Jong Oranje moet oppassen voor oud probleem

Jong Oranje maakt zich op voor de wedstrijden in de groepsfase van het EK. De geselecteerde spelers nemen het woensdagavond op tegen Jong Roemenië, ontmoeten zaterdagavond Jong Duitsland en sluiten het drieluik af met een ontmoeting met gastland Jong Hongarije. Hoewel Jong Oranje voor de eerste keer in acht jaar tijd weer op een eindtoernooi staat, draagt Nederland de favorietenrol voor een eindoverwinning.

Daley Blind, Memphis Depay, Luuk de Jong, Stefan de Vrij en Georginio Wijnaldum behoren alweer lange tijd tot de A-selectie van het Nederlands elftal. Acht jaar geleden maakten zij echter nog deel uit van het team dat op het EK 2013 in actie kwam. Sindsdien is veel binnen Nederland veranderd. Nadat zowel het Nederlands elftal als Jong Oranje enkele eindtoernooien misliep, werden de zorgen over de toekomst steeds groter. De grootste voetbalmensen uit ons land kwamen bijeen om te onderzoeken waarom we geen grote spelers meer opleidden.

Evenals het verleden ons leerde, losten de problemen zich echter vanzelf op. Dat begon bij de Ajax-generatie uit 2017. Met Peter Bosz aan het roer kwamen opeens meerdere talenten naar boven. Donny van de Beek, Matthijs de Ligt en Frenkie de Jong bleken plotseling waanzinnige talenten die de Nederlandse droom levend hielden. Op datzelfde moment begonnen Georginio Wijnaldum en Virgil van Dijk bij Liverpool te schitteren en kwamen bij verschillende clubs grote talenten op, waaronder Calvin Stengs, Myron Boadu, Cody Gakpo en Justin Bijlow.

Niet alleen het grote Oranje begon te draaien, ook Jong Oranje kreeg de smaak te pakken. Het gevraagde niveau van het jeugdteam ging steeds verder omhoog, waardoor bondscoach Erwin van de Looi meer en meer van zijn groep kon vragen. In een poule met onder meer Jong Portugal, Jong Noorwegen en Jong Wit-Rusland kreeg de talentvolle groep het voor elkaar om slechts één wedstrijd punten te morsen. Op basis van een veel beter doelsaldo dan Jong Portugal plaatste Nederland zich voor het jeugd-EK van 2021. 

Speciaal toernooi

Jong Oranje doet niet zomaar maar aan het eindtoernooi mee, want het is overduidelijk een historisch EK. Vanwege de coronacrisis moest de UEFA het Europees kampioenschap van 2020 verschuiven naar komende zomer, waar juist het jeugdtoernooi stond gepland. Daarom besloot de Europese voetbalbond om het toernooi in twee stukken te hakken. De landen spelen daardoor de komende anderhalve week de poulefase, terwijl eind mei het overige gedeelte van het Europese eindtoernooi wordt afgewerkt.

Daarmee komt de bijzondere situatie naar voren dat landen twee verschillende selecties op hetzelfde toernooi mogen hebben. Waar geblesseerde spelers in de poulefase wellicht niet kunnen meedoen, zien zij in mei wél de mogelijkheid om in de selectie te komen. Hetzelfde geldt voor spelers die momenteel niet in de grootste vorm verkeren, zoals Mohamed Ihattaren bij PSV en Jürgen Ekkelenkamp bij Ajax, die over twee maanden mogelijk alsnog klaar zijn om het niveau van Jong Oranje verder op te hogen.

Tegelijkertijd is het voor Jong Oranje lastig scouten om te zien welke ploegen ze mogelijk in de volgende ronde van het EK treffen. Met Jong Duitsland, Jong Hongarije en Jong Roemenië in de poule moet Jong Oranje in staat zijn om de volgende ronde te bereiken. Maar hoe kan de technische staf beoordelen waar de krachten van de volgende tegenstander liggen, terwijl zij in het voorjaar mogelijk met een nieuwe selectie aan de aftrap verschijnen? Het zijn allemaal nieuwe onderdelen voor een deelnemend land om rekening mee te houden.

