SoccerNews.nl legt uit: Wat is xG?

Vandaag gaan we aan jou uitleggen wat xG nou écht inhoudt, want we weten zeker dat je de term al eerder voorbij hebt zien komen, maar het gerucht gaat dat je twijfels hebt over wat de afkorting nou precies betekent…

Er is geen twijfel dat xG dé voetbalterminologie is die in de mode is. De tv-zenders hebben het omarmd, de bookmakers hebben het erover en Twitter-gebruikers kunnen niet stoppen met het plaatsen van xG-cijfers voor elke wedstrijd.

De vraag rijst: wat is xG precies? Gewoon een buzzword dat Twitter-fans gebruiken om te zeuren óf een legitieme maatstaf?

Inhoudsopgave

• Definitie van xG
• Strafschoppen en hun effect op xG
• Waarom xG nooit 0 of 1 kan zijn (met voorbeelden)
• xG bepaalt het resultaat niet (met een voorbeeld)
• Hoe helpt xG bij het duiden van de prestaties van een team?
• Hoe helpt xG bij het wedden?
• Samenvatting

Definitie van xG

De term ‘xG’ is een afkorting van expected goals, oftewel: verwachte doelpunten.

xG wordt gedefinieerd als een statistische meting van de waarschijnlijkheid dat een schot resulteert in een doelpunt, rekening houdend met meerdere factoren.

xG wordt gemeten tussen 0 en 1 – hoe dichter bij 1, hoe waarschijnlijker het is dat het schot resulteert in een doelpunt. In percentage-termen kan bijvoorbeeld een xG van 0,70 worden vertaald naar een gemiddelde speler die die kans 7 van de 10 keer benut, of 70% van de tijd.

Het is interessant om op te merken welke factoren van invloed zijn op xG en dit hangt ook af van het xG-model dat wordt gebruikt, waarbij nieuwere modellen ook schotkracht, plaatsing en positie van de doelman in de vergelijking opnemen.

Dat gezegd hebbende, nemen xG-modellen de volgende factoren in aanmerking bij het bepalen van de xG-waarde:

• Afstand tot het doel – hoe langer de afstand, hoe lager de xG-waarde en vice versa
• Hoek tot het doel – hoe centraler de hoek, hoe hoger de xG-waarde en hoe strakker de hoek, hoe lager de xG-waarde
• Lichaamsdeel – schoten met de voeten hebben een hogere xG dan kopballen of andere lichaamsdelen
• Soort assist – een assist vanuit een voorzet resulteert in een lagere xG dan een grondpass
• Patroon van het spel
• Verdedigende positie – hoe meer druk op de schutter, hoe lager de xG

xG wordt berekend door al deze factoren en de invloed die ze hebben op de schoten, te wegen.

https://torvaney.github.io/projects/xG.html

De bovenstaande link biedt een interactieve manier om het effect van de hoeken op schoten op xG te begrijpen, het type assist en meer. Je kunt de speler verplaatsen om te begrijpen hoe xG verandert op verschillende posities.

De ‘seizoens-xG’ van een speler wordt berekend door hun xG per schot te vermenigvuldigen met het totale aantal schoten dat ze in het seizoen hebben gelost.

Als we het over dit seizoen hebben, laat de bovenstaande schietgrafiek en -kaart Erling Haalands seizoens-xG zien, evenals de overeenkomstige xG voor de schoten die hij heeft gelost. Let op dat hij vaker neigt te scoren vanuit situaties met hoge xG.

Maar hoe zit het met strafschoppen?

Penalty’s vormen een unieke situatie en modellen beschouwen ze als onafhankelijke gebeurtenissen. De xG-waarde van een penalty is een constante – 0,79 – het algemene conversiepercentage.

Op dezelfde manier worden directe vrije trappen onafhankelijk gemodelleerd en krijgen kopkansen uit standaardsituaties en open spel verschillende waarden.

xG kan nooit 0 of 1 zijn

Aangezien xG ons de waarschijnlijkheid geeft dat een schot resulteert in een doelpunt, kan het nooit 0 of 1 zijn.

Neem bijvoorbeeld de bovenstaande gemiste kans van Kevin De Bruyne (vanaf 5:08 in de video).

