Ajax-probleem op komst voor Haller

De lichaamstaal van Sébastien Haller in de competitiewedstrijd van Ajax tegen FC Groningen (3-1) maakte een hoop los in voetbalminnend Nederland. De Franse recordaankoop maakte dan wel een doelpunt, de manier waarop hij zich op het veld bewoog was allerminst attractief. Fans klaagden over de maniertjes van de spits, die ook door Ten Hag verbaal onder handen werd genomen voor zijn doelpunt. Mocht Haller deze manier van spelen voortzetten, kan er een probleem voor hem ontstaan. 

Sébastien Haller had geen gemakkelijke middag tegen FC Groningen. De van West Ham United overgekomen spits leek sinds zijn komst bij Ajax de duels met zijn directe Eredivsie-tegenstanders met twee vingers in zijn neus te winnen, maar werd door het centrale duo van de Groningers met huid en haar opgevreten. Het zorgde ervoor dat Ajax zijn geliefde spelletje niet helemaal tot tevredenheid kon uitvoeren en dat lag vooral aan de manier waarop Haller met de tegenslagen die hij te verwerken kreeg tegen Groningen omging. De Franse spits, die op basis van zijn fysiek haast elke Eredivisie-verdediger in zijn zak moet hebben, leek in zak en as te zitten op het moment dat hij een aantal keer balverlies leed in de punt van de aanval. 

Sébastien Haller en Ajax

De winteraanwinst van de Amsterdammers kan desalniettemin terugkijken op een productieve eerste periode bij Ajax. Haller kwam in de winterstop voor een recordbedrag van 22,5 miljoen euro over van West Ham United, waar de spits dit seizoen nog drie doelpunten in zestien Premier League-duels achter zijn naam schreef. Veel tijd om te wennen heeft hij op het eerste gezicht niet nodig gehad. Dat de spits bij FC Utrecht al meer dan goed kennismaakte met het Nederlandse voetbal en de aanwezigheid van zijn oude trainer Erik ten Hag versoepelden de aanpassingsperiode van de spits ongetwijfeld. Helemaal wanneer je naar zijn rendement kijkt (zes doelpunten en vijf assists in tien Eredivisie-wedstrijden) lijkt het alsof de Ivoriaans international geen enkele moeite heeft om mee te kunnen met het voetbal van de Amsterdammers. 

Toch zijn die statistieken iets te vertekenend. Natuurlijk: wanneer je elf keer beslissend bent in tien Eredivisie-wedstrijden dan kun je spreken van een goede start. Maar de wedstrijd tegen FC Groningen wees echter ook op een andere kant van de Haller-medaille. Zijn productiviteit verbloemt ook een ander aspect van Hallers spel. De diepe spits is op dit moment goed voor 0,7 Eredivisie-doelpunten per negentig minuten, levert 0,6 assists per wedstrijd en is daarnaast verantwoordelijk voor het creëren van 1,7 kansen per wedstrijd (5,3% van alle passes). Eén ding valt echter wel op bij de spits: met een conversiepercentage van 26% in combinatie met gemiddeld 2,5 schoten per negentig minuten schiet de spits echter niet zo scherp als dat je zou willen van een Ajax-puntspeler. 

In de wedstrijd tegen FC Groningen werd het een aantal keer pijnlijk duidelijk waarom Haller zijn succesvolle schotposities niet altijd weet te vinden. De boomlange aanvaller lijkt zichzelf vaak in de weg te zitten. Na een mislukte individuele actie of op het moment dat hij afgetroefd wordt in een grondduel door zijn directe tegenstander reageert de Fransman bijna zonder uitzondering met misbaar op de situatie. Natuurlijk wordt hij in een aantal gevallen niet goed bediend door zijn medespelers, maar vooral wanneer de Fransman in de kleine ruimte wordt aangespeeld, heeft de spits moeite om de juiste keuze te maken. Op het moment dat hij dat wel doet, creëert hij meteen gevaar. Op het moment dat hij dat niet doet, kun je de irritatie van zijn gezicht aflezen. 

