Haller zorgt voor groot probleem bij Ajax

Sébastien Haller was met een assist en een doelpunt van grote waarde voor Ajax tegen Heracles Almelo. De Franse spits lijkt zich steeds meer op zijn plek te voelen in de Amsterdamse punt en wist in zijn eerste zeven Eredivisie-wedstrijden vijf doelpunten en zeven assists te overleggen. Indrukwekkende cijfers, waardoor Ajax in de Europa League tegen een probleem aan loopt. 

De komst van Sébastien Haller zorgde in eerste instantie voor gemengde reacties. Ajax betaalde een recordbedrag aan West Ham United (22,5 miljoen euro, red.) om de Franse spits terug te halen naar de Eredivisie, maar er werd getwijfeld of de Amsterdammers ook echt hun gedroomde topspits binnengehaald hadden. De Fransman, die voor Ivoorkust zijn interlands speelt, maakt na een ietwat stroeve start de verwachtingen echter meer dan waar én speelt naar eigen zeggen nog niet eens op de top van zijn kunnen. 

Sébastien Haller

Haller debuteerde voor Ajax in de topper met PSV op 10 januari. Op dat moment dat de spits nog maar net bij de selectie van trainer Erik ten Hag en had hij volgens de oefenmeester “hectische dagen” achter de rug, waardoor de boomlange aanvaller nog op de bank begon in de wedstrijd tegen de formatie van Roger Schmidt. Na de eerste helft, waar Ajax moeite had om onder de druk van PSV uit te spelen, oordeelde Ten Hag dat zijn team toch de inbreng van Haller nodig had. Ajax keek op dat moment tegen een 2-1 achterstand aan op de toenmalige titelconcurrent en had minimaal één punt nodig om de koppositie veilig te stellen. 

De inbreng van Haller zorgt ervoor dat Ajax ten alle tijden een aanspeelpunt in de punt had lopen. Haller stapte dan niet in de voetsporen van de scorende debutanten bij Ajax, de spits had wel een aandeel in de gelijkmaker van Antony, op wie hij de bal breed gaf waarna de Braziliaanse buitenspeler de bal met de binnenkant van de voet achter Yvon Mvogo schoof.
Vier dagen later tegen FC Twente werkte Haller zich voor het eerst op het scorebord en was hij in de laatste fase van de wedstrijd ook belangrijk met een assist op invaller Brian Brobbey, die de wedstrijd in het voordeel van Ajax besliste. Ook tegen Feyenoord (één assist), Fortuna Sittard (één doelpunt) en AZ Alkmaar (één assist) was hij van doorslaggevend belang in de doelpuntenproductie van zijn nieuwe club. Alleen in de wedstrijd tegen Willem II, waarin Ajax met 3-1 won, had de oud-speler van FC Utrecht géén aandeel op het scoretotaal. Niet alleen in de competitie, ook in het bekertoernooi toonde Haller al zijn waarde met twee doelpunten in de kwartfinale tegen PSV. 

Ajax-spits

Het lijkt daarmee wel duidelijk dat de Amsterdammers in Haller hun nieuwe ‘Ajax-spits’ hebben gevonden. De Franse aanvaller heeft vrijwel alle blokjes afgevinkt en eigenlijk heeft hij alleen niet de explosiviteit die het mogelijk maakt dat hij in zijn eentje de verdediging van de tegenstander uit kan dribbelen. Desalniettemin heeft de spits nu ook al een aantal aantoonbare verbeterpunten: Haller miste in zijn weken als Ajacied óók veel kansen. In ruim 18% van de gevallen staat hij op de juiste plek in de zestienmeter om de doelman te passeren (2,5 schoten per wedstrijd), waardoor de échte scherpte nog lijkt te ontbreken voor het doel. Dat lijkt echter vooral een kwestie van tijd: Haller zit op dit moment nog in zijn aanpassingsperiode in Amsterdam, moet wennen aan zijn teamgenoten en weten wanneer en waar hij het beste op kan duiken in de vijandige zestien om de ballen in de toekomst vaker tegen het net te schieten. 

