Gravenberch verliest Ajax-plek aan nieuwe Frenkie de Jong

Foto: Gravenberch verliest Ajax-plek aan nieuwe Frenkie de Jong

Ryan Gravenberch zit in een dipje bij Ajax. De negentienjarige middenvelder brak vorig seizoen definitief door in de basis van Erik ten Hag, mag zich verheugen op interesse van de grootste Europese ploegen, maar weet bij Ajax niet de indruk achter te laten die we gewend zijn van de sterke, technische middenvelder. Als Gravenberch niet snel een manier vindt om met zijn nieuwe status om te gaan, verliest hij zijn basisplek mogelijk aan ‘de nieuwe Frenkie’ van Ajax. 

Er was een tijd dat Ryan Gravenberch niets fout kon doen in de ogen van de Ajax-aanhang. De middenvelder sloot als tiener aan bij de A-selectie van de Amsterdammers. Ondanks dat hij zestien jaar was, deed zijn lichaam vermoeden dat je te maken had met een volwassen speler. Niet alleen zijn lichaam, ook het voetbal van de jongeling was vanaf het eerste moment volwassen voor een speler van zijn leeftijd. Nu Gravenberch aan zijn tweede seizoen als basisspeler bezig is in de opstelling van Erik ten Hag, veranderen er een aantal zaken voor de jongeling. De tegenstanders houden inmiddels rekening met de kunsten van de Oranje-international, die dit seizoen in een andere rol speelt dan dat hij vorig seizoen deed. Of dat bewust is, is een tweede. 

Ryan Gravenberch en Ajax

Het neemt niet weg dat het talent moet wennen aan zijn nieuwe status. In het eerste jaar van Gravenberch als basisspeler van Ajax beleefde de jongeling zijn witte-broods-weken in de Eredivisie en de Champions League. De tegenstanders waren bekend met het talent van de middenvelder, maar konden nog geen rekening houden met zijn kwaliteiten. Dat is dit seizoen wel anders: op het moment dat Gravenberch in balbezit komt, zorgen tegenstanders dat de belangrijkste dribbel- en passlijnen dicht staan en Gravenberch andere manieren moet vinden om in zijn spel te komen. 

Dat de de middenvelder daar op dit moment moeite mee heeft, komt door twee zaken. Vorig seizoen eindigde 17% van zijn balaanrakingen per negentig minuten in balbezit, dit seizoen 19%. Dat lijkt een klein verschil, maar dat heeft vanwege het aantal passes van Gravenberch grote gevolgen: de jongeling was vorig seizoen nog goed voor 75,4 passes (94 balcontacten) per negentig minuten, dit seizoen staat die teller op gemiddeld 57,5 passes (78 balcontacten) per negentig minuten. 

Daardoor lijkt het op dit moment dat Gravenberch veel meer balverlies lijdt dan vorig seizoen, maar dat komt vooral omdat hij veel minder passes geeft en daarin nog steeds hetzelfde percentage balverlies lijdt, waardoor het voor de beeldvorming lijkt dat er minder passes goed gaan. Met de nadruk op lijkt. Als je gaat kijken naar de effectiviteit van Gravenberchs passes, zijn die juist omhoog gegaan: vorig seizoen eindigde 1,7% van alle passes in een kans. Dit seizoen ligt dat op 2,5%. 

Opvallende speelstijlswitch

Daar staat wel een andere positieve tendens tegenover: het aantal individuele acties dat slaagt (2,9 per wedstrijd, 66% van totaal) ligt veel hoger dan vorig seizoen (1,8 per wedstrijd, 63% totaal). Met andere woorden: Gravenberch dribbelt zich dit seizoen gemakkelijker in posities, kan vanuit deze posities effectiever zijn met zijn passing, maar leidt daardoor ook relatief gezien méér balverlies dan vorig seizoen. Omdat Gravenberch minder passes geeft, valt dit meer op: als je gaat kijken naar absolute getallen, dan leed de middenvelder vorig seizoen meer balverlies. Kijk je naar het percentage, dan is de ‘slechte vorm’ van Gravenberch wel te verklaren. 

