Tropische Nederlandse bondscoach slachtoffer van eigen succes

Joey Jap Tjong schreef de afgelopen anderhalf jaar geschiedenis als bondscoach van de Kaaimaneilanden. De bondscoach uit Amsterdam liet het minuscule voetballand dromen van deelname aan het WK, maar werd slachtoffer van zijn eigen succes. Juist toen het onmogelijke werkelijkheid kon worden, kleurde de blauwe lucht boven het eiland steeds donkerder. “Ik raakte verwikkeld in een web van belangen, waar ik niet meer uitkwam.”

Nederlandse trainer werkte succesvol aan WK-droom op de Kaaimaneilanden

Vol goede moed vertrok Joey Jap Tjong (56) in april naar de Kaaimaneilanden. Als bondscoach van het tropische eiland met 75.000 inwoners begon hij aan de immense uitdaging om kwalificatie voor het WK te realiseren. “Ik wil het onmogelijke mogelijk maken”, vertelde aan hij SoccerNews, daags voordat hij aan de lange reis begon. “Je moet groot dromen om iets te kunnen bereiken, maar ik ben ook een realist. We zijn een klein eiland en moeten hard werken om in de buurt te komen van ons doel.”

Voor Jap Tjong was bondscoach zijn op een eiland in het Caribisch gebied al een droom op zich. De geboren Surinamer had in het verleden zijn eigen voetbalschool Mokum Jongeren Voetbal in Amsterdam Geuzenveld, was jeugdtrainer bij amateurclubs in Amsterdam, leidde regionale selecties van de KNVB en werkte in de jeugdopleiding bij verschillende Belgische profclubs, op Malta en in Jamaica. Zijn zoon Dico Jap Tjong speelde bij KRC Genk, Roda JC en FC Eindhoven. “In Nederland werkte ik als financieel adviseur en in de sales, maar ik vloog regelmatig naar Jamaica om training te geven. Voetbal is daar een uitweg om iets te bereiken in het leven, en ik wilde de mensen daarbij helpen.”

Bondscoach van studenten en een brandweerman

Hoewel de Kaaimaneilanden naast Jamaica liggen, is de levensstandaard daar een stuk hoger. “Het is een schitterend paradijs” , vertelt Jap Tjong, die in 2018 voor de eerste keer werd aangesteld als bondscoach van het belastingparadijs. Na een onderbreking vanwege covid keerde hij in 2023 terug. “Het eiland is enorm goed gestructureerd, er is weinig criminaliteit en veel jongeren hebben de kans om in de Verenigde Staten te studeren. Dat doen meerdere internationals ook.”

De spelers van de nationale ploeg zijn geen fulltime profvoetballer. Zo gaat de spits Gunnar Studenhofft naar de universiteit in Amerika, waar hij als eerste speler van het eiland een MLS-contract heeft gekregen. Jah- Dain Alexander, een van de belangrijkste verdedigers, werkt bij de brandweer. “Hij sluit direct na nachtdiensten aan op de training. Dat is niet te vergelijken met onze tegenstanders.” Toch ging Jap Tjong met zijn spelersgroep de missie aan om het WK van 2026 te halen. En dat verliep beter dan verwacht.

Onder leiding van de Nederlandse bondscoach wonnen de Kaaimaneilanden voor het eerst in de geschiedenis een WK-kwalificatiewedstrijd, in juni 2024 tegen Antigua en Barbuda. Ook behaalde Jap Tjong een wereldwijd record: hij stelde in het jaar 2024 van alle bondscoaches ter wereld de jongste elftallen op. De gemiddelde leeftijd van zijn basiself was slechts 23,05 jaar. “Staan we toch met iets bovenaan”, lachte hij in april. Met deze jonge selectie promoveerde het eiland voor het eerst in de geschiedenis van de CONCACAF Nations League C naar League B. “Het land staat op zijn kop. De supporters denken dat we van Argentinië kunnen winnen!”

Plotseling ontslag 

Maar het lachen zou Jap Tjong in de maanden erna snel vergaan. Op 28 mei verschijnt plotseling het bericht dat de Nederlander vertrekt als bondscoach van het eiland. Een week voordat de WK-kwalificatie weer begint, wordt hij ontslagen door de voetbalbond. Wat is er gebeurd? Vanaf het strand aan de caribische zee deelt Jap Tjong zijn lezing van het verhaal:

“Vanaf het begin speelden er veel negatieve zaken. Het werd mij moeilijk gemaakt om mijn werk te doen. We hadden geen goed veld om op te trainen, geen fitnessruimte en ook geen camera’s om de training te filmen. Ik liep zelf te filmen op het veld en moest ook zelf op zoek naar sponsoren voor het team. Dat kan gebeuren, want we zijn een kleine organisatie. Maar op een gegeven moment begonnen de politieke spelletjes.”

“Ik heb een jong team samengesteld, omdat een aantal internationals niet voldeed aan mijn systeem en wat ik verwacht qua inzet en mentaliteit. Daar heb ik die spelers op aangesproken, maar dat conflict liep zo hoog op, dat ik ze niet meer wilde gebruiken. Vervolgens namen bepaalde mensen binnen de voetbalbond het mij kwalijk dat ik deze zogenaamde sterspelers niet meer selecteerde. Dat is de reden van mijn vertrek.”

“Ik kan niet op alle details ingaan, maar het komt erop neer dat ik niet voldeed aan de belangen van bepaalde invloedrijke machten. Het heeft niets met de successen van het team te maken, het is puur politiek. Daar wilde ik buiten blijven, want ik wil als bondscoach zelf bepalen wie er speelt en hoe ik mijn trainingen organiseer. Ik wilde mijn eigen keuzes maken, maar er lopen veel lijntjes waar ik mee te maken had. Ik raakte verwikkeld in een web van belangen, waar ik niet meer uitkwam.”

Lees ook: Deze Chileense jeugdinternational is beschikbaar voor Ronald Koeman

“Successen gingen te snel”

“Soms moet je dingen anders doen om een ander resultaat te krijgen. Ik heb als bondscoach de werkwijze aangepast en voor succes gezorgd. Maar door dingen te veranderen, heb ik bepaalde mensen tegen de schenen geschopt. Achteraf is onze ontwikkeling te snel gegaan. Het voetbal op het eiland is nog niet klaar voor het niveau dat we behaald hebben, qua budgetten, faciliteiten en mentaliteit. De successen zijn te snel gekomen voor bepaalde mensen en daardoor is het voor mij verkeerd afgelopen.”

“Ik krijg veel steun van mensen die ik tegenkom. Ze begrijpen niet dat de succescoach is weggestuurd. Ik sluit daarom niet uit dat ik ooit terugkeer als bondscoach. Er komen verkiezingen bij de voetbalbond en die kunnen alles weer veranderen. Zo niet, dan ga ik op zoek naar een nieuw avontuur. Ik heb enkele aanbiedingen gekregen en zit hier op het strand na te denken over mijn toekomst. Ik geniet nog altijd van dit paradijs, maar ik ben het gelukkigst als ik op het voetbalveld sta. Als deze deur dichtgaat, gaat de wijde wereld voor mij weer open. Ik weet wat ik kan als coach: geef mij het Nederlands elftal en we worden wereldkampioen.”