Hoe Saudi-Arabië de Britse premier Boris Johnson onder druk zette voor overname Newcastle United

Newcastle United behoort inmiddels tot de topteams in de Premier League. Dat hebben The Magpies natuurlijk te danken aan de centjes die uit Saudi-Arabië komen. De club werd tegen het einde van 2021 overgenomen door het Public Investment Fund (PIF). Toch ging die overname niet zonder slag of stoot; Saudi-Arabië voerde de druk op toenmalig premier Boris Johnson flink op, om de deal rond te krijgen. Dit deel van SN onderzoekt Saudi-Arabië gaat over de beruchte overname van Newcastle United.

Deel 1 SN onderzoekt Saudi-Arabië: Hoe Saudi-Arabië een serieuze spelers werd op de transfermarkt
Deel 2 SN onderzoekt Saudi-Arabië: De bizarre transferzomer van de Saudische clubs
Deel 3 SN onderzoekt Saudi-Arabië: Hoe Saudi-Arabië de organisatie van het WK 2034 cadeau krijgt

SN onderzoekt Saudi-Arabië deel 4: De overname van Newcastle United

De vorige eigenaar, Mike Ashley, hield de hand behoorlijk op de knip en dus waren de fans van Newcastle United blij toen de club op 7 oktober 2021 bekendmaakte dat het werd overgenomen door een steenrijke Saudische eigenaar. 

Het PIF kocht voor zo’n 350 miljoen euro tachtig procent van de aandelen. Het overige deel kwam in handen van de broers David en Simon Reuben en Amanda Staveley, die de dagelijkse leiding over de club kreeg. Nadat de definitieve klap erop werd gegeven, zei Staveley: “Het is geen sportswashing, het is een investering.”

Kroonprins dreigt met sancties

Toch duurde het even voordat de Premier League de overname van Newcastle goedkeurde. In 2017 probeerde Staveley de club al eens over te nemen, dat mislukte. Dus betrok ze in 2020 het PIF bij de deal. Maar ook dit keer zei de Premier League ‘nee’. Dus kwam de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman (MBS) op de lijn bij premier Johnson. Bin Salman dreigde met economische consequenties voor het Verenigd Koninkrijk als de Premier League de overname tegen bleef houden.

MBS schreef volgens Daily Mail: “Het koninkrijk Saudi-Arabië heeft zijn deuren geopend voor de Britse investeringen in verschillende sectoren en is een voor beide partijen voordelig investeringsprogramma gestart met grote bedragen aan financiering. De verkeerde conclusie van de Premier League zal helaas een negatieve impact hebben op de economische en commerciële relaties van onze landen.”

Mailverkeer in Britse regering

De Britse regering heeft altijd volgehouden dat het geen rol heeft gespeeld in de overname van Newcastle United, maar The Athletic heeft tientallen mailtjes in handen die het tegendeel bewijzen. In een interne mail zette Het Foreign & Commonwealth Office (FCO) bijvoorbeeld dat het de investeringen van Saudi-Arabië, ‘inclusief Newcastle United’ steunt. 

Verder vermeldde het FCO: “Onze interesse komt voort uit het feit dat dit de meest spraakmakende Saudische investering in Groot-Brittannië zou zijn en mogelijk een impact zou hebben op de bredere relatie. Er is grote belangstelling, waaronder de Britse ambassadeur, het Cabinet Office (overheidsorganisatie, red.) en de FCO-ministers. Daarom is de betrokkenheid van de Premier League welkom.”

Saudische boycot beIN Sports

Toch lag volgens de Premier League niet zozeer het probleem bij een Saudische overname van Newcastle United. De competitie wordt in het Midden-Oosten uitgezonden door beIN Sports uit Qatar. Die zender was voor de Saudische bevolking niet beschikbaar vanwege bonje tussen het land en Qatar.

Zij keken daarom naar de Premier League via BeoutQ, een piratenzender die de wedstrijden uitzond. Qatar dacht dat Saudi-Arabië achter de illegale zender zat. Na lang praten werd het geschil bijgelegd en is beIN Sports ook weer te zien in Saudi-Arabië. Daarom stond niks de overname meer in de weg en konden de Premier League, Newcastle United en het PIF de handen schudden.

Van onderaan naar Champions League

Toen Newcastle United werd overgenomen, stond het 19e in de Premier League met slechts 3 punten. Maar daarna werd de weg naar boven gevonden, met enkele gerichte aankopen en het aanstellen van Eddie Howe. Newcastle United gaf wel veel geld uit, maar strooide er niet mee zoals bijvoorbeeld Chelsea dat wel deed.

Zo haalde de club bijvoorbeeld de Nederlander Sven Botman, die zich ontpopte tot een rots in de branding achterin. Maar ook spelers als Alexander Isak, Anthony Gordon en Bruno Guimarães werden gehaald. Dat zorgde ervoor dat Newcastle United vorig seizoen op een knappe vierde plek eindigde, waardoor het dit jaar voor het eerst sinds 2003-2004 weer eens Champions League speelde. Daarin eindigde het in een poule met Borussia Dortmund, Paris Saint-Germain en AC Milan wel als laatste.

Maar zoals de Newcastle-fans al zongen op de dag van de overname: “Wij hebben onze club terug”. Alleen dat is wel te danken aan Saudische flappen – en een beetje aan Boris Johnson.

SN onderzoekt

In de nieuwe serie SN onderzoekt gaat SoccerNews dieper in op actuele thema’s in de voetballerij. De (onderzoeks)journalisten van SoccerNews.nl bijten zich vast in een complex dossier en zetten dit in heldere taal op jouw scherm. Dit was deel vier van de reeks SN onderzoekt Saudi-Arabië. Houd SoccerNews.nl in de gaten, want binnenkort volgt het laatste deel.