Gastlanden op het EK: Thuisvoordeel of te veel druk?

SN Redactie

14:36

Het EK voetbal wordt dit jaar georganiseerd in Duitsland en daarmee hebben de Duitsers een enorm voordeel. Maar wat is het thuisvoordeel waard tijdens het EK en kan het ook omslaan in een te hoge prestatiedruk?

Deze analyse heeft als doel de waarde van thuisvoordeel door de geschiedenis van het Europees Kampioenschap te onderzoeken. We beoordelen de marge waarmee gastlanden hun prestaties verbeteren wanneer ze thuis spelen in verhouding met wanneer er op neutraal terrein wordt gespeeld. Daarnaast zullen we de winstgevendheid van weddenschappen op gastlanden tijdens EK-wedstrijden onderzoeken.

Door de prestaties van gastlanden te vergelijken met hun prestaties op neutrale locaties, bepalen we het thuisvoordeel in termen van doelsaldo en winstpercentage. Bovendien onderzoeken we de winstgevendheid van het steunen van gastlanden in de 1X2 en Asian handicaps markten sinds het EK van 2000.

Voor de duidelijkheid worden de resultaten van knockoutfasewedstrijden bepaald door de reguliere speeltijd, terwijl play-offs voor de derde plaats uit de analyse zijn weggelaten. Daarnaast zijn alle weddenschapsresultaten gebaseerd op weddenschappen met gelijke inzet, wat betekent dat de opbrengst wordt berekend op basis van het inzetten van één eenheid op elke mogelijke uitkomst in de betreffende weddenschapsmarkt.

Thuisvoordeel op het EK voetbal

Laten we beginnen met de basis. Hoe hebben gastlanden gepresteerd door de geschiedenis van de Europese kampioenschappen heen? De onderstaande tabel toont de prestaties van elk gastland in termen van gescoorde, geïncasseerde doelpunten en wedstrijdresultaten.

In totaal hebben gastlanden 93 wedstrijden gespeeld, met een gemiddelde van 1,66 punten per wedstrijd. Over alle EK wedstrijden, gastland of niet, is het gemiddelde aantal behaalde punten per wedstrijd 1,35. Gastlanden scoren gemiddeld 1,45 doelpunten per wedstrijd en incasseren 0,95 doelpunten. Het totale gemiddelde aantal doelpunten per wedstrijd, inclusief alle EK wedstrijden, is 1,18 voor zowel voor als tegen.

Wat is de werkelijke waarde van het thuisvoordeel?

Het vergelijken van de algehele resultaten van gastlanden met het toernooigemiddelde onthult niet het echte voordeel van thuis spelen tijdens het EK voetbal. Terwijl gastlanden bovengemiddeld hebben gepresteerd, kan dit zijn omdat gastlanden doorgaans sterkere teams zijn. Landen als Duitsland, Italië, Frankrijk, Engeland en Spanje hebben elk wel eens het toernooi georganiseerd.

Om beter te begrijpen hoe gastlanden presteren, vergelijken we de prestaties van gastlanden tijdens een toernooi dat ze hebben georganiseerd met hun prestaties in een toernooi dat ze niet hebben georganiseerd.

Over het geheel genomen behaalden landen die het EK organiseerden 1,38 punten per wedstrijd wanneer ze niet op eigen bodem speelden, vergeleken met 1,66 punten per wedstrijd wanneer ze gastland waren. Het winstpercentage van gastlanden steeg van 35% wanneer ze niet gastland waren naar 45,2% wanneer ze gastland waren. Het gelijkspelpercentage daalde van 33,5% naar 30,1%, en het verliespercentage daalde van 31,6% naar 24,7%.

Gastlanden verbeterden van een doelsaldo van +0,06 doelpunten per wedstrijd wanneer ze niet gastland waren naar +0,51 wanneer ze wél gastland waren. Het thuisvoordeel door de hele geschiedenis van het Europees Kampioenschap is goed voor een nettowinst van +0,45 doelsaldo per wedstrijd.

Vergelijking met clubvoetbal

Hieronder staan de gemiddelde doelpunten voor en tegen thuisteams in de afgelopen vijf niet door COVID beïnvloede seizoenen in de grote vijf competities van Europa.

Het thuisvoordeel in op het EK is aanzienlijk groter geweest dan het huidige thuisvoordeel in clubverband. Echter, het thuisvoordeel is in de loop van de jaren afgenomen in bij het clubvoetbal. De onderstaande tabel toont het thuisvoordeel in de Engelse eerste divisie per decennium sinds 1920.

Het thuisvoordeel is door de jaren heen gestaag afgenomen, waarschijnlijk door verschillende factoren zoals verbeterd reiscomfort voor spelers, makkelijker reizen voor uitfans en verminderde kans dat officials thuisteams bevoordelen door media-aandacht.

Natuurlijk is dit een grotere steekproef dan in de Europees Kampioenschappen. Omdat gastlanden slechts 3 tot 7 EK wedstrijden elke vier jaar spelen, is het moeilijk te bepalen of het thuisvoordeel afneemt in internationaal voetbal.

Thuisvoordeel tijdens EK kwalificatie wedstrijden

De onderstaande tabel toont het thuisvoordeel voor EK kwalificatie groepswedstrijden van 1996 tot en met 2024.

Het thuisvoordeel in de EK kwalificatie is groot geweest, met een gemiddeld doelsaldo van +0,41 doelpunten voor thuisteams. Dit komt ruwweg overeenkom met onze beoordeling van het thuisvoordeel voor gastlanden bij op het EK van +0,45 doelpunten.

Wedden op EK gastlanden

Laten we eens kijken naar de cijfers van gastlanden. In deze analyse nemen we zowel 1X2 als Asian Handicap weddenschappen onder de loep. Odds zijn aangepast naar een standaard marktomslag van 4,5% met resultaten bepaald bij gelijke inzet, wat betekent dat je één eenheid inzet op elke mogelijke uitkomst.

De bovenstaande tabel toont de winstgevendheid van 1X2 weddenschappen met gelijke inzet voor gastlanden sinds 2000. Zoals je ziet, is het niet winstgevend geweest om in te zetten op gastlanden tijdens het EK voetbal. Het inzetten op gastlanden om te winnen zou hebben geleid tot een verlies van 12,6%, terwijl het inzetten op gelijkspel een ROI van 1,6% zou hebben opgeleverd. Inzetten tegen gastlanden zou een winst van 2,9% hebben opgeleverd.

Sinds 2000 waren de enige gastlanden die winst opleverden in de 1X2 markt met gelijke inzet België en Nederland in 2000, Portugal in 2004, en Frankrijk in 2016. De slechtste prestatie voor de gastlanden was bij het EK 2020 toen meerdere landen wedstrijden organiseerden.

De resultaten waren vergelijkbaar bij het steunen van gastlanden in de Asian handicapmarkt. Het steunen van gastlanden in de Asian handicapmarkt zou hebben geleid tot een verlies van 10,2%. Inzetten tegen gastlanden leverde een winst van 5,7% op.

Conclusie: Wedden op Duitsland een goed idee?

Hoewel we slechts 60 wedstrijden hebben geanalyseerd, moeten we niet verwachten dat gastlanden altijd beter presteren dan verwacht. Duitsland, de gastheer van het EK, zal veel steun krijgen tijdens de groepsfase. Ze spelen tegen Schotland, Hongarije en Zwitserland, en beginnen deze wedstrijden met lage odds.

Hoewel het verleidelijk kan zijn om Duitsland in elke groepswedstrijd te steunen, is het goed om te weten dat spelers die tegen gastlanden inzetten sinds 2000 winst hebben gemaakt in zowel de 1X2- als de Asian handicapmarkten.

Dit artikel is geschreven door voetbalkenners van Bettingexpert.com