Nieuwe Gravenberch in bijzondere Ajax-rol

Ajax zwaaide al een groot aantal spelers uit dit seizoen. Daar lijkt het niet bij te blijven voor de Amsterdammers: na het vertrek van basisspelers Noussair Mazraoui en Ryan Gravenberch (FC Bayern München) staan ook Sébastien Haller en Edson Álvarez in de belangstelling van de grote jongens in Europa. Om het vertrek van de Mexicaanse mannetjesputter op te vangen, heeft Schreuder “de Gravenberch van FC Barcelona” nodig. 

Ajax heeft na het afronden van Sébastien Haller naar Borussia Dortmund nog meer dan genoeg tijd, maar ideaal is de voorbereiding van de Amsterdammers tot nu toe niet. De club nam eigenlijk alleen maar afscheid van spelers, terwijl de onderhandelingen over vers bloed de headlines nog niet halen. Het is algemeen bekend dat Ajax haar pijlen heeft gericht op de komst van Steven Bergwijn (Tottenham Hotspur), Brian Brobbey (RB Leizpig) en Joshua Zirkzee (FC Bayern München), terwijl op de achtergrond ook nog steeds de interesse in AZ-aanvoerder Owen Wijndal levend gehouden wordt. Daar kwam de interesse in Ilaix Moriba (RB Leizpig) deze week bij. 

Ajax 

De international van Guinee, die ook over een Spaans paspoort beschikt, is een speler die een vergelijkbare speelstijl heeft als Ryan Gravenberch. Het zijn grote, sterke spelers die opvallend veel technische bagage heeft, liever aanvallend werk dan verdedigende klussen oplost, maar ook voor de defensie zijn mannetje staat. Morbia leunt in zijn spel een stukje meer op zijn techniek dan zijn fysiek, iets wat bij Gravenberch in de Eredivisie vaak andersom was, maar dat is niet waarom Moriba de ‘Gravenberch van FC Barcelona’ is. Ruim een jaar geleden speelde de jonge middenvelder zich in het FC Barcelona van Ronald Koeman, maar bleef het voor de middenvelder bij die korte doorbraak. 

De onderhandelingen over het contract van de voormalig jeugdspeler van FC Barcelona liepen op de klippen, waardoor Barcelona vorig seizoen in dezelfde Gravenberch-schoenen stond als Ajax: het moest verkopen om nog een transfersom aan het opleiden van de middenvelder over te houden. RB Leipzig, dat er net als Europese topclubs een handje van heeft om veel talent op jonge leeftijd weg te halen en elders (op huurbasis) onder te brengen, tikte zonder blikken of blozen negen miljoen euro af om de destijds achttienjarige middenvelder over te nemen. 

In Leipzig kwam Moriba eigenlijk in dezelfde situatie terecht als Brobbey in zijn eerste periode. Bij de Nederlandse spits wordt vaak het argument gegeven dat de wisseling van de technische wacht bij de Duitse topper de belangrijkste reden was van de spaarzame speelminuten in de Bundesliga. Leipzig kan echter óók tientallen miljoenen neertellen voor een speler, bijvoorbeeld veertig miljoen euro voor Frankfurt-spits André Silva vorig seizoen, waardoor je als jongeling bij Leipzig eigenlijk altijd een nadelige concurrentiepositie hebt tegenover ‘de grote jongens’. Dat is bij Ajax natuurlijk wel anders, waardoor de Amsterdammers naast Brobbey dus ook Moriba willen oppikken bij de vermogende Bundesliga-topper. 

Ryan Gravenberch

Door de overeenkomsten tussen Gravenberch en Moriba is het makkelijk om te redeneren dat de geboren Spanjaard het takenpakket van de Nederlander overneemt. Het spelersprofiel, de potentie en de potentiële transfersom die eruit kan rollen: het zijn allemaal argumenten voor de komst van Moriba. Er is echter één kanttekening te maken bij de wijzigignen op het middenveld van Ajax: die lijken er, ook zonder verdere mutaties, ook te gaan komen. Reden daarvoor is dat naast Sébastien Haller ook Edson Álvarez als ‘niet onvervangbaar’ is gemarkeerd door Ajax-trainer Alfred Schreuder. Dat RB Leipzig eveneens geïnteresseerd is in Álvarez, die in het verleden in verband werd gebracht met Chelsea en Manchester United, kan er ook voor zorgen dat de samenstelling van het middenveld van Ajax dermate veranderd dat er geen ‘mannetjesputter’ meer nodig is. 

