

Het competitieseizoen gaat voor Ajax aankomend weekend verder met een uitwedstrijd tegen FC Utrecht. Voor Maurice Steijn zal het een cruciaal duel worden, want voor én achter de schermen wordt volop gesproken over een opvolger. Mitchell van der Gaag klinkt verrassend als kandidaat. Waar de nodige kritiek klinkt over de interesse van de Amsterdammers, komt de keuze niet bepaald uit de lucht vallen. Gezien zijn ervaring en kwaliteiten heeft hij alles in huis om Ajax weer op de rit te krijgen.

Inside: Ervaring Van der Gaag in binnen- én buitenland

Als voetballer kreeg de inmiddels 51-jarige Van der Gaag het nooit voor elkaar om een zekerheid te worden bij een Nederlandse of Europese topclub. De centrale verdediger, geboren in Zutphen, begon zijn loopbaan dan wel bij PSV, maar werd al snel verhuurd. Eerst speelde hij in de clubkleuren van NEC Nijmegen, vervolgens maakte hij de overstap naar Sparta Rotterdam. Na die twee perioden transfereerde hij naar het buitenland en maakte hij bij het Schotse Motherwell naam. Aan het einde van zijn loopbaan speelde hij nog voor FC Utrecht, C.S. Marítimo uit Portugal en AL-Nassr uit Saudi-Arabië.

Waar veel voetballers na hun carrière de tijd nodig hebben om te ontdekken wat ze graag in de toekomst willen doen, was het voor Van der Gaag al snel duidelijk waar hij heen wilde: hij wilde hoofdtrainer worden. Zijn voormalig Portugese club C.S. Marítimo bood hem die mogelijkheid en liet hem het tweede elftal trainen. Na een aantal seizoenen was het clubbestuur dermate overtuigd geraakt van zijn kwaliteiten, dat het besloot om Van der Gaag door te schuiven naar het eerste team. Die periode duurde maar kort voor de Nederlander, maar gaf hem voldoende inzichten om in de rest van zijn trainersloopbaan mee te nemen.

Via het Cypriotische Ermis Aradippou, waarbij hij slechts een aantal duels werkzaam was, keerde hij terug naar Nederland om leiding te geven aan het eerste team van FC Eindhoven. De Keuken Kampioen Divisie was voor Van der Gaag een ideale mogelijkheid om zonder al te veel druk zichzelf als trainer te ontwikkelen. Wat direct opviel onder Van der Gaag, was dat hij hield van verzorgd en aanvallend voetbal. Die lijn zette hij later door bij Excelsior, waarvoor hij na zijn periode bij FC Eindhoven kwam te werken. Het leverde de Rotterdammers een plaats in de middenmoot van de Eredivisie op, wat gezien het budget behoorlijk knap was.

Grote trainerskwaliteiten Van der Gaag

Het was in die periode dat Huub Stevens in gesprek met de NOS zijn licht liet schijnen op de persoon Van der Gaag. Stevens had hem in het verleden als jonge speler meegemaakt in Eindhoven en was zeer te spreken over zijn karakter. “Hij kan een Portugese of Nederlandse topclub aan. Ja, waarom niet? Alleen, je moet soms een beetje geluk hebben. Toen ik trainer was van Roda JC speelden we Europees tegen Schalke 04. Zij hadden een speler op het oog, maar kwamen uiteindelijk bij mij terecht. Een dergelijk scenario gun ik Mitchell ook. Hij is altijd al iemand geweest die de absolute top wil halen. Het zou mooi zijn als hem dat als trainer wel lukt”, zo was Stevens destijds overtuigd.

In dat karakter zit eveneens verscholen dat Van der Gaag altijd hoger wil mikken. Excelsior wilde na het seizoen dolgraag met hem door, maar Van der Gaag liet de club weten dat hij toe was aan een nieuwe uitdaging. Hij merkte simpelweg dat de rek uit de club was. De trainer flirtte op dat moment met het buitenland, maar koos voor NAC Breda. In Noord-Brabant lukte het hem niet om de selectie naar zijn hand te zetten en waren de resultaten wisselend te noemen. Het had voor een belangrijk gedeelte te maken met de kwaliteiten in de selectie, die bepaald niet hoogstaand waren. En dus besloot Van der Gaag om op te stappen.

Toevalligerwijs kwam Jong Ajax in de zomer van 2019 voorbij, waardoor hij gevoelsmatig een stap omhoog maakte. Hij kon in Amsterdam dan niet promoveren naar de Eredivisie, maar wél dagelijks werken met een van de grootste talenten van Nederland. Voormalig directeuren Edwin van der Sar en Marc Overmars waren direct zeer te spreken over de werkwijze van Van der Gaag. Evenals met Erik ten Hag, had Jong Ajax twee seizoenen lang een eindverantwoordelijke voor de groep staan die elke dag het uiterste van zijn spelers eiste. Op die manier lukte het de club om talenten klaar te stomen voor het eerste team.

Ten Hag en Van der Gaag kregen een ijzersterke band. De hoofdtrainer besloot hem in de zomer van 2021 dan ook naar het eerste team te halen en hem te laten assisteren. Na het kampioenschap in het laatste seizoen maakte Ten Hag een overstap naar Manchester United en besloot hij, naast Steve McLaren, ook Van der Gaag mee te nemen. De laatste persoon was dolblij met de kans. “Ik dacht dat ik hard werkte, tot ik Erik ontmoette. Hij heeft niet alleen oog voor detail en organisatie, maar ook een duidelijke filosofie over hoe hij wil voetballen en de omgeving die hij wil creëren”, zo liet hij op de clubwebsite van Manchester United weten.

Serieuze interesse van Ajax voor opvolging Steijn

Hoewel hij het naar verluidt nog altijd geweldig naar zijn zin heeft bij Manchester United, staat Van der Gaag open om weer op eigen benen te staan. Ajax is een van de clubs die hem kan overtuigen. De mogelijke komst van Van der Gaag doet denken aan die van Erik ten Hag in de winter van 2017. Ook Ten Hag had destijds nog weinig ervaring met het werken op topniveau, maar Overmars en Van der Sar geloofden erin dat hij met de juiste spelersselectie de club weer naar de top zou kunnen brengen. Eenzelfde gevoel hebben Louis van Gaal, die al met Van der Gaag sprak, en Alex Kroes over de trainer, die hoogstwaarschijnlijk een ervaren assistent naast zich zal krijgen.

De trainer spreekt met Engels, Portugees en Spaans meerdere talen, wordt door zijn oude clubs geroemd om zijn manier van leidinggeven aan het alsmaar groeiende team van specialisten, is rechtstreeks en eerlijk naar zijn spelers toe en werkt dag en nacht om de tactiek te finetunen. Het is niet voor niets dat PSV hem in 2020 al als assistent wilde hebben van Roger Schmidt: Van der Gaag heeft alles in huis om een toptrainer te worden. Zekerheid heeft Ajax niet als het hem in huis haalt, maar dat heeft het met geen enkele oefenmeester. Wil Ajax terug naar de tijd van Ten Hag, dan lijkt het binnenhalen van een persoon als Van der Gaag de stap in de juiste richting te zijn.