De Nederlands international krijgt veel minder ruimte, moet deze dus zelf gaan creëeren en vanuit daar ook nog de juiste oplossing vinden voor het vervolg van de aanval. Dat de 19-jarige middenvelder moet wennen aan die rol, is niet meer dan logisch: Gravenberch geeft gemiddeld ongeveer één derde minder passes dan vorig seizoen (31%) en er wordt wel hetzelfde verwacht van de middenvelder, die daardoor andere keuzes moet gaan maken om minder balverlies te lijden. Het succes van een pass ligt niet alleen bij de passkwaliteit. Vooral de positie van de pass is belangrijk, helemaal wanneer je een pass in de voeten hebt zoals Gravenberch. En dáár lijkt het grootste winstpunt te zitten voor de jonge Nederlander.
Gravenberch is een speler die het grootse gedeelte van zijn voetballoopbaan heeft geteerd op zijn talent en fysiek. Daardoor hoefde hij nooit ‘slim’ te voetballen: op het moment dat hij een bal in de voeten krijgt, gaat hij dribbelen en wanneer een tegenstander hem van de bal probeert te zetten, heeft Gravenberch ook het lichaam om dit duel aan te gaan en te winnen. Dat levert één belangrijk nadeel op: alle (voor)acties van Gravenberch, met of zonder bal, gaan in één tempo, en dat is de reden dat Gravenberch op dit moment zijn nieuwe rol nog niet helemaal onder de knie heeft. 

Gravenberch zonder bal

Gravenberch zit nu eenmaal in de situatie dat zijn talent inmiddels bekend is bij de trainers en spelers in de Eredivisie. Daardoor houden zij rekening met Gravenberch en doen ze er alles aan om het de middenvelder zo moeilijk mogelijk te maken. Op zo’n moment komt een talent meestal in de welbekende vorm-dip: Gravenberch kan niet meer spelen zoals hij dat voorheen deed omdat er tegenstanders in de weg staan, dus moet hij andere manieren vinden om hetzelfde resultaat als voorheen te behalen. Het gekke is: de oplossing voor het probleem van Gravenberch ligt niet in balbezit van de jongeling, maar vooral zonder de bal. 

Er zijn een aantal manieren om je als speler ‘vrij’ te spelen: een individuele actie maken, slim weglopen en zo een paar meter pakken of, en in Gravenberchs geval het belangrijkste, een goede vooractie maken. Op dit moment maakt Gravenberch zijn (voor)acties alsof hij op een vakantieavond over een strand in Suriname loopt. Daardoor blijft de Oranje-international over het algemeen in één tempo spelen en is hij daardoor een stuk gemakkelijker te verdedigen dan wanneer deze tempowisselingen wel in zijn spel zouden zitten. In dat geval zorgt Gravenberch, buiten zijn individuele actie en zijn passing om, voor een nieuwe vorm van onvoorspelbaarheid in zijn spel. 

Nu weet je immers dat Gravenberch vaak uitzakt en de bal ‘op komt halen’ bij de centrale verdedigers. Als hij dan geen dribbel kan maken, gaat de passing vaak ook breed of terug. Op zo’n moment blijft Gravenberch vaak in positie, terwijl een korte sprint vaak genoeg is om een gat te trekken voor zijn medespelers of zichzelf vrij te maken zodat hij wel de ruimte heeft voor een individuele actie. Dat gebeurt op dit moment echter nooit: Gravenberch sprint alleen met de bal aan zijn voet of voor een verdedigende actie omdat hij altijd heeft kunnen leunen op zijn talent en zijn fysiek. Wellicht heeft Ten Hag er daarom voor gekozen om Gravenberch anders in te zetten dit seizoen: zo dwingt de Ajax-trainer de middenvelder om meer ‘‘met zijn hoofd’’ te gaan voetballen.

Frenkie de Jong-meetlat

Dat elke Ajax-speler die de komende jaren op het (controlerende) middenveld speelt bij Ajax langs de Frenkie de Jong-meetlat wordt gelegd, is misschien wel de belangrijkste onderlaag van de kritiek op het spel van Gravenberch. De verdedigende middenvelder van FC Barcelona had eigenlijk één aspect in zijn spel zitten dat bij Gravenberch ontbreekt: de rust en het spelinzicht om de regisseur van het elftal te zijn. Gravenberch is meer de speler van de dribbel en daarna een pass geven, terwijl er op dit moment (ervan uitgegaan dat Álvarez de andere middenvelder is) een speler ontbreekt die de vijandige verdediging met één pass uit de organisatie kan krijgen, een speler een linie verder kan bereiken of net voor de verdediging alsnog vaak de offensieve pass-optie vindt. 

Klaassen zou daar geschikt voor zijn, maar Kenneth Taylor is een nog betere optie. De tweebenige verdedigende middenvelder speelt al jaren zijn wedstrijden voor Jong Ajax en mag de laatste tijd vaker invallen van Ten Hag. Taylor is een speler die het vooral moet hebben van zijn passing, overzicht en positioneringen, kwaliteiten die zowel Gravenberch, Klaassen en Àlvarez niet tot hun belangrijkste kunnen rekenen. Op het moment dat de ruimtes beperkt zijn en je hebt géén speler die passing tot zijn belangrijkste kwaliteit rekent, blijf je afhankelijk van Daley Blind op de linksbackpositie en de centrale verdedigers om regelmatig een linie over te kunnen slaan. Dat kan een speler als Gravenberch ook, maar daarnaast zou hij door zijn spel zonder bal zichzelf ook vaker de ruimte kunnen verschaffen om zijn dribbels te kunnen blijven maken. 

Doet Gravenberch dat niet, dan blijft hij lang wedstrijden zoals tegen Willem II spelen. Een speler met het profiel van Taylor past in veel opzichten beter in het spelplan van Ajax in wedstrijden tegen defensief ingestelde tegenstanders: daar is er immers weinig ruimte voor een dribbelactie in de as van het veld en heb je veel meer aan een speler die slim loopt en een goede passing heeft. Daardoor is Gravenberch misschien wel de meest getalenteerde Ajacied op het middenveld, maar scoort Taylor door zijn specifieke kwaliteiten hoger op de Frenkie de Jong-meetlat dan zijn talentvolle teamgenoot. Maar als Gravenberch werkelijk zó goed is als zijn eerste anderhalf jaar doen geloven, zal het een kwestie van tijd zijn voordat de Oranje-international meer “met zijn hoofd” gaat voetballen. In dat geval verliest hij ook zijn plek aan Taylor: dit keer niet om op de bank plaats te nemen, maar om een toptransfer af te ronden.

Het eerste doelpunt van Gravenberch tegen Sporting is geld waard! Zet in en win 21x je inleg!

Dit bericht op Instagram bekijken

Een bericht gedeeld door AFC AJAX MEDIUM (@ajaxmedium)

Waar moet Gravenberch zich nog verbeteren?

  • Spel met bal
  • Spel zonder bal
  • Geen van beide
  • Allebei
2310+ Votes

Lees meer

Deel op sociale media:

Laatste nieuws

10:15
5+
Mauro Jr. geniet van rol als publiekslieveling: ‘Dat is iets geweldigs’
10:00
50+
‘Corruptie zit Giménez in de weg bij Mexico’
09:50
29+
Dries Mertens neemt pensioenbesluit
09:30
21+
Ajax Vrouwen gemotiveerd na CL-exit: ‘Moet niet eenmalig zijn’
09:15
51+
Feyenoord-talent ambitieus: ‘Nieuwe successen en prijzen behalen’
08:50
189+
Xavi Simons aangepakt na ‘zielige’ mediaboycot
08:30
25+
Bas Kuipers beging bijzondere carrièreswitch: ‘Het is echt magisch’
08:10
265+
‘Ajax geïnteresseerd in Villa-talent na Europese ontmoeting’
07:45
726+
Van ‘t Schip duidelijk over toekomst Ajax: ‘Dat moet hij beslissen’
07:27
286+
‘Nieuwe trainersklus Van Nistelrooij aanstaande’
07:20
722+
Koeman woest over EK-selectie: ‘Dit vind ik absurd’
23:46
71+
Henk Veerman ‘claimt’ aandeel in Oranje-succes: “Gaf hem wel wat tips mee”
23:23
91+
Oud-middenvelder Richard Knopper traint tegenwoordig profs in eigen academie
22:58
127+
Illuster Champions League-seizoen Ajax Vrouwen ten einde gebracht door Chelsea
22:30
0+
Kippenvel: Brobbey bezorgt jonge Ajax-fan de dag van zijn leven
22:07
434+
‘Oud-Ajacied draait de gevangenis in’
22:00
50+
Hiep hiep hoera: ORANJE, nee Duitsland EUROPEES KAMPIOEN! | Twee Viertje met jarige Aad #76
21:42
232+
‘Oranje-international in topvorm niet eens mee naar het EK’
21:17
62+
Jesus ontsteld na uitspraak racisme-incident: “Voel me erg verbitterd”
20:51
108+
Hagenees talent brak door bij Ajax: “Sommige vinden me dan een verrader”
Wat kost gokken jou? Stop op tijd | 18+ | loketkansspel.nl | Gokken kan verslavend zijn, deel deze inhoud niet met minderjarigen | Algemene voorwaarden zijn van toepassing | #Advertentie