Ihattaren legt nieuwe bom onder PSV-beleid

Mohamed Ihattaren is in de eerste weken van het nieuwe PSV-seizoen weer onderwerp van gesprek. De jonge aanvallende middenvelder kwam op een heel andere manier binnen dan bij de voorbereiding van vorig seizoen, maar dat lijkt zijn vruchten niet af te werken. In tegendeel: Ihattaren werd één van de 23 spelers genoemd door Roger Schmidt. Daardoor lijkt het spel van vorig seizoen weer opnieuw te beginnen, met mogelijk verdergaande gevolgen dan vorig voetbaljaar. 

Mohamed Ihattaren en PSV leek in het eerste seizoen van de jonge aanvallende middenvelder op een sprookjeshuwelijk. De jongeling maakte op zeventienjarige leeftijd zijn debuut op het vlaggenschip van de Eindhovenaren en wist Mark van Bommel, die destijds de trainer was, ervan te overtuigen dat hij als A-junior al een basisplaats verdiende in het eerste elftal. In zijn debuutseizoen leek het soms wel dat Ihattaren het enige lichtpunt was bij de Eindhovenaren. Een jaar later was dat perspectief volledig veranderd, iets wat niet volledig op het conto van de aanvallende middenvelder geschreven kan worden. 

Mohamed Ihattaren en PSV

Natuurlijk: de manier waarop Ihattaren zich voor de eerste training onder Roger Schmidt meldde vorig seizoen, heeft zijn kansen niet goed gedaan. De aanvallende middenvelder meldde zich na een lange corona-break met overgewicht bij de training en moest een programma afwerken om fit te raken voor het nieuwe seizoen. De bijwerking van die valse start klonk eigenlijk het hele seizoen door: Ihattaren leek na de eerste weken van het seizoen niets goed te kunnen doen in de ogen van de Duitse oefenmeester, die er in de media ook niet voor terugdeinsde om openlijk kritiek te leveren op het spel van de jongeling. 

Volgens Schmidt moest Ihattaren vooral aan zijn spel zