Meesterplan houdt Feyenoord-droom levend

Feyenoord kan terugkijken op een uitstekend kalenderjaar, waarin het vaak boven verwachting presteerde. Zondagmiddag verloor de ploeg van trainer Dick Advocaat voor het eerst sinds 26 competitiewedstrijden weer eens in de Eredivisie, wat de stabiele basis laat zien die de oefenmeester bij zijn komst schepte. Ondanks die reeks is Advocaat nog niet gerust op de wedstrijden in het nieuwe jaar.

De Rotterdammers mogen dan wel een lange, ongeslagen reeks achter de rug hebben, maar wat zegt dit daadwerkelijk? Door het in maart afgebroken seizoen speelde Feyenoord in de vorige competitie in 2020 uitsluitend tegen PSV-uit (1-1 gelijkspel) als écht topduel. Ook in het seizoen 2020/2021 kwam de club nog geen enkele topploeg tegen en kreeg het daardoor nauwelijks een serieuze test voor de kiezen. Met de topwedstrijden tegen Ajax-uit (17 januari), AZ-thuis (24 januari) en PSV-thuis (31 januari) in het vooruitzicht is Advocaat druk bezig met een tactisch meesterplan.

De Europese wedstrijden van Feyenoord laten dit seizoen zien dat de ploeg het moeilijk krijgt als het op een hoger niveau acteert. Tegen de kleinere tegenstanders uit de Eredivisie zijn Uros Spajic en Marcos Senesi nog wel in staat om de linies gesloten te houden en zo weinig treffers toe te laten, maar op een hoger podium is dat een ander verhaal. Feyenoord kreeg in zes wedstrijden in de Europa League uiteindelijk acht doelpunten tegen, terwijl het voorin slechts vier goals maakte. Met een doelsaldo van -4 eindigde de club op de derde plaats, waarmee het Europese overwintering vaarwel zei.

Defensief kwetsbaar

De uitschakeling in Europa was echter ook leerzaam voor Advocaat, die zag dat zijn ploeg matige wedstrijden afwisselde met goede resultaten. Zo was Feyenoord begin november heer en meester in de Kuip, toen CSKA Moskou op bezoek kwam. De Russen hielden de thuisploeg voor rust nog op een gelijke stand, maar na de theepauze overvleugelde Feyenoord de tegenstander en won het met 3-1. Ook tijdens de gelijke spelen tegen CSKA Moskou (uit) en Dinamo Zagreb (0-0) maakte de club aanspraak op meer, maar door uiteenlopende redenen lukte dit niet.

Desondanks waren er vooral aspecten die Feyenoord in januari beter moet doen wil het de directe concurrenten verslaan. De Rotterdammers zijn vooral in verdedigend opzicht zeer kwetsbaar. Waar centrale verdedigers Senesi en Spajic aan de bal zeker van hun zaak zijn, laten ze defensief wel eens wat steekjes vallen. Regelmatig lopen tegenstanders in hun rug weg, wat afgelopen zondag bij Senesi nog gebeurde tegen Vitesse. Ook in Europa tegen Wolfsberger AC was dit een aantal maal het geval, waardoor de club op achterstand kwam.

Mede door de geblesseerde Steven Berghuis en gekeken naar de tegenstanders besloot Advocaat in Arnhem met vijf verdedigers aan te treden in een 1-5-3-2-formatie. De trainer benadrukte vooraf dat dit systeem hem het beste leek, gezien de tegenstander. Vitesse heeft simpelweg een bewegelijke ploeg en juist dan is Feyenoord kwetsbaar achterin. Door meer zekerheid in de bouwen dacht Advocaat eerder aanspraak te maken op een overwinning. Hoewel het de bezoekers uiteindelijk niet lukte om minimaal een punt mee naar huis te nemen, had de tactische ingreep absoluut zijn positieve uitwerking.

