Ajax betaalt recordbedrag voor nieuwe bankzitter

Ajax zwaaide deze week David Neres definitief uit. De Braziliaanse buitenspeler stond al langer op de nominatie om te vertrekken uit de Johan Cruijff ArenA. Steven Bergwijn (Tottenham Hotspur) is de belangrijkste kandidaat om de naar Shakthar Doenesk vertrokken buitenspeler. Afhankelijk leek het om een huurtransfer te gaan, maar Ajax gaat mogelijk een nieuw recordbedrag neertellen voor Bergwijn. Dat de Nederlander in eerste instantie niet eens voor de basis gehaald wordt, is daar het meest opmerkelijke én het briljante aan.

Ajax doet nog op drie vlakken mee om de prijzen. De Amsterdammers hijgen PSV in de nek in de strijd om de Eredivisie-titel, in het bekertoernooi staat aankomende week in de achtste finale Excelsior Maassluis (20 januari, red.) als tegenstander op de weg naar de kwartfinale en in de Champions League haalde het een perfecte score in de groepsfase (vijftien uit vijf, red.) en treft het in de knock-out-fase de Portugese grootmacht Benfica. Om tot het einde van het seizoen voor de Eredivisie, de KNVB Beker en mogelijk ook de Champions League mee te strijden, hebben de Amsterdammers niet per sé meer smaken nodig op de vleugel. Het juiste ingrediënt ontbreekt alleen nog.

Ajax

Het is voor Marc Overmars, directeur spelerszaken bij Ajax, ook geen gemakkelijke opdracht. De beleidsbepaler van de Amsterdammers haalde de afgelopen jaren tientallen miljoenen binnen op de transfermarkt. De overgang van David Neres en ook de mogelijke transfer van Nicolas Tagliafico, die in de belangstelling staat van onder andere Olympique Marseille, laten zien dat Overmars ook nog gewoon mens is en dat soms onderhandelingen of ontwikkelingen van spelers niet volgens de planning lopen. Ook in een eerder stadium kwamen er problemen tijdens de onderhandelingen met Brobbey en spelen op dit moment ook nog de contractsituaties van Noussair Mazraoui (tot 2022, red.) en Ryan Gravenberch, die in de belangstelling staat Europese grootmachten zoals Liverpool.

Met het vertrek van Neres naar Shakhtar Doenesk heeft Ajax zichzelf verzekerd van de nodige miljoenen. Aan de andere kant haalt het zichzelf ook een bekend probleem op de hals. Vorig seizoen werd Oussama Idrissi tijdelijk overgenomen van Sevilla om het gat op de flanken (vooral achter Tadic, red.) te vullen. De gehuurde buitenspeler kon geen indruk maken in de Johan Cruijff ArenA, ook omdat Neres speelminuten moest maken om in zijn ritme te komen (lees: om zijn marktwaarde stabiel te houden), waardoor Ajax nu wederom voor hetzelfde probleem staat.

Sterker nog: het gat achter aanvoerder Tadic is mogelijk nóg groter geworden. De Amsterdammers hebben met de Servische sterspeler een linkspoot op de linkerflank staan. Als je ervanuit gaat dat een trainer graag keuzes wil hebben tussen verschillende types op dezelfde posities, is het logisch dat de Amsterdammers in de zomerstop dertien miljoen euro neertelde voor de rechtsbenige linksbuiten Mohamed Daramy. Dat de jonge Deens international gewogen werd, vooral in het Champions League-duel met Besiktas, en te licht werd bevonden, zorgt ervoor dat Ajax opnieuw naar de transfermarkt gedwongen wordt.

Steven Bergwijn

Dat een speler van het kaliber Steven Bergwijn dan in beeld komt, is op het eerste oog gek. Ajax heeft met Tadic op links en Antony op rechts al twee vaste buitenspelers die qua niveau hun concurrentie ver vooruit is. Dat is ook een realiteit waar Overmars moet naar handelen. Op dit moment is de situatie bij Ajax zo dat het halen van een nieuwe buitenspeler van basiselftalkwaliteit – dus beter dan Tadic en/of Antony – een utopie. Dit kaliber spelers kost over het algemeen een veelvoud van het transferrecord dat op dit moment nog op naam van Sébastien Haller (22,5 miljoen euro vanuit West Ham United). Dat er voor Bergwijn ook een soortgelijk bedrag moet worden neergeteld, lijkt met een eerdere transfersom van dertig miljoen euro (van PSV naar Tottenham, red.) een van de belangrijkste struikelblokken op weg naar een definitief dienstverband bij Ajax. Dat de Amsterdammers, ondanks de aanwezigheid van Antony en Tadic, nog steeds richting de twintig miljoen lijkt te gaan om Bergwijn vast te leggen, laat zien dat er ondanks de sterke basisspelers toch nog behoefte is aan extra, basiswaardige kwaliteit op de vleugels.

Dat de komst van Bergwijn desalniettemin broodnodig geacht wordt, ligt meer aan de alternatieven dan aan de basiskeuzes van Ten Hag. Zoals gezegd: Neres maakte veel minuten op de flanken, Daramy werd ingezet als invaller, talent Amourricho van Axel Dongen maakte tegen FC Utrecht zijn debuut als Ajax-speler en de potentie van Naci Ünüvar wordt al jaren besproken op De Toekomst. In het heden leveren deze spelers allemaal niet op de manier waarop Ten Hag dat het liefste ziet. Of dit te maken heeft met de kwaliteit van de talenten in de Ajax-opleiding of het huidige niveau van het eerste elftal, is iets om in het midden te laten.

