Onderschatte PSV-er evenaart Xavi Simons

Bij PSV is het zowel op als naast het veld alle ballen op Xavi Simons.  De negentienjarige aanvaller maakte in zijn eerste maanden in Eindhoven zijn naam als toptalent waar. De van origine aanvallende middenvelder komt echter niet alléén op zijn favoriete positie uit. Zou de trainer Ruud van Nistelrooij daar een reden voor hebben?

Xavi Simons en PSV

Een goed half jaar geleden was Xavi Simons nog ‘maar’ een transferstunt voor PSV. De negentienjarige aanvallende middenvelder verruilde het trainen met de sterren van Paris Saint Germain voor een plek in het eerste elftal van de Eindhovenaren. Na het vertrek van Cody Gakpo (Liverpool) en Noni Madueke (Chelsea) werd zijn rol groter, werd Simons belangrijker en leek de jongeling nog beter te gaan spelen.

De drievoudig international van het Nederlands elftal blijkt dit seizoen voor trainer Ruud van Nistelrooij een soort aanvallende joker. Van Nistelrooij zette Simons dit seizoen op elk mogelijke positie in de aanval in. Simons wist vanuit elke positie wel een doelpunt of assist te geven. De 19-jarige aanvallende middenvelder toont wel aan dat hij vanuit het centrum veruit het meest rendabel is.

Simons kwam dit seizoen het meeste als aanvallende middenvelder in actie (zeventien wedstrijden). Daar bleek de PSV’er met elf doelpunten en vier assists ook het meest rendabel (0,88 beslissende acties per wedstrijd). Als linksbuiten (elf wedstrijden, drie doelpunten, twee assists = 0,45 beslissende acties) en rechtsbuiten (zes wedstrijden, twee goals = 0,33 beslissende acties per wedstrijd) en centrumspits (vijf wedstrijden, twee assists, twee doelpunten = 0,8 beslissende acties per wedstrijd) zakte dat rendement in.

Simons sta-in-de-weg

Het zal ook voor Van Nistelrooij geen geheim zijn dat Simons het beste rendeert achter de spits. Toch kiest de oud-speler van onder andere Manchester United en Real Madrid er dit seizoen vaker voor om hem op een andere positie in te zetten. Dat had in de eerste seizoenshelft te maken met het ontbreken van Noni Madueke en Luuk de Jong, waardoor Simons als rechtsbuiten en als spits speelde.

Sinds het vertrek van Gakpo vinden we Simons vaker als linksbuiten op het wedstrijdformulier. Vanaf die positie hebben de technische hoogstandjes en dribbels minder directe dreiging dan vanuit de as. Het is in eerste opzicht ook een rare gewaarwording om een speler die veel minder technisch onderlegt is (Guus Til) op die positie de voorkeur te geven – iets wat deze maand tegen NEC Nijmegen nog voorkwam.

In het spel van Simons schuilt veel spektakel, dreiging en rendement. In dat spel schuilt ook een grote bron van balverlies. Op Eredivisie-niveau blinkt Simons niet alleen uit met het spel waar hij complimenten voor krijgt.

Met gemiddeld zes keer balverlies per negentig minuten is de aanvallende middenvelder ook hofleverancier voor counter-uitbreekkansen van de tegenstander. Tel daarbij op dat de helft van zijn ingezette dribbelacties (4,6 in totaal, dus 2,3 per negentig minuten) ook eindigt in balverlies, en Simons zorgt naast doelpunten, acties en assists ook gemiddeld eens per dikke tien minuten voor balverlies (in aanvallende situaties).

En ja: da’s vanaf de flank een stuk minder gevaarlijk dan vanuit het centrum.

De onderschatte waarde van Til

Dat kan, los van Van Nistelrooijs mogelijkheden op de linkerflank, een reden zijn waarom de trainer relatief vaker voor Guus Til als aanvallende middenvelder kiest. Til is een speler met veel minder spektakel, individuele acties en wonderschone passes in de voeten. Voor het publiek is dat minder. Voor een trainer kan zo´n speler heel nuttig zijn.

