Spaanse rel nadert climax: van asociale zoen tot adios?

De wereldtitel van de Spaanse voetbalvrouwen wordt sinds de prijsuitreiking overschaduwd door Luis Rubiales (46). De voorzitter van de Spaanse voetbalbond RFEF kuste Jennifer Hermoso vol op de mond en sindsdien ontstond een mondiale rel waarin opeens alles aan het licht komt wat ze bij de Spaanse bond graag onder het tapijt hadden gehouden. Een achtergrondverhaal vanuit Spanje over het Spaanse schandaal dat nu al dagenlang de wereldpers beheerst.

Achtergrond: alles over de commotie in het Spaanse vrouwenvoetbal met hoofdrolspelers Rubiales, Hermoso en Vilda

Sluimerende rel komt via kus tot climax

We hebben het nu over dé kus, de reactie van Hermoso en Rubiales daarop en hoe iedereen schreeuwt om het ontslag van de bondsvoorzitter, maar die voorlopig gewoon op zijn plek blijft zitten. De FIFA heeft hem voor 90 dagen geschorst en het lijkt erop dat er ook binnen de RFEF het besef komt dat het zo niet verder kan. Maandag wordt een buitengewone noodvergadering gehouden waarin het over de positie van Rubiales gaat. De voorzitter verliest steeds meer steun want zelfs zijn grote vriend en bondscoach van de Spaanse voetbalsters Jorge Vilda heeft hem nu in het openbaar laten vallen. “Ons wereldkampioenschap is ontsierd door het ongepaste gedrag van onze voorzitter Luis Rubiales.” Waarschijnlijk heeft hij wel even in een appje laten weten, dat hij niets anders kon dan deze verklaring uitbrengen. Toen Rubiales vrijdag in een half uur durende speech donderde dat hij niet zou opstappen zag hij de Spaanse bondscoach nog overtuigend zijn handen kapotslaan.

Al tijdje verziekte sfeer bij Spaanse vrouwenelftal

We hebben het nu over dit alles, maar het rommelt al een hele tijd binnen het Spaanse vrouwenvoetbal. De sluimerende rel bij de nieuwe wereldkampioen in het vrouwenvoetbal ontbrandt ook mee in de sporen die Rubiales heeft achtergelaten met zijn wangedrag. Na het voor het huidige Spanje slecht verlopen EK in 2022 (kwartfinales eruit) was een groot deel van de selectie klaar met de “harde” bondscoach Vilda. Liefst vijftien speelsters schreven een brief aan de Spaans bond. Zij gaven aan emotioneel en fysiek geschaad te zijn door de bondscoach. Hij zou verkeerd omgaan met hun blessures, de sfeer in de kleedkamer was om te snijden en er was kritiek op de samenstelling van de selectie en zijn trainingen. Het was duidelijk Vilda eruit of die speelsters eruit.

RFEF blijft achter Vilda én Rubiales staan

De RFEF koos resoluut de kant van Vilda, iets wat we nu ook weer zien met Rubiales. Op zich in dit geval niet een heel onverwachtse keuze, aangezien het hoofd van de vrouwenafdeling van de RFEF de vader is van Vilda. Bovendien zijn Vilda en RFEF-voorzitter Rubiales dus vier handen op één buik. En zo lopen er nog veel meer dubieuze lijntjes binnen de Spaanse bond. En iedereen wil graag op het pluche blijven zitten. De bondscoach zelf gooide daarom nog wat meer speelsters uit de selectie. “We willen alleen toegewijde speelsters, dan spelen we maar met de jeugd”, was de boodschap niet heel lang voor het WK.

Later kwamen een paar speelsters toch tot inkeer om met Spanje wereldkampioen te worden. Twee van de beste speelsters ter wereld Aitana Bonmatí en Alèxia Putellas besloten hun geschil in de koelkast te zetten om alles op alles te zetten om wereldkampioen te worden. Spanje slaagde daarin, en dan te bedenken dat het Spaanse vrouwenelftal nog veel beter had kunnen zijn. De eerste keepster (ook van de beste club ter wereld FC Barcelona) was er bijvoorbeeld niet bij.