Veelbelovend

De verwachtingen zijn hooggespannen met de huidige selectie van het Nederlands elftal. De bondscoach beschikt in de achterste linie onder meer over Bijlow (Feyenoord), Mitchel Bakker (Paris Saint-Germain) en Sven Botman (OSC Lille), spelers die het dit seizoen bij hun club lieten zien. Bovendien is Perr Schuurs van de partij. De centrale verdediger van Ajax raakte de laatste maanden zijn basisplaats kwijt en lijkt voor te sorteren op een transfer. Met een sterk EK met Jong Oranje in de benen heeft hij een grotere kans op een mooie overstap.

Hoewel op het middenveld van Jong Oranje de nodige kwaliteiten rondlopen, is dit op het eerste oog de minste linie van het elftal. Abdou Harroui (Sparta Rotterdam) en Ludovit Reis (VfL Osnabrück, 2. Bundesliga) mogen dan wel tot de talenten behoren, maar bij een topclub spelen zij dit seizoen niet. Dat doen Dani de Wit en Jürgen Ekkelenkamp wél, maar op hen is het een en ander aan te merken. Beide middenvelders zitten namelijk veel op de bank, zeker Ekkelenkamp. Teun Koopmeiners is daardoor de enige middenvelder in vorm bij Jong Oranje.

Het staat in schraal contrast met de aanvallers die aan het EK beginnen. Noa Lang, Justin Kluivert, Gakpo en Boadu lijken te gaan strijden voor de drie voorste plaatsen in het elftal. Dat is echter geen uitgemaakte zaak, want Brian Brobbey, Ferdi Kadioglu en Javairo Dilrosun kloppen eveneens hard aan de deur voor een basisplaats. Van de Looi krijgt daarom nog een ingewikkelde taak voor zijn neus om de beste elf spelers op te stellen en tegelijkertijd de selectiespelers tevreden te houden met hun gekregen rol in het team.

Bezigheidstherapeut

Toen Frank de Boer als Oranje-international in 2001 tegen Louis van Gaal zei dat een bondscoach bovenal bezigheidstherapeut moest zijn om voor goede prestaties te zorgen, schrok de hoofdtrainer behoorlijk van de uitspraak. Van Gaal was ervan overtuigd dat een bondscoach de spelers binnen een team beter moest maken en dat De Boer daardoor niet snapte wat het vak van bondscoach precies inhield. Dertien jaar later kwam Van Gaal daar echter op terug en deed hij in Brazilië precies wat nodig was: een team formeren dat voor elkaar door het vuur ging.

Het is eveneens de grote uitdaging die voor de deur van Van de Looi staat. De oefenmeester beschikt over uitstekende spelers die op een hoog niveau spelen in binnen- en buitenland, maar een sterke selectie is vaak nog geen garantie op het winnen van een eindtoernooi. Daardoor is het ook nodig dat de spelers binnen de selectie precies weten waaraan ze toe zijn. De basisspelers moeten weten dat de druk op hun schouders ligt en de wisselspelers moeten genoegen nemen met een plaats op de reservebank en mogelijkheid om in te vallen.

Wanneer dat niet het geval is, kan het kwartje ook de andere kant opvallen en uitschakeling op de loer liggen. Het voordeel voor Van de Looi is dat de spelers na de poulefase weer naar huis mogen en twee maanden later pas weer terugkeren. Daardoor moeten de spelers fris genoeg zijn om zich over twee maanden op te laden voor de knock-outronde. Eerst staan deze week echter drie belangrijke wedstrijden voor de deur waarin de jongens de mogelijkheid hebben om zichzelf te laten zien en deze zomer voor een mooie transfer te zorgen.