Parma Calcio 1913

Parma Calcio 1913 is een Italiaanse voetbalclub uit Parma. Thuiswedstrijden van de Gialloblu worden afgewerkt in het Stadio Ennio Tardini.

• Parma Calcio 1913 werd opgericht als Verdi Football Club
• Het Stadio Ennio Tardini is de thuisbasis van de club
• De bijnaam van het team luidt ‘Gialloblu’
• Parma veroverde tweemaal de Coppa Italia
• Men won tweemaal de UEFA Cup en één keer de Europacup II

Parma Calcio 1913 in nationaal clubverband

Parma Calcio 1913 werd op 27 juli 1913 opgericht als Verdi Football Club. De toenmalige clubnaam was een eerbetoon aan Giuseppe Verdi, een lokale operacomponist. Al vanaf dag één hanteerde men geel-blauw als clubkleuren. Nog datzelfde jaar besloten selectiespelers een nieuwe naam te hanteren: Parma Foot Ball Club. De beginjaren verliepen moeizaam, mede door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog.

In het seizoen 1919-1920 nam Parma FBC voor het eerst deel aan het Italiaanse clubvoetbal. Het team promoveerde in 1929 naar de nieuwe Serie B, na een kampioenschap in de Prima Divisione Nord. De club debuteerde met een twaalfde plaats op het tweede niveau. In 1930 besloot men opnieuw een naamswijziging door te voeren: Parma Associazione Sportiva.

Bijrol in het Italiaanse voetbal

De Serie B bleek lange tijd het hoogst haalbare. Parma AS speelde afwisselend op het tweede en derde niveau van Italië. Een dieptepunt bereikte men in het seizoen 1965-1966 door als zeventiende te eindigen in de Serie C, waardoor men afdaalde naar de Serie D. Een snelle terugkeer naar de derde divisie bleef uit, waardoor de financiële huishouding onder druk kwam te staan. In 1968 moest men zelfs een doorstart maken als Parma Football Club.

Vlak voor de start van het seizoen 1969-1970 moest Parma FC zich terugtrekken uit het competitievoetbal. Toch bleef het competitieve voetbal behouden voor de stad dankzij Associazione Calcio Parmense, dat in 1968 werd opgericht. Zij namen de proflicentie van de club uit 1913 over. Dit team bereikte in 1970 de Serie C door een kampioenschap binnen te slepen in de Girone B van de Serie D. Kort daarna besloot men de naam Parma Associazione Calcio in te voeren.

In 1973 wist Parma AC zelfs door te stoten naar de Serie B. Op het één na hoogste niveau bleef de club een tweetal seizoenen actief. Aan het einde van de jaren zeventig wist men opnieuw promotie af te dwingen, maar opnieuw bleek het avontuur van korte duur (één seizoen). Cesare Maldini leidde de club in de jaren tachtig opnieuw naar promotie, ware het niet dat ook dit avontuur snel eindigde. Men bleef zodoende een bijrol vertolken in het Italiaanse voetbal.

Historische promotie naar Serie A

Onder aanvoering van Arrigo Sacchi promoveerde Parma AC in 1986 opnieuw naar de Serie B. Het volgende seizoen verliep ook behoorlijk. Men stuntte in de Coppa Italia door AC Milan uit te schakelen, waar men drie punten te weinig bijeen sprokkelde voor promotie naar de Serie A. Het succes van de club bleef niet onopgemerkt. AC Milan-president Silvio Berlusconi besloot de succestrainer naar San Siro te halen. De club uit Parma reageerde door Zdenek Zeman aan te trekken als diens opvolger, maar hij werd al na zeven duels op straat gezet.

Parma AC eindigde de volgende seizoenen in de middenmoot van de Serie B. In 1989 besloot de clubleiding Nevio Scala aan te stellen als nieuwe hoofdtrainer. Hij ontwikkelde een succesformule en leidde zijn team naar de vierde plaats op de ranglijst. Die plaats volstond destijds voor directe promotie naar de Serie A. Voor het eerst in de geschiedenis wist de bijna 77 jaar oude club het hoogste niveau van Italië te bereiken. Het huzarenstukje werd een feit na een 2-0 zege in de Derby dell’Enza tegen Reggiana.

De gloriejaren van Parma

Op 9 september 1990 debuteerde Parma AC met een 1-2 thuisnederlaag tegen Juventus in de Serie A. Twee weken later wisten de Gialloblu geschiedenis te schrijven door Napoli met 1-0 te verslaan. Een knappe prestatie, zeker gezien het feit dat Diego Maradona destijds voor de formatie uit Napels speelde. De eerste driepunter op het hoogste niveau gaf veel vertrouwen. De nieuwkomer zette een uitstekend seizoen neer en eindigde op een fraaie zesde plaats, waardoor men een UEFA Cup-ticket behaalde.

Gesteund door investeringen van Parmalat wist Scala een topteam tot stand te brengen. In 1992 behaalde men de eerste hoofdprijs uit de clubgeschiedenis door Juventus te verslaan in de Coppa Italia-finale (2-1 over twee wedstrijden). De trainer won daarnaast de Europa Cup II, de Europese Supercup (allebei in 1993) en de UEFA Cup (1995) met zijn team. Die erelijst had nóg mooier kunnen worden. Parma verloor ook een aantal aansprekende wedstrijden, waaronder de Europacup II-finale van 1994 en de Coppa Italia-finale van 1995.

Scala bleef tot 1996 werkzaam als trainer van Parma AC. Hij werd opgevolgd door Carlo Ancelotti, die de club in zijn eerste seizoen meteen naar de tweede plaats in de Serie A leidde. Onder diens vleugels debuteerde het team in de Champions League. Alberto Malesani nam na twee seizoenen het stokje over. Men won twee prijzen tijdens zijn bewind: de Coppa Italia en de UEFA Cup. Topschutter Hernán Crespo vertrok in 2000 voor een absoluut transferrecord naar SS Lazio (ruim 55 miljoen euro).