Het contrast tussen de Álvarez die een bal verovert/een aanval in de weg zit en de Álvarez met de bal aan zijn voet is de afgelopen jaren kleiner geworden. In vergelijking met de Gravenberchs, Moriba’s, Klaassens en Berghuizen van deze voetbalwereld, is dat gat nog steeds immens. Binnen de spelprincipes van Erik ten Hag was een type Álvarez onmisbaar: met twee andere aanvallend ingestelde centrale middenvelder én vleugelverdedigers die als klassieke buitenspelers speelden, had Ten Hag zijn defensieve Bermudadriehoek (Álvarez, Jurriën Timber en Lísandro Martínez) én doelman Remko Pasveer nodig om tegendoelpunten te voorkomen – en dat deed de voormalig Ajax-trainer vooral vorig seizoen met veel succes. 

Als niet alleen de fysieke en technische kwaliteiten van Gravenberch, maar ook de defensieve verrichtingen van Álvarez uit de ploeg verdwijnt, geeft dat Scheurder een kans om een nieuwe samenstelling voor zijn middenveld te verzinnen. Dat Moriba in theorie beter aansluit bij Gravenberch dan bij Álvarez, hoeft niet eens te betekenen dat Moriba bij een Ajax-transfer hetzelfde lot wacht als in Leipzig – de bank warmhouden. Dat Schreuder aangeeft dat hij Álvarez niet per sé nodig heeft, wijst er immers op dat de voormalig trainer van Hoffenheim en Club Brugge sowieso al andere plannen heeft voor het middenrif.

Edson Álvarez

In de filosofie van Ten Hag was Álvarez onmisbaar, al zette de huidig trainer van Manchester United de Mexicaan iets té vaak op het wedstrijdformulier. Meer dan eens kwam Álvarez, die als meest defensieve pion automatisch een centraal aanspeelpunt is voor de defensie, de backs en de overige middenvelders, in situaties terecht waar je een speler met zo’n profiel niet wil hebben: met de bal aan zijn voet en het spel voor zich. Dat kwam dan vooral omdat de situatie waarin Álvarez zijn grote meerwaarde toonde – de bal aan de voet van de tegenstander en het spel dat op hem afkomt – veel minder vaak voorkomen in de Eredivisie. Daardoor had Álvarez vooral zijn meerwaarde in de Eredivsie-toppers tegen PSV, Feyenoord en AZ en de wedstrijden in de Champions League. 

In de wedstrijden tegen de RKC Waalwijks, de NEC’s en de andere middenmoters en degradatiekandidaten in de Eredivisie worden er andere zaken de meest defensieve middenvelder gevraagd. In feite speelde Álvarez onder Ten Hag als een Sergio Busquets zonder opbouwende kwaliteiten. Dat terwijl de passing vanuit die positie essentieel is voor het vervolg van de aanval. In dat geval kun je ook beter een type Moriba, die met zijn individuele actie een verschil kan maken, of met Kenneth Taylor, die met allebei zijn benen openingen kan vinden op de manier waarop Joey Veerman (PSV) dat ook doet, spelen. Dat zijn immers spelers(profielen) die aansluiten op de belangrijkste taak van het middenveld in dat soort wedstrijden: zorgen dat het tempo hoog blijft en vanuit de as met een individuele actie of korte passcombinatie ruimte te creëren om naar het doel te komen. 

Dan krijg je een voetballende nummer zes, eentje die speelt in de geest zoals Frenkie de Jong bij Oranje acteert. Dat Schreuder daarvoor tactische aanpassingen moet doen in bepaalde (grote) wedstrijden, bijvoorbeeld met een 5-3-2/3-4-2-1-opstelling, om ervoor te zorgen dat de grote gaten op het middenveld vóór de positiewisseling van Álvarez weer terug in het spel van de Amsterdammers sluipen. Dat geldt echter niet voor de Eredivisie. Daar is het immers al sinds Gravenberchs debuut duidelijk dat een speler met zijn kwaliteiten véél beter in het elftal past dan een speler zoals Álvarez. Of die boost in het voetballende vermogen er ook voor zorgt dat de tegenstander geen tijd en ruimte krijgt om überhaupt een snelle counter te kunnen plaatsen – of dat Ajax zo ver voor staat dat het niet veel meer uitmaakt – zal de toekomst moeten uitwijzen.

TIP: Als Ajax kampioen wordt, pak jij 1.65x je inzet!