De Rubiales-zaak in het kort

20 augustus: De Spaanse voetbalsters kronen zich wereldkampioen door Engeland met 1-0 te verslaan. De Spaanse bondsvoorzitter Luis Rubiales misdraagt zich op en naast het veld. Bij de ceremonie kust hij Jennifer Hermoso vol op de mond
21 augustus: Hermoso laat weten de kus “niet leuk” te vinden. Kritiek op Rubiales neemt toe. Rubiales doet alles af als “onzin”, maar neemt later toch snel een video op waarin hij soort van excuses aanbiedt.
22 augustus: De Spaanse premier Pedro Sánchez vindt de Rubiales-sorry niet genoeg. Hij heeft het over “onaanvaardbaar gedrag”.
23 augustus: De druk op Rubiales om af te treden neemt verder toe. (Spaanse) clubs keren zich tegen de bondsvoorzitter en spelersvakbond FUTPRO eist maatregelen.
24 augustus: De FIFA begint een onderzoek naar Rubiales.
25 augustus: Op een buitengewone vergadering verwacht iedereen het aftreden van Rubiales, maar in een lange toespraak is de voorzitter pijnlijk duidelijk: “Ik treed NIET af”. Op diezelfde dag stellen alle WK-gangers zich niet meer beschikbaar voor Spanje zolang de huidige leiding het voor het zeggen heeft. Hermoso geeft nogmaals aan dat de kus niet met toestemming was.
26 augustus: De Spaanse bond schaart zich achter zijn voorzitter en slaat op bizarre wijze terug. In een verklaring inclusief fotoanalyse probeert de RFEF de boel in de schoenen van Hermoso te schuiven. De voetbalster wordt zelfs uitgemaakt voor “leugenaar”. Even later schorst de FIFA Rubiales voor 90 dagen. Elf stafleden van Vilda stappen op.
27 augustus: Rubiales lijkt ook de laatste steun kwijt te zijn als vriend Vilda in een verklaring ook afstand neemt van het gedrag van de bondsvoorzitter. De bondscoach wil wel blijven zitten waar hij zit.
28 augustus: De RFEF houdt een bijzondere noodvergadering. Wordt Rubiales op straat gezet, volgen er meer acties of komt de Spaanse bond weer met een bijzondere move?

Rubiales-incident in tijden van stappen in vrouwenrechten

En nu is er helemaal niemand meer bij. Zolang Rubiales de bondsvoozitter is willen de Spaanse voetbalsters niet meer uitkomen voor het nationale elftal. De gehele technische staf (elf man sterk), behalve bondscoach Vilda, is opgestapt en het is een puinhoop binnen de RFEF. In Spanje schrijven de media honderduit over het Rubiales-schandaal en op straat spreekt iedereen vol afschuw over de actie van de bondsvoorzitter bij de WK-ceremonie. Dat in een tijd waarin ze in Spanje juist grote stappen hopen te maken in de strijd tegen de macho-cultuur en voor de vrouwenrechten.

Rubiales grijpt in kruis en pakt Hermoso op de mond

Het begon al tijdens de WK-finale van Spanje tegen Engeland (1-0). Het alfa-mannetje Rubiales stond in zijn emotie meerdere keren te schreeuwen en rare gebaren te maken op de eretribune. Het ging zelfs zo ver dat hij met de fotocamera op zich gericht in zijn kruis greep. Na het laatste fluitsignaal vierde hij samen met zijn grote vriend Vilda de wereldtitel. Die euforie had hij nog niet losgelaten toen de prijsuitreiking begon en hij alle voetbalsters van de Spaanse selectie mocht feliciteren. Hij omhelsde iedereen, deelde innige knuffels uit en zoende wat af (vooral op de wang en in de nek van de speelsters). Totdat sterspeelster Jennifer Hermoso op het podium verscheen. Ze keken elkaar aan en voordat Hermoso het doorhad greep Rubiales het gezicht van de Spaanse vast en gaf een zoen vol op de mond van de verbouwereerde aanvalster. De beelden gingen de wereld over en zeker toen Hermoso aangaf dat de kus niet met wederzijdse toestemming was was het hek van de dam. Spanje sprak schande van Rubiales, de wereld sprak schande van Rubiales.

De voorzitter en hoofdrolspeler zelf vond het allemaal wel meevallen. Het hoort erbij, dit is toch normaal, zo dacht Rubiales. Op de Spaanse radio reageerde hij al snel in het openbaar op de omstreden kus. “Het was een moment van twee vrienden die iets vierden. Laten we dit negeren en genieten van de goede dingen. Waarom zijn we zo druk bezig met de losers die hier boos om zijn? Laten we hier juist geen aandacht aan schenken.”

Toen er nog gelachen kon worden bij Vilda en Rubiales.

Spaanse bond en Rubiales proberen boek te sluiten

Dat laatste is precies wat de Spaanse bond graag ziet. De RFEF blinkt allesbehalve uit in transparantie en goed beleid. Het is vooral een bond van pappen en nathouden en mogelijke schandalen worden zo vroeg mogelijk onder die bekende tapijt geveegd. Dus wordt al snel contact opgenomen met Hermoso, die onder druk een opvallende verklaring afgeeft waarin ze toch aangaf dat het niet zo erg was en dat er geen aandacht aan besteed moest worden. Niet veel later hoopte Rubiales het boek zelf ook te sluiten door soort van excuses te maken. “Ik heb waarschijnlijk een fout gemaakt. Ik moet me verontschuldigen, er is geen ontkomen aan. Ik moet bij dit soort zaken voorzichtiger zijn.”

