Ajax kent toptransfertarget na Europese uitschakeling

Ajax had in Rome voldoende mogelijkheden om de Italiaanse opponent op twee doelpunten achterstand te zetten. De Amsterdammers lukten het echter niet om een rechtsgeldig tweede doelpunt te maken. De oorzaak daarvan lag echter niet in de aanval, maar in de linie achter de voorhoede. Het gevolg daarvan kan aankomende zomer worden gemerkt, wanneer de transfermarkt zijn deuren weer opent. 

Ajax begon in het Stadio Olimpico van AS Roma aan een helse klus. De Amsterdammers hadden een alles behalve positieve uitgangspositie na de eerste kwartfinalewedstrijd in de Europa League (2-1 verlies in de Johan Cruijff ArenA, red.) maar er was nog geen man overboord. De ambities van de Amsterdammers veranderden door de teleurstellende thuisnederlaag ook niet: hoewel de Romeinen defensief redelijk gemakkelijk op de been bleven en het de Ajax-aanvallers vrijwel onmogelijk maakte om in de juiste scoringsposities te komen, was het vertrouwen bij Ajax-trainer Erik ten Hag en de zijnen nog steeds ongelofelijk groot dat de Amsterdammers zichzelf in Rome zouden verzekeren van een ticket voor de halve finales van de Europa League. 

Ajax en Europa League

Dat de Ajax-trainer na zowel de wedstrijd in Amsterdam als in Rome een bijna identieke eerste reactie gaf, is tekenend voor de situatie van de Amsterdammers in Europa. Volgens Ten Hag stapte het beste team zowel in de Johan Cruijff ArenA als in het Stadio Olimpico twee keer niet als winnaar van het veld. Waar de Amsterdammers tegen Lille en Young Boys zich nog door een hechte defensie heen konden voetballen, was de Romeinse muur te machtig voor de offensieve mogelijkheden van de Amsterdammers. Op zo’n moment wordt er dan al snel naar de aanvallers gekeken. Toegegeven: Antony, Dusan Tadic en David Neres brachten in de dubbele ontmoeting met nummer zeven van de Serie A niet hetgeen wat we in eerdere Europese duels van hen zagen. 

Dat zorgde voor een pijnlijke situatie. De Amsterdammers lukten het dus wel om het grootste gedeelte van het balbezit te hebben en mogelijkheden te creëren, niet te missen kansen leverde dat echter niet op. Het feit dat Brian Brobbey in Rome scoorde nadat Perr Schuurs hem met een lange bal moest wegsturen en daarmee het hele middenveld oversloeg, zegt eigenlijk genoeg over het veldspel van de Amsterdammers. Waar de ploeg van Ten Hag tegen Lille en Young Boys zich nog een weg wist te banen door de goed georganiseerde defensie van de tegenstander, lukte het tegen AS Roma alléén wanneer er een bal vanuit de defensie achter de laatste linie werd gelegd. 

Op het moment dat de Ajax-aanvallers elke bal die zij krijgen in de dekking staan, is het ook een stuk moeilijker om vanuit die posities het verschil te maken. Na een geslaagde actie van Neres of Antony wachtte er rugdekking, op het moment dat Tadic zich liet inzakken en een bal kon aannemen, zat er een verdedigende middenvelder én een centrale verdediger in zijn nek. Daardoor had Ajax misschien wel het meeste balbezit, en was het volgens Ten Hag de betere op het veld. Dat neemt niet weg dat AS Roma in twee wedstrijden de meest gevaarlijke van de twee ploegen was, en zichzelf daardoor ook terugvindt in de halve finales van de Europa League. 