Hij heeft een open doel om op te schieten en weinig verdedigende druk, hoewel de snelheid van de aangeven voorzet hoog is. Je zou nog steeds verwachten dat hij hem zou scoren, maar hij mist opvallend. Dit is waarom de xG-waarde voor de schietkans niet 1 was, omdat er altijd een kleine kans is dat een speler mist.

Omgekeerd: neem dit beruchte doelpunt gescoord door Asmir Begovic (vanaf 2:35 in deze video).

Rekening houdend met de factoren die van invloed zijn op xG, zou de xG-waarde hiervoor ergens rond de 0,0001 liggen – een zeer onwaarschijnlijke kans.

Wat gebeurt er? Begovic’ uittrap gaat richting het doel en de doelman van de tegenstander struikelt, waardoor de bal in het net belandt.

Een team met een hogere xG dan zijn tegenstander wint niet per se de wedstrijd

Dat een team een hogere xG heeft, betekent niet noodzakelijkerwijs dat het de wedstrijd zal winnen.

Zoals geïllustreerd door de voorbeelden hierboven, geeft xG ons alleen de waarschijnlijkheid van schoten die resulteren in doelpunten – geen definitieve verklaring dat de schoten doelpunten zullen opleveren.

Een team kan een hogere xG hebben en toch de wedstrijd verliezen. Arsenals 1-3 nederlaag tegen Manchester United op 2 december 2017 is hiervan een goed voorbeeld. The Gunners hadden 33 schoten in totaal en 16 schoten op doel, vergeleken met de acht schoten (vier op doel) van United. Arsenals xG was zeker hoger, maar het was United dat er met de overwinning vandoor ging.

Wat vertelt xG ons over teamprestaties?

Eenvoudig gezegd zou de xG van een team op de lange termijn het daadwerkelijke aantal doelpunten moeten weerspiegelen dat ze scoren.

Op dezelfde manier zou de xG die een team toestaat, op de lange termijn het werkelijke aantal doelpunten moeten weerspiegelen dat ze ‘weggeven’ aan hun tegenstanders.

De cumulatieve xG van een team over een bepaald aantal wedstrijden kan ons een nauwkeuriger beeld geven van hoe een team heeft gepresteerd.

Ze hebben misschien recente wedstrijden verloren, terwijl ze kansen van hogere kwaliteit hebben gegenereerd dan hun tegenstanders. We kunnen dan verwachten dat dit team op een gegeven moment die kansen zal benutten en wedstrijden zal gaan winnen.

Hoe kan xG ons helpen bij weddenschappen?

Zoals hierboven uitgelegd, zou de verwachting rondom de xG van een team op een gegeven moment in het seizoen weerspiegeld moeten worden in de doelpunten die ze scoren.

Het bijhouden van hoe het desbetreffende team presteert ten opzichte van hun xG kan ons een statistiek geven die kan helpen bij het wedden op het aantal doelpunten dat in de volgende wedstrijd wordt gescoord of bij een weddenschap op het gebied van een toekomstig doelpuntenaantal dat je verwacht dat het team zal scoren.

Hetzelfde kan worden geëxtrapoleerd voor spelersprestaties. Marcus Rashford heeft bijvoorbeeld in het seizoen 2022-23 een seizoens-xG van 6,7 behaald, maar heeft tot nu toe 8 doelpunten gescoord – een overprestatie van 1,3.

Deze statistiek is een goede indicator dat Rashford in staat is om het net te vinden vanuit lage xG-situaties en het zou een idee kunnen zijn om een weddenschap te plaatsen op hem als doelpuntenmaker in een wedstrijd.

Samenvattend:

xG geeft ons de waarschijnlijkheid dat een schot resulteert in een doelpunt, bepaald door meerdere factoren in overweging te nemen. xG wordt gemeten tussen 0 en 1 en kan nooit 0 of 1 zijn. xG voor strafschoppen en directe vrije trappen worden onafhankelijk gemodelleerd. xG geeft een indicatie van hoe een speler en team presteert qua kanscreatie – het betekent niet dat een team met hogere xG in een wedstrijd deze wint.