Slechts één man kan Oranje redden

Frank de Boer is weer helemaal terug als (bonds)coach in het Nederlandse voetbal. Daar lijken op dit moment alleen de breiverenigingen in Nederland blij mee, voetbalfans raken vooral gefrustreerd na de eerste twee interlands. Wie redt Oranje van een ondergang? 

Onder Ronald Koeman liepen we nog in een polonaise achter het Nederlands elftal aan, maar sinds de coach naar Barcelona vertrok, lijken de oude en (helaas) vertrouwde gewoontes rondom het Nederlands elftal weer terug. Opvolger Frank de Boer, een voetbaltrainer die in een vorig leven voorzitter van de Nederlandse Breivereniging moet zijn geweest, maakte het de Oranje-fans ook niet gemakkelijk. Maar toch: ondanks de stroeve start van De Boer, kan één man het verschil maken. Eén persoon kan ervoor zorgen dat wij weer juichen om doelpunten in plaats van janken om het spel. 

Het is niet Eric Gudde

Die man heet in ieder geval niet Eric Gudde. De algemeen directeur betaald voetbal van de KNVB maakte een goede start voor Frank de Boer eigenlijk al onmogelijk door te verkondigen dat ze een nieuwe Ronald Koeman zochten. De naar FC Barcelona vertrokken coach liet zien dat de trilogie The Godfather ook een sportieve versie had en zorgde sinds jaren weer voor een Nederlands elftal in plaats van elf spelers in een oranje tricot. 

De ‘lijn van Koeman’ is daarom ook een route die De Boer niet kán volgen. De trainers verschillen niet alleen in karakter – De Boer is meer een lightversie van Louis van Gaal – maar ook in spelopvatting. Een team van De Boer met twee controlerende middenvelders heeft tempowisselingen nodig en als De Boer zijn elftallen één ding bewezen, is dat één tempo vooral het eigen team in slaap sust. 

Het is niet Luuk de Jong

Na zijn twee doelpunten in de Europa League-finale én een belangrijk doelpunt tegen FC Barcelona, ging Luuk de Jong bij Sevilla van supersub naar superspits. De boomlange aanvaller mocht bij afwezigheid van Memphis Depay in de punt van de aanval staan om zich te bewijzen als basisspeler van Oranje. De technische staf van het Nederlands elftal leek echter te vergeten dat De Jong voorzetten nodig heeft om te excelleren én dat de tegenstander over centrale verdedigers beschikte die zowaar nóg groter dan De Jong waren. 

Tegen Bosnië liet de spits echter wel zien dat hij in de vorm van zijn leven verkeerde. Waar de oud-speler van onder andere FC Twente en PSV in het verleden met de bal aan de voet vrijwel nooit een andere oplossing vond dan balverlies, slalomde hij zo nu en dan door zijn tegenstanders heen. Dit deed hij echter vaak met de rug naar het doel, waardoor echt gevaar uitbleef. 

Het is niet Ryan Babel

De selectie van Ryan Babel krijgt steeds meer weg van een verhaal van mythische proporties. De 32-jarige aanvaller van Galatasaray zette al jaren geen noemenswaardige prestaties achter zijn naam, maar kan toch elke keer rekenen op een uitnodiging van de bondscoaches. Misschien valt Huis ten Duin (het hotel waar Oranje tijdens interlandperiodes verblijft, red.) in zijn investeringsportfolio, misschien heb je als lid van de Spelersraad een zekere plek, zeker weten we inmiddels dat de oud-Ajacied de verwachtingen telkens waarmaakt door uit te blinken in kansen missen. 

Hij mag dan wellicht goed liggen in de kleedkamer; de manier waarop hij de grootste kans van het Nederlands elftal tegen Bosnië verprutste, schreeuwt om verandering. Babel wordt betaald voor aanvallende ingevingen, maar miste een bal die zelfs Frenkie de Jong nog tegen de touwen zou werken. 

Het is niet Frenkie de Jong

Over Frenkie gesproken: de middenvelder van FC Barcelona is in potentie de beste speler van het Nederlands elftal en degene die de doorstroom van verdediging naar middenveld als geen ander kan laten vloeien. Echter lijkt de middenvelder bij het Nederlands elftal liever lui dan moe: verdedigende taken zijn voor hem een ‘moetje’ en de opbouw van achteren uit komt vaak uit de voeten van Marten de Roon. 

Het verleden leert dat een opbouw door een type Mark van Bommel niet héél soepel kan verlopen, waardoor het toch opmerkelijk is dat De Jong pas op de helft van de tegenstander de meeste ballen opeist. Op het moment dat hij dat doet wanneer hij vóór zijn eigen defensie staat, een medespeler inspeelt en zelf doorloopt, legt hij minder risico in zijn spel én is hij een stuk onvoorspelbaarder voor de tegenstander.  

Het is niet Steven Berghuis

De keuze van De Boer om Quincy Promes en Donyell Malen te kiezen voor de basisopstelling tegen Bosnië, werd al in de wedstrijd foutief bevonden. Steven Berghuis, het enige lichtpuntje van de wedstrijd tegen Mexico, maakte pas na zeventig minuten zijn entree en wist in de twintig minuten die hij speelde meer gevaar te stichten dan de twee basis-buitenspelers in de rest van de wedstrijd. 

Desalniettemin is Berghuis ook niet hét antwoord op het trage spel. Natuurlijk: die gouden linkerpoot en zijn fijne dribbel maken hem een gevaarlijk en dat ontbrak duidelijk tegen een tegenstander als Bosnië, op het moment dat je tegenover Italië staat en je laat de rechterflank open, krijg je dezelfde situatie als het vorige treffen met de voormalig wereldkampioen. 

Het is niet Memphis Depay

Aankomende woensdag kan het Nederlands elftal in ieder geval weer een beroep doen op Memphis Depay. De aanvaller van Olympique Lyon was door een tweede gele kaart geschorst en zijn creativiteit werd gemist. Daar tegenover stond dat Nederland een stuk georganiseerder kon voetballen, maar niet langer beschikte over een speler die hen het laatste zetje gaf. 

De spits heeft een vrije rol in het systeem van Koeman – en dus ook in die van De Boer – waardoor het spel van het Nederlands elftal ook rondom de grillen van de 26-jarige Memphis draait. Dat de spits zich in elke hoek van het veld laat zien, heeft ook twee grote nadelen: zijn medespelers kunnen zo onmogelijk anticiperen op zijn (voor)acties en er ontbreekt een echte afmaker in de ploeg. 

Het is (nog steeds) de meester-assistent

Er is binnen (de technische staf van) het Nederlands elftal – en misschien wel binnen de KNVB – maar één man die een dergelijk probleem kan oplossen: Dwight Lodeweges. De tacticus mocht na twee wedstrijden als eindverantwoordelijke zijn taken als meester-assistent weer invullen en is de aangewezen man om een snood plannetje te vormen om het Nederlands elftal weer aan de praat te krijgen. 

Wanneer je kijkt naar de huidige situatie, met name het aanvallende aspect, zijn het gebrek aan creativiteit in de as van het veld en/of het gebrek aan een afmaker voor de goal ’s lands grootste voetbalproblemen. Dat vraagt wellicht om een basisopstelling waar zowel Memphis als Luuk de Jong instaan. Niet in de klassiekere 1-4-4-3 of 1-4-2-3-1-opstellingen, maar meer richting een 1-4-4-1-1-opstelling. 

Met Memphis als ‘vrije’ aanvallende middenvelder, De Jong als diepste spits en buitenspelers die in de ruimte moeten ‘komen’ in plaats van aangespeeld worden in de dubbele dekking. Op die manier speel je niet alleen het controlerende voetbal wat Frank de Boer zo graag ziet, maar combineer je die filosofie de sterke punten van alle voorhoedespelers van Oranje waardoor de vijandige defensie keuzes móét maken in plaats van de mogelijkheid krijgt om naar achteren te hangen. Bijkomend voordeel voor tegen Italië (en andere sterkere landen): dan krijgen de vleugelspelers niet zo veel ruimte als de vorige keer tegen Nederland.