Ajax-middenveld 

Dat Ajax in twee duels niet kon afrekenen met de defensieve Italianen, heeft meer te maken met het middenveld dan met de mislukte acties van Ajax’ aanvallers. In het team van Ten Hag is het middenveld de grote motor van het elftal. Vanuit het centrum van het veld worden de lijnen uitgezet voor de rest van de aanval, waardoor er specifieke kwaliteiten gevraagd worden op deze cruciale positie voor het Ajax-spel wat Ten Hag voor ogen heeft. In de dubbele confrontatie tegen AS Roma ontbraken die kwaliteiten echter, mede door de afwezigheid van Daley Blind. De 30-jarige linkspoot zorgt er met zijn intelligente loopacties en snuggere steekpasses voor dat er een zo goed mogelijke doorstroming is van de defensie naar de aanvallend ingestelde spelers – het maakt hierbij niet uit of Blind als centrale verdediger of als verdedigende middenvelder speelt. Door een speler met deze kwaliteiten te hebben, zorgt Ajax ervoor dat er een verrassingselement in het aanvalsspel zit. 

Zonder een speler met zo’n kwaliteitenpalet krijg je de situaties zoals we die zagen in de kwartfinale van de Europa League. Ja, dat heeft te maken met de afwezigheid van Blind. Aan de andere kant: een club met een selectie en kapitaal van Ajax zou in ieder geval ervoor moeten kunnen zorgen dat er een waardige vervanger op het veld kan staan. En als dat geen optie blijkt, zal je je strategie toch moeten aanpassen om ervoor te zorgen dat de spelers die wél spelen niet in situaties komen waar spelintelligentie en steekpasses wél gevraagd worden. 

Bij Ajax was dat tweede het geval tijdens de dubbele confrontatie met AS Roma. De Amsterdammers zochten op het middenveld naar een spelmaker en vonden op dat moment vooral Edson Álvarez. Hoewel de Mexicaans international grote stappen heeft gemaakt in het meevoetballen en offensieve passing, kun je (nog) niet verwachten dat Álvarez het spel gaat verdelen. Op het moment dat de Mexicaan ook maar een beetje onder druk gezet wordt, kiest hij voor de veilige optie met een pass breed of terug. 

Met andere woorden: daarmee ga je de tegenstander niet verrassen. Sterker nog, je geeft hen daarmee alleen maar meer tijd om de organisatie goed neer te zetten. Ryan Gravenberch kon die rol echter ook niet vertolken. De 18-jarige middenvelder laat zich vaak uitzakken in de linkerzone van het veld zodat Nicolas Tagliafico de diepte in kan. Daarmee creëert de jonge middenvelder ook ruimte voor zichzelf. Op dat moment kiest Gravenberch echter vaak voor een dribbel in plaats van een pass, waardoor Gravenberch net als Álvarez een vertragende factor blijkt op het moment dat de spelers op die positie het spel juist moeten versnellen om de aanvallers een betere uitgangspositie te geven op het moment dat zij de bal in de voorhoede ontvangen. 

Belangrijkste transfertarget

Dit zou je kunnen opvangen door Klaassen een linie naar achteren te schuiven en Mohamed Kudus op tien te zetten. Die mogelijkheid heeft Ten Hag tot twee keer toe gehad en net zo vaak besloot de Tukker daar niet voor te kiezen. De trainer zal daar ongetwijfeld zijn redenen voor hebben; het neemt niet weg dat de Amsterdammers zónder Blind in het elftal een groot creatief probleem hebben en haastig op zoek zullen moeten naar een verdedigende middenvelder die de defensieve kwaliteiten van Álvarez heeft en daarnaast het spelinzicht en intelligentie heeft die Blind met zich meebrengt. 

In theorie zou Gravenberch in een dergelijke rol kunnen spelen.  De jongeling speelt echter nog te vaak in één tempo (lees: hij teert op zijn enorme voetbaltalent) om in een dergelijke rol te kunnen spelen. Daarmee lijkt het wel duidelijk waar Ajax zich in de zomermaanden op de transfermarkt op zal moeten richten. Hoewel Blind nog een paar jaar meekan, kleeft er altijd een blessurerisico aan de Oranje-international. Dat is, helemaal wanneer je in een systeem speelt waar deze kwaliteiten van levensbelang zijn, een enorm risico. Een risico dat tegen AS Roma teleurstellend uitpakte. Dan kun je nog zo goed voetballen als dat je claimt; Europese prijzen ga je er niet mee winnen.