Feit blijft wel dat Ajax voor het tweede seizoen op rij een speler haalt die een recordsom waard is / kan zijn. Dat er niet alleen in kwaliteit, maar ook qua leeftijd nu een levensgroot gat zit tussen Tadic (33 jaar, red.) en alternatief Daramy (19 jaar, red.) laat zien dat de selectie niet heel lekker is uitgebalanceerd. Dat Bergwijn hoogstwaarschijnlijk de eerste periode van zijn dienstverband in de Johan Cruijff ArenA op de bank zit. De vraag die dan meteen opkomt: waarom haal je zo’n dure kracht dan überhaupt?

Europese top-alternatief

Vooral niet voor de basis, en dat is het hele idee achter de Bergwijn-transfer. De 24-jarige aanvaller zit in een leeftijdscategorie waar je de talentenjaren (18 – 23) achter je hebt gelaten en je qua ervaring en mentaliteit klaar bent om op een constant niveau te kunnen presteren. Daarmee heeft Bergwijn een belangrijk voordeel op de andere alternatieven: Ten Hag weet immers bij de buitenspeler wat hij kan verwachten en welke impact Bergwijn heeft op het moment dat hij binnen de lijnen komt. Natuurlijk: het is afhankelijk van de vorm van de dag en de tegenstander. De kans dat Bergwijn, die al heeft bewezen met twee vingers in zijn neus in de Eredivisie mee te kunnen, meer impact heeft dan bijvoorbeeld een Daramy kun je ook voor de transfer al vaststellen.

Daarmee zit Ajax weer een stapje dichter bij de Europese top: de Amsterdammers hebben met Tadic en Antony al twee buitenspelers die niet zouden misstaan bij Europese Eliteclubs, maar op het moment dat één van de twee niet beschikbaar is voor Ten Hag, loopt Ajax meteen tegen een groot probleem aan: het alternatief heeft immers bewezen niet het gewenste niveau te hebben, waardoor het teambelang van Ajax in het geding komt en er belangrijke punten verspeeld kunnen worden. Dat risico wil Ajax, met oog op de Champions League en de miljoenen euro’s dat het toernooi met zich meebrengt, niet lopen.

Om dat risico niet alleen dit seizoen (huurconstructie, red.) maar ook voor de komende jaren op te volgen, zijn er stevige onderhandelingen met Tottenham Hotspur nodig. The Spurs namen Bergwijn voor dertig miljoen euro over van PSV. Onder José Mourinho en Antonio Conte kwam de Nederlander echter weinig aan spelen toe. De Italiaanse trainer liet al weten dat hij niet rouwig zou zijn als Bergwijn zou vertrekken. Dat heeft natuurlijk wel zijn prijs: de huidige marktwaarde van Bergwijn ligt ver onder het betaalde bedrag (18 miljoen euro, red.) waardoor Tottenham er alles aan zal doen om het verlies zo beperkt mogelijk te houden. Zo komt Ajax in de situatie terecht dat het een recordtransfersom, of een bedrag dat die 22,5 miljoen euro benadert, moet aftikken om waardig alternatief voor Tadic en/of Antony onder contract te krijgen.

Nieuwe Ajax-status

Mocht Bergwijn definitief overstappen naar Ajax, dan bevestigt dat de nieuwe status van de club. Waar teams als PSV en Feyenoord met hele hoge uitzondering meer dan tien miljoen euro neertellen voor een basisspeler, tikt Ajax zonder blikken of blozen het dubbele neer voor een speler die vooral als alternatief moet gaan gelden voor de belangrijkste basisspelers. Het tekent de nieuwe status van Ajax, dat in eerdere stadia jonge spelers zoals David Neres en Antony aankocht om zich in Amsterdam te laten ontwikkelen tot spelers die voor tientallen miljoenen euro’s aan de Europese Elite verkocht kunnen worden. Dat is nog steeds het verdienmodel van de Amsterdammers, maar dat werkt inmiddels zo goed dat er ook andere investeringen gedaan kunnen worden bij het eerste elftal.

Daarmee vergroten de Amsterdammers echter wel het gat tussen het eerste elftal en de jeugdopleiding. Talenten als Van Dongen en Ünüvar zouden in het verleden veel meer kansen hebben gehad. Omdat er dertien miljoen euro werd neergeteld voor Daramy, is het ook logisch dat de Amsterdammers deze aankoop hoger in de pikorde zetten dan de talenten uit de eigen jeugdopleiding. De nieuwe status van de Amsterdammers zorgt er dus wel voor dat de doorstroom van de jeugdopleiding naar het vlaggenschip van de Amsterdammers, helemaal als aanvaller, steeds moeilijker wordt.

Daardoor blijft de basis van Ajax nog steeds een opleidingsclub, alleen koopt het de talenten eerder aan dan dat de club deze zelf opleidt. Dat is ook een tendens die je ziet bij de Europese top: daar is het voor talenten ook lastig om zich in het eerste elftal te spelen. Op het moment dat zo’n tiener dat wel lukt, bijvoorbeeld een Gravenberch, heeft dat echter ook weer een voordeel: dan weet je in ieder geval dat de kassa de komende jaren wederom hard gaat rinkelen en dat Ajax met dat geld de alternatieven van andere cruciale posities kan verbeteren.

Ajax wint CL? Jij pakt 15x je inzet!