Enorm verval

Parma AC veroverde de Coppa Italia van 2002 ten koste van Juventus, maar zette een dramatisch seizoen neer in de Serie A (tiende). Ondanks een terugkeer in de Italiaanse subtop kreeg de club te maken met grote problemen. Het bedrijf Parmalat ging financieel onderuit, met alle gevolgen van dien. In juni 2004 werd de club heropgericht onder de naam Parma Football Club SpA. Ondanks de doelpunten van Alberto Gilardino degradeerde men in het seizoen 2004-2005 bijna uit de Serie A. Het team overleefde de play-offs tegen Bologna ternauwernood (0-1 thuis, 0-2 uit).

In 2008 degradeerde Parma FC alsnog door als negentiende te eindigen in de Serie A. Na achttien jaar moest de club zodoende afscheid nemen van de hoogste divisie. Een tweede plaats in de Serie B volstond echter om binnen een jaar terug te keren tussen de Italiaanse eliteclubs. Parma eindigde een aantal seizoenen mee in de midenmoot, waaronder een fraaie zesde plaats in 2014. Een jaar later ging het echter helemaal mis. Niet alleen eindigde men onderaan, maar ook ging men gebukt onder financiële problemen. Op 19 maart 2015 werd het faillissement een feit.

De wederopbouw

In juni 2015 maakte de club een doorstart in de Serie D (vierde niveau) als Società Sportiva Dilettantistica Parma Calcio 1913. Deze naam werd een jaar later veranderd in Parma Calcio 1913. De club kroonde zich in 2016 tot kampioen in de Serie B en promoveerde daardoor naar de Lega Pro, beter bekend als de Serie C. Nieuwe promoties volgden in 2017 en 2018, waardoor men binnen drie jaar terugkeerde op het hoogste niveau van Italië. Hier wist men het drie seizoenen vol te houden.

Parma Calcio 1913 speelde drie seizoenen op Serie B-niveau. In 2024 behaalde de club het kampioenschap op het tweede niveau, waardoor men een nieuwe kans kreeg op het hoogste niveau. Met 36 punten wist men in het daaropvolgende seizoen lijfsbehoud af te dwingen als nummer zestien van de Serie A.

Rivaliteit

Reggiana 1919 is de aartsrivaal van Parma Calcio 1913. Onderlinge wedstrijden worden betiteld als de Derby dell’Enza. Ook de wedstrijden tegen Bologna hebben een bijnaam meegekregen (Derby dell’Emilia). Verder is er sprake van rivaliteit met clubs als Modena en Piacenza.

Parma Calcio 1913 in Europees clubverband

In het seizoen 1991-1992 debuteerde de club als Parma AC op het Europese strijdtoneel. Tegen het Bulgaarse CSKA Sofia werd de Italiaanse club meteen uitgeschakeld in de UEFA Cup. Een hard gelag, maar in het volgende seizoen maakte men een verpletterende indruk in de Europacup II. De Gialloblu klopten clubs als Sparta Praag, Atlético Madrid en Royal Antwerp FC met de eindzege als resultaat. In Londen werd de finale tegen de Belgen met een 3-1 zege afgesloten. Ook AC Milan kreeg vervolgens klop in de strijd om de Europese Supercup (2-1 over twee duels).

Parma AC stond in de seizoenen 1993-1994 en 1994-1995 opnieuw in een Europese finale. De Serie A-formatie moest de Europacup II-prolongatie aan zich voorbij laten gaan door toedoen van Arsenal (0-1), maar won in 1995 wel de UEFA Cup ten koste van Juventus (2-1 over twee duels). Een nieuwe UEFA Cup-finale volgde in het seizoen 1998-1999. In de Russische hoofdstad Moskou had Olympique Marseille weinig in de melk te brokkelen (3-0). Hernán Crespo nam één van de treffers voor zijn rekening.

Na de UEFA Cup-winst van 1999 droogde het succes op. In 2005 bereikte men nog wel de laatste vier van de UEFA Cup, maar CSKA Moskou trok aan het langste eind (0-0 thuis, 0-3 uit). Na het seizoen 2006-2007 was de club helemaal niet meer actief op het Europese podium.

Balans tegen Nederlandse clubs

Parma Calcio 1913 speelde vooralsnog negen officiële wedstrijden tegen Nederlandse clubs. De Italianen zijn duidelijk in het voordeel met vijf overwinningen, twee gelijke spelen en twee nederlagen. Zowel Ajax, PSV, FC Utrecht als Vitesse fungeerde tweemaal als tegenstander. De overige ontmoeting komt op het conto van sc Heerenveen.

Nederlandse invloed

Verschillende Nederlanders hebben het shirt van Parma Calcio 1913 gedragen. Een overzicht:

Het stadion van Parma Calcio 1913

Het Stadio Ennio Tardini is sinds 1923 de thuisbasis van Parma Calcio 1913. Het stadion is vernoemd naar Ennio Tardini, die als voorzitter de bouw van het stadion inluidde. Het onderkomen heeft een capaciteit van 27.906 plaatsen en onderging in de jaren negentig een grote renovatie. Op die manier wist de Italiaanse club een verhuizing naar een geheel nieuw onderkomen te voorkomen.

Het Stadio Ennio Tardini bestaat uit vier tribunes, waaronder de Curva Nord en Curva Sud. Grote toernooien werden er niet gespeeld, maar de nationale ploeg van Italië werkte er wel meerdere interlands af.

Veelgestelde vragen over Parma Calcio 1913

Laatste update: 10 juni 2025