Rouwmomentjes 

Soms loopt Haller op zo’n moment bijna een minuut lag om zich heen te kijken, gooit hij zijn handen in de lucht en zoekt hij medestanders die zijn standpunt ondersteunen. In dat tijdbestek heeft Ajax vaak alweer de bal in de ploeg en is het bezig met een nieuwe aanval, terwijl Haller nog aan het rouwen is vanwege (de reden voor) zijn balverlies. Dat heeft altijd al in het spel van de spits gezeten, maar komt bij Ajax vanwege het hoge tempo waarin de ploeg speelt, extra naar voren. Deze rouwmomenten zijn niet uniek voor een spits als Haller, maar hebben wel als gevolg dat de Fransman in veel gevallen zich later in de aanval meldt dan wanneer hij een goede pass geeft. 

Met andere woorden: Haller lijkt zichzelf daarmee uit de wedstrijd te halen en is daardoor niet altijd even scherp in de voorhoede. De Fransman is daarbij wel een spits die het echt moet hebben van momenten in de zestien meter: als je kijkt naar zijn individuele acties (1,1 geslaagd per negentig minuten, 58% van totaal) dan is dat niet het sterkste punt van de aanvaller. Daardoor hebben zijn maniertjes een dubbel negatief effect: niet alleen komt Haller door zijn rouwmomenten na een mislukte actie, pass of andere vorm van balverlies te laat weer op de plek waar hij gevaarlijk kan zijn. Ook zorgt de spits er daarmee voor dat hij geforceerd op zoek gaat naar een opening en dingen gaat doen met een bal die hij eigenlijk niet moet doen, waardoor hij weer balverlies lijdt en het hele proces weer vanaf voor af aan begint. 

Concurrentiestrijd 

Dat Haller tegen FC Groningen ondanks zijn matige optreden toch nog op het scoreformulier eindigde, laat zien dat de spits wel degelijk mentale wendbaarheid heeft. Het lijkt echter nog te moeten dalen bij de Franse aanvaller dat hij, ondanks het flinke niveauverschil tussen de Premier League en de Eredivisie, ook op de Nederlandse velden voor elke meter moet vechten in bepaalde wedstrijden. Daar kan hij een voorbeeld aan Dusan Tadic nemen; de ervaren Servische aanvoerder van Ajax steekt op voetballend gebied met kop en schouders boven zijn tegenstanders uit, maar werkt daarnaast ook nog eens voor elke meter die zijn team dichter bij een overwinning kan brengen. 

Tadic móét dat ook wel doen: met onder andere Oussama Idrissi en David Neres als directe concurrenten is er veel om voor te spelen als linksbuiten van Ajax. Voor de spitspositie staat Haller sinds zijn komst op eenzame hoogte in de pikorde van Ajax, maar dat kan in het verloop van dit seizoen nog gaan veranderen. Vooral wanneer Brian Brobbey zijn aflopende verbintenis bij de Amsterdammers toch verlengt, kan de strijd om de spitspositie net het zetje in de rug zijn dat Haller nodig heeft om hem over een dood punt te helpen. 

Als je de statistieken van Brobbey en Haller naast elkaar legt, dan zie je twee verschillende type spitsen. Haller is de kapstok en een afmaker pur sang, terwijl Brobbey met zijn individuele actie (1,7 geslaagde dribbels per negentig minuten, 100% van het totaal) en zijn doelgerichtheid (1,7 doelpunt per negentig minuten, 3,7 schoten per negentig minuten en doelpuntenconversie van 29%) ook voor zichzelf ruimte kan creëren én de kwaliteiten heeft om die bal dan ook tegen het net te werken. 

In dat opzicht is Lassina Traoré meer een ‘type Haller’-spits, waardoor de kansen voor die 19-jarige spits met een fitte Brobbey tot het nulpunt dalen. Dat maakt het mogelijke probleem van Haller wel een stuk groter: hij heeft het postuur én de speelstijl van de ideale stormram voor in de slotfase van het duel. Hoewel zijn hoge transfersom en de contractsituatie van Brobbey de Fransman op dit moment nog de absolute nummer één spits van Ajax maken, zal Haller zich de komende maanden wel moeten verbeteren op het moment dat Brobbey weer fit is en een nieuwe overeenkomst met Ajax sluit. Wanneer Haller zijn spel buiten de vijandige zestienmeter dan op deze manier voortzet, zal zijn basisplek niet langer zeker zijn.