Simons is een speler die de bal zo veel mogelijk in de voeten wil hebben. De 19-jarige PSV’er is veel meer in het spel betrokken (35,3 passes per negentig minuten) dan Til (27,6 passes per negentig minuten). Het is ook logisch dat Simons dan meer belangrijke passes en assists kan noteren. Kijk je naar de percentages, komt er een veel gelijkwaardiger beeld uitrollen. Van alle passes die Simons geeft, eindigen er 6,5% in een belangrijke pass of assist. Bij Til is dat 5,1%.

Qua doelpunten heeft Simons het dubbele aantal van Til. De negentienjarige aanvallende middenvelder komt in de Eredivisie veel vaker aan bod dan Til, dus is het ook logisch dat hij meer doelpunten maakt.

Zoom je in om de gemiddelden per negentig minuten, komt er een heel ander beeld tevoorschijn. Het minimale voordeel dat Simons heeft bij de passing, valt bij de schoten en doelpunten in het nadeel van de negentienjarige aanvallende middenvelder uit. Maar Simons heeft het dubbele aantal doelpunten van Til, toch? Dat komt omdat de twee aanvallende middenvelders per negentig minuten nagenoeg evenveel op doel schieten: 2,8 keer voor Til en 2,9 voor Simons.

Doelpuntenwoedes

Allebei de spelers zijn goed voor 0,5 doelpunten per negentig minuten – en aangezien Simons zo’n duizend Eredivisie-minuten meer speelde dan Til, kom je ook uit op een hoger doelaantal. De kwaliteit van het positiekiezen/schoten, die is echter nagenoeg hetzelfde.

Het grootste voordeel van Til op tien? In aanvallende situaties lijdt Til in aanvallende situaties al twee keer minder balverlies. Daarnaast is Til een ster in het lopen zonder de bal, dribbelt hij veel minder dan Simons (1,4 per negentig minuten, 0,4 geslaagd = 29%), maar lijdt hij daarmee nog steeds minder balverlies dan Simons en heeft hij zowel in de passing als in de afwerking dezelfde impact.

Dat Til het op een heel andere manier moet doen dan Simons en de twee misschien wel het beste met als in plaats van elkaar kunnen spelen, is het belangrijkste voordeel dat Van Nistelrooij overhoudt aan de stille PSV-ster die Til op (aanvallende) middenveld blijkt dit seizoen.

Ruimte om te schitteren

Van Nistelrooij staat bijna wekelijks voor de keuze die vrijwel elke PSV’er en neutrale voetbalfan wil zien. Xavi in het centrum. Dartelend tussen de tegenstanders. De ene actie nog spectaculairder dan de andere. De realiteit leert echter dat in de Eredivisie die ruimte er vrijwel niet ligt.

Het is voor een topclubbuitenspeler al lastig om van de flank naar binnen te trekken – dan moet je inmiddels twee spelers voorbij. In het centrum, waar je van alle windrichtingen onder druk gezet kan worden, is dat nog meer van toepassing.

Als je dan, zoals bij PSV vaak van toepassing is in de Eredivisie, een tegenstander treft die zich laat inzakken, dat centrum al dicht bouwt met een compacte samenstelling van het elftal en Xavi gaat daar met eens per tien minuten-balverlies-gemiddelde tussendoor proberen te dribbelen, gaan die geslaagde acties niet omhoog en komt Simons ook niet in de posities om een belangrijke pass, assist of schot op doel (en dus mogelijke goal) te produceren.

Dan is ’t maar goed dat er bij PSV ook een Guus Til van hot naar her rent, tegenstanders meeneemt en daarmee de ruimte creëert die Simons niet bij elkaar kan trucen – maar er wel dankbaar gebruik van blijft maken.