In de lucht blijkt Haller voor Eredivisie-verdedigers een bijna niet te stoppen -macht. De spits gaat gemiddeld zo’n negen luchtduels per negentig minuten aan en wint daarvan 6,8 (74,14%) keer. Wanneer de Franse spits over de grond wordt aangespeeld en een duel aan moet gaan, is dat echter een ander verhaal. Van de tien keer dat dit gemiddeld gebeurt in negentig minuten Eredivisie-voetbal, wint Haller maar 3,8 (36,92%) van dit soort duels. Dit is echter in de beginfase bij een nieuwe club niet heel vreemd: helemaal in het geval van Ajax spelen teamgenoten hem veel over de grond aan en als je nog niet goed op elkaar bent ingespeeld, kan het vaker voorkomen dat je in situaties komt waarin je de bal wel kunt aannemen, maar het duel alsnog verliest omdat je niet in de optimale positie staat om het spel meteen voort te kunnen zetten. 

Daar tegenover staat echter wel dat je Haller op een boodschap kunt sturen als je hem goed in de voeten aanspeelt. De Franse spits blijkt niet alleen in staat om assists te geven en doelpunten te maken, ook kansen creëren behoort tot zijn repertoire: in zijn eerste wedstrijden in de Eredivisie zorgt hij voor gemiddeld 1,8 kansen per negentig minuten en geeft hij ‘maar’ 33 passes per wedstrijd, waardoor 5,5% van zijn passes eindigt in een kans voor één van zijn medespelers – met assists erbij is dit percentage nog hoger. Ook zorgt de Fransman er met zijn individuele actie voor dat hij ruimte voor zichzelf kan creëren: al gaat dit tot nu toe nog even zo vaak goed als fout (0,8 succesvol, 50% van totale individuele acties). 

Probleem voor Ajax 

Dat veelbelovende begin van de Franse spits bij Ajax heeft echter wel een keerzijde. Door de administratieve fout bij de inschrijving van de Europa League kan Ten Hag geen beroep doen op de Franse sterspeler, waardoor de Ajax-trainer een puzzel heeft te leggen voor het dubbele treffen met Lille, waar Sven Botman dit seizoen grote indruk maakt. De kwestie die vóór het aantrekken van Haller speelde in Amsterdam – wie van de vier zet je in de spits? – lijkt nu opnieuw een vraagstuk te worden voor de 50-jarige oefenmeester. 

Het ligt er maar net aan wat Ten Hag wil bereiken met de puntspeler van Ajax. Wanneer de coach wil dat Ajax ook tegen Lille met een ‘kapstokspits’ gaat spelen, dan zal hij waarschijnlijk voor Lassina Traoré kiezen. De 19-jarige spits is inmiddels hersteld van een blessure, maar kwam nog niet in actie voor de Amsterdammers, mede doordat Ajax Brobbey zijn laatste kansen gaf om hem te overtuigen om zijn contract te verlengen. Nu dat laatste niet meer van toepassing is, krijgt Traoré wellicht een (nieuwe) kans in het Europese duel. 

Desalniettemin bewees Traoré in de Champions League al dat hij nog niet uit het juiste hout gesneden is om tegen fysiek en defensief sterke verdedigers te spelen. Het alternatief voor de jonge spits laat dat al jaren zien: Dusan Tadic is voor Ten Hag in de Eredivisie geen optie als centrumaanvaller, maar in Europese duels is dat wel anders. Aangezien de opponenten in Europese wedstrijden vaak in de mandekking spelen, zorgt de bewegelijkheid van Tadic ervoor dat zij keuzes moeten maken en dat er ruimte ontstaat voor Ajax om te voetballen. Het grote nadeel van deze strategie is dat er niet echt een aanspeelpunt is in de voorste linie. Hoewel Davy Klaassen vaak de diepte ingaat, rendeert de van Werder Bremen teruggekeerde middenvelder het beste op het moment dat er een bliksemafleider voor hem staat en hij de vrije ruimte in de zestien kan uitzoeken. 

De laatste opties zijn het inzetten van Brobbey of Zakaria Labyad. Hoewel de eerstgenoemde op weg lijkt naar RB Leipzig en dus geen toekomst meer heeft in Amsterdam, gaf Ten Hag al aan dat hij er niet voor schroomde om de jongeling nog in te zetten als dat nodig was. Daarmee maakt Brobbey een grotere kans dan Labyad; die sinds de komst van Haller is weggezakt in de pikorde van de Amsterdammers en in het verleden bewees niet de ideale spits te zijn.