Advocaat was na de wedstrijd tegen Vitesse tevreden wat zijn ploeg op de mat bracht, al zag hij ook waar het mis ging. “Die goal is een fout van een speler van ons”, wijzend naar Senesi. “Hij te ging nonchalant het duel aan. Senesi is een uitstekende speler, maar defensief zal hij scherper moeten worden. Zelf hebben we zes, zeven, acht kansen gecreëerd. Onze aanvallers Bryan Linssen en Nicolai Jörgensen speelden beiden hun beste wedstrijd van het seizoen. Maar ze deden niet waarvoor ze op het veld staan: goals maken.”

Steven Berghuis

Defensief mag Feyenoord het met vijf verdedigers dan wel beter hebben staan, maar daar is de ploeg van Advocaat nog niet mee geholpen. De belangrijke wedstrijden van de afgelopen weken benadrukken namelijk dat het probleem van de club groter is dan defensieve kwetsbaarheden. In de voorhoede komt Feyenoord zeer moeizaam tot scoren. Nicolai Jörgensen en Brian Linssen hebben simpelweg veel kansen nodig om tot een treffer te komen, wat ook tegen Vitesse maar weer eens bleek. Daardoor lukte het uiteindelijk niet om de verdiende gelijkmaker binnen te schieten.

Wat dat betreft zorgt het nieuwe systeem voor meer oplossingen dan puur verdedigen. In dat systeem staat Berghuis niet langer aan de rechterzijlijn op de bal te wachten, maar behoort hij waarschijnlijk tot een van de twee centrumspitsen. Het betekent dat de aanvaller meer bewegingsvrijheid krijgt en vaker in een centrale positie op het veld komt te staan, waardoor Berghuis grotere kansen zal krijgen om goals te maken. Met de kwaliteiten die Berghuis in huis heeft, lijkt het dan geen probleem om de doelpuntenproductie van de Rotterdammers flink op te schroeven.

Leroy Fer zorgt voor de balans op het middenveld en met Jens Toornstra en Mark Diemers beschikt Feyenoord bovendien over twee middenvelders die uitstekend in staat zijn om een beslissende steekpass aan Berghuis te geven. Door de snelheid en het technische vermogen van de Rotterdamse smaakmaker is het dan een kwestie van tijd totdat de counters van Feyenoord nauwelijks zijn af te remmen en de club tegenstanders zal verrassen. Linssen, die ondanks zijn lage doelpuntenproductie elke wedstrijd werklust toont, kan voor Berghuis dan als extra aanspeelpunt dienen mocht direct schieten niet mogelijk zijn.

Aanvallende versterking

Uiteindelijk lijkt het voor de Rotterdammers het beste om een formatie met vijf verdedigers aan te houden, zodat tegenstanders minder ruimte hebben om gevaar te stichten. Centrumspitsen als Donyell Malen, Dusan Tadic en Myron Boadu moet je gewoonweg geen vrijheid geven om weg te draaien en richting het strafschopgebied te dribbelen, aangezien ze daarmee wel raad weten. Door een van de verdedigers ‘op te offeren’ en ouderwets mandekking te spelen, kan Feyenoord in de maand januari punten pakken en zo in het spoor blijven van de koploper(s).

Wat betreft doelpunten moet Advocaat hopen dat Linssen en/of Jörgensen het licht gaan zien. Wil de club zeker zijn van goals, dan moet het de winter de transfermarkt op om een speler naast Berghuis neer te zetten. Het bestuur van Feyenoord kan denken aan VVV-Venlo-spits Giorgos Giakoumakis die dit seizoen evenals Berghuis tien doelpunten maakte. Het is echter de vraag of de Rotterdammers hem nu al kunnen betalen. Mocht dit niet het geval zijn, dan moet Advocaat genoegen nemen met de kwaliteiten die hij momenteel tot zijn beschikking heeft.

Woensdag wacht eerst sc Heerenveen nog, waarna Feyenoord een zeer korte winterstop ingaat. Vanaf 10 januari speelt de club nog tegen Sparta Rotterdam (uit) en PEC Zwolle (thuis), waarna de topwedstrijden op het programma staan. Advocaat heeft dus nog een aantal duels om zijn ploeg optimaal te prepareren voor de wedstrijden waarom het écht gaat. Want mocht Feyenoord volgende maand enkele verrassende resultaten boeken, dan blijft de Rotterdamse droom voorlopig levend: het zestiende landskampioenschap van de club.