Feyenoord beslist titelstrijd Ajax – PSV

De Klassieker is altijd een bijzondere aangelegenheid in de Eredivisie. Ajax heeft deze editie meer om te spelen dan een prestigieuze overwinning. De Amsterdammers beginnen de beslissende fase van het seizoen met een negatieve spiraal, terwijl Feyenoord juist in de lift zit. Het wegvallen van Orkun Kökçü is zuur voor de Rotterdammers, al biedt het wegvallen van de Turks international wel nieuwe mogelijkheden voor Arne Slot. Beslissende mogelijkheden. 

Feyenoord en Ajax zullen dit weekend speciale aandacht krijgen van PSV. De Eindhovenaren, die net als Feyenoord doorbekerde in de Conference League, hebben een ogenschijnlijk makkelijker programma dan de Amsterdamse titelconcurrent. Waar Ajax aartsrivaal Feyenoord ontvangt in eigen huis, neemt PSV het op tegen Fortuna Sittard. Als er een kans is voor de ploeg van Schmidt om de koppositie over te nemen van de Amsterdammers, dan is het wel dit weekend. Dat Feyenoord het aankomende zondag zonder de creatieve ingevingen van Orkun Kökçü moet doen, lijkt in eerste instantie een groot obstakel naar een Rotterdams resultaat. Met de nadruk op lijkt. 

Ajax – Feyenoord

De Turks international is dit seizoen van levensbelang voor Feyenoord. Kökcü speelt in een andere rol dan onder Dick Advocaat, Jaap Stam en eerder onder Giovanni van Bronckhorst. Waar de 21-jarige middenvelder bij zijn doorbraak en in de seizoenen daarna als aanvallende middenvelder op het veld stond, gebruikt Slot het jeugdproduct van Feyenoord veel meer als een spelmaker voor de defensie. Kökçü komt nog wel mee naar voren, maar zijn belangrijkste taak is het tempo bepalen van de aanval en ervoor zorgen dat hij op de juiste positie staat om een tweede bal te kunnen onderscheppen of meteen aanspeelbaar is wanneer het defensieve middenveld of de centrale verdediging de bal verovert. 

Dat Kökçü nu wegvalt bij Feyenoord, kan grote gevolgen hebben voor het spelbeeld van aanstaande zondag. Als je afgaat op het eerste duel tussen de twee aartsrivalen dit seizoen, dan zal er een vervanger voor Kökçü moeten komen die in een vergelijkbare rol kan spelen. De belangrijkste kandidaat om Kökçü te vervangen tegen Ajax heet Jorrit Hendrix. Als Slot besluit om de oud-PSV’er op de plek van de geschorste Turks international te zetten, dan krijgt Feyenoord een enorm probleem te verwerken in de tweede wedstrijd tegen de Amsterdammers. Gelukkig heeft de trainer van Feyenoord nog genoeg andere alternatieven om het Kökçü-gat op te vullen. 

Naast Hendrix heeft Slot ook Jens Toornstra nog altijd achter de hand. De ervaren middenvelder, die in beide Conference League-wedstrijden tegen Partizan Belgrado tot scoren kwam, peddelt tussen het centrale middenveld en de rechtsbuitenpositie dit seizoen. Net als voor Hendriks geldt ook voor Toornstra dat het voor een speler met zijn -profiel lastig wordt om eenzelfde impact als Kökçü te hebben op het middenveld van Feyenoord. En al helemaal tegen een team zoals Ajax. 

Jens Toornstra

Het middenveld van Feyenoord is opgebouwd uit drie elementen: je hebt een slot op de deur (Fredrik Aursnes), een passer (Kökçü) en een loper (Guus Til). Als Feyenoord in de aanval is en één van de backs gaat mee op, zakt Aurnses (of de verdedigende middenvelder van dienst) terug naar de ruimte van de back-positie om het gat op te vullen op het moment dat er een counter ingezet wordt. Daarmee creëert de verdedigende middenvelder op het zelfde moment ook veel ruimte in de as van het veld, waar Kökçü door zijn spel zonder de bal goed gebruik van weet te maken en daardoor vaak aanspeelbaar is. 

Als je kijkt naar de drie spelersrollen op het middenveld van Feyenoord, dan past de ‘loper’ het beste bij Toornstra. Dat levert voor aanstaande zondag echter al meteen een probleem op. Als Feyenoord twee spelers op het middenveld heeft die graag de diepte zoeken in hun loopacties, ontstaat er een te groot gat in de as van het veld. Aangezien dat de zone is waar de aanvallen van Ajax hun moordende tempo krijgen, zou dat geen goede beslissing zijn van Slot. Sterker nog: de trainer zal eerder een defensieve keuze maken in die zone van het veld dan een offensieve. 

Natuurlijk heeft Toornstra bewezen dat de middenvelder óók vanuit de as van het veld, en dus zonder de loopacties richting de vijandige zestien, van grote waarde kan zijn voor Feyenoord. De vraag is of de Rotterdammers de grootste kans op een resultaat hebben op het moment dat je een speler op een ‘passpositie’ hebt staan die dit niet als belangrijkste kwaliteit met zich meebrengt. De Rotterdammers hebben in Fredrik Aursnes een middenvelder die zowel het defensieve als het offensieve in de vingers heeft, maar op hetzelfde moment te belangrijk is op zes om hem daar zomaar weg te halen. 

Jorrit Hendrix

Hoewel Hendrix nóg minder aan dat spelersprofiel voldoet, biedt de huurling van Spartak Moskou wel de belangrijkste oplossing voor Slot en Feyenoord. De defensieve middenvelder is, helemaal in topwedstrijd, een bron van onzekerheid in de opbouw en de oud-PSV’er liet tegen onder andere AZ zien dat hij de slordigheden en persoonlijke fouten, die onder andere tot een tegendoelpunt leidde, nog steeds in zijn spel zitten en dat het credo ‘kampioen worden met Hendrix in je ploeg is onmogelijk’ nieuw leven bracht. Aan de andere kant is Hendrix wel dé aangewezen man om een Álvarez-achtige rol op het middenveld van Feyenoord te vertolken. 

Al heeft zo’n wijziging ook gevolgen voor de linie vóór de verdedigende middenvelder. Als je gaat kijken naar de spelersprofielen binnen de Feyenoord-selectie op dit moment, dan Aursnes dé aangewezen man om het gat van Kökçü op te vullen. De Noorse verdedigende middenvelder heeft een zeer functionele techniek, beweegt gemakkelijk tussen de linies en gebruikt zijn lichaam slim in de duels. Daardoor wint de Noorse middenvelder, ondanks dat hij geen powerhouse is, veel van zijn persoonlijke duels. 

Door Hendrix op de plek van Aursnes te zetten en de Noorse middenvelder door te schuiven naar de plek van Kökçü, houdt Feyenoord ook de basisbouwstenen van het middenveld op hun plek. Toegegeven: Hendrix is aan de bal een stuk minder zeker en offensief ingesteld dan Aursnes, die als verdedigende middenvelder als belangrijkste taak heeft om de balans in het team te waarborgen en veroverde ballen zo snel mogelijk in te leveren bij de creatieveling in de ploeg. Dat zijn aspecten van het spel, net als het uitzakken in de zones van de (opgekomen) vleugelverdedigers, die Hendrix wél tot zijn palet mag rekenen. 

Ajax

Dat komt Feyenoord helemaal tegen Ajax goed uit. De Amsterdammers hebben wat goed te maken na twee teleurstellende wedstrijden tegen Benfica (3-2 verloren over twee wedstrijden), een blamage tegen Go Ahead Eagles én twee uiterste moeizame overwinningen tegen RKC Waalwijk en Cambuur Leeuwarden. Dat deze teams het Ajax zo moeilijk maakte, kwam door een samenloop van het kiezen om te hergroeperen voor de eigen zestien en Ajax op bepaalde momenten vroeg onder druk te zetten, vooral wanneer de bal in bezit van Edson Álvarez of de centrale verdedigers is. Helemaal wanneer je de Mexicaans international onder druk zet op het moment dat hij de bal heeft, is de kans op balverlies aanwezig. Als dat niet door de pass van Alvarez is, dan wel door de situatie waarin hij zijn teamgenoot plaatst.  

Dat hoeft niet per se door de pass van Álvarez te komen, maar wel door de positionering van de Ajacied én de verdediging van Feyenoord. Dat extra slot op de deur, dat met Hendrix in plaats van Aursnes nog een extra defensieve dimensie krijgt, weerhoudt spelers zoals Steven Berghuis en Ryan Gravenberch ervan om de ruimtes in de as te vinden, waardoor deze creatieve krachten weer naar de zijkant moeten uitwijken om ruimte te vinden. Op het moment dat zo’n aanval misgaat, ligt niet alleen het centrum van het veld open, maar heeft Feyenoord óók ruimte op de flanken en achter de defensie om toe te slaan. 

Vandaar dat het zo belangrijk is dat de vervanger van Kökçü ook de beste passer van het trio op het middenveld is. Aangezien Aursnes een stuk dynamischer is dan Toornstra, en dus ook gemakkelijker beweegt en wegdraait, is het grootste voordeel dat de Noor op het middenveld kan bieden. Op die manier heeft Feyenoord in de as altijd een speler die het spel snel voort kan zetten naar de vleugels, de spits of de lopende middenvelder (Til, red.). Daardoor komt Ajax onder een druk te staan die het kent van de Champions League-wedstrijden tegen Benfica. Dat die slecht afliepen voor de Amsterdammers, iets wat ook door hun eigen spel kwam, is de belangrijkste levensader voor Feyenoord én PSV, dat zelf moet winnen van Fortuna Sittard om de koppositie van Ajax over te nemen bij puntverlies.

Wint Ajax (1.44) of Feyenoord (6.5) De Klassieker? Een gelijkspel levert je 4.75x je inleg op!