Wereld gaat los: imago Spaans voetbal in gruzelementen

Met deze bijzondere ‘sorry’ was het nog niet gedaan. De Spaanse regering bemoeide zich ermee en eiste actie van de RFEF, ook de spelersvakbond FUTPRO vond dat het wangedrag van Rubiales niet onbestraft kon blijven. De FIFA startte een onderzoek en op basis daarvan kreeg de Spaanse bondsvoorzitter een schorsing aan zijn broek van negentig dagen. De druk blijft toenemen op Rubiales vanuit de hele wereld. MARCA bijvoorbeeld, becijferde dat er op dat moment (23 augustus) al meer dan 4.000 publicaties wereldwijd zijn verschenen over de Rubiales-zaak. De grote meerderheid negatief. Het toch al niet zo beste imago van de RFEF, maar nog vervelender zo vindt MARCA het imago van het Spaanse voetbal ligt in gruzelementen. Inmiddels zijn er nog eens duizenden (negatieve) publicaties bij gekomen.

Verbazing bij de speech van Rubiales: ‘Ik stap NIET op!’

Rubiales houdt bizarre speech en wil blijven

Voor de spoedvergadering van de RFEF hadden alle (Spaanse) media de verhalen al klaar staan voor publicatie: ‘Rubiales stapt op na omstreden kus’. Niets bleek minder waar. “Ik stap NIET op, ik stap NIET op, ik stap NIET op”, waren letterlijk (in het Spaans dan) de woorden die hij bleef herhalen in de dertig minuten durende toespraak. Hij hekelde zijn criticasters en had het zelfs over “vals feminisme”. De RFEF, en bondscoach Vilda in het bijzonder, klapte erop los. De wereldpers duikelde over elkaar heen van verbazing. De Spaanse voetbalsters waren waarschijnlijk wat minder verbaasd. Zij kennen Rubiales, Vilda en de RFEF al heel wat langer en beter. De voetbalsters die net wereldkampioen waren geworden trouwens, waren diezelfde avond kraakhelder: zolang Rubiales op zijn post zit (en met hem nog vele andere figuren) heeft Spanje geen vrouwenelftal meer. Veel steun voor de voetbalsters volgden vanuit het mannenvoetbal. Zo waren er spelers die ook niet meer voor Spanje wilden uitkomen en eisten clubs het ontslag van Rubiales.

De overtreffendste trap van verbazingwekkend

De Spaanse bond overtrof nog even de overtreffende trap van verbazingwekkend een dag later. In een bizarre verklaring stelde de RFEF dat juist Hermoso de kus initieerde. Dat er wel degelijk sprake was van wederzijdse toestemming en dat Hermoso een “leugenaar” is. Vier foto’s moesten dat bewijzen. De fotoserie werd gedeeld met de Spaanse kranten en plots ‘bleek’ uit die foto´s dat Hermoso Rubiales optilde. In Spanje moesten ze er om lachen, ze wisten dat Hermoso sterk was, maar zo sterk.

De vier al dan niet gemanipuleerde foto’s die moeten bewijzen dat Hermoso door het optillen van Rubiales het initiatief nam voor de kus.

FIFA schorst, Vilda houdt vast aan miljoenencontract

De FIFA had al genoeg gezien en de technische staf van de Spaanse vrouwenploeg gaf er de brui aan. Alleen Vilda is nog over en zelfs die maakte dus een soort van gedwongen draai op zondag. “Er is een ongewenst klimaat ontstaan. Een cultuur die in de weg staat van de Spaanse sport en vrouwensport”, is Vilda duidelijk. De bondscoach, die zelf heeft bijgedragen aan die cultuur denkt er overigens niet over om op te stappen. Een paar dagen geleden kreeg hij nog van zijn vriend Rubiales een vijf-jarig contract ter waarde van 2,5 miljoen (extreem veel voor het vrouwenvoetbal) onder zijn ogen geschoven. “Ik heb nog altijd een onvermoeibare toewijding om een cultuur te promoten waarin gelijkheid en respect voor elkaar centraal staan.”

Gaat RFEF dan toch schoon schip maken?

Ondertussen neemt de druk op de RFEF ongekende vormen aan en kon de bond dan ook niet anders dan andermaal een buitengewone spoedvergadering afkondigen. Maandag is het zover en zullen de laatste personeelsleden van het RFEF-schip besluiten moeten nemen. Het kan toch niet anders dan dat Rubiales de laan wordt uitgestuurd en dat er eindelijk schoon schip wordt gemaakt? Bij Rubiales en de RFEF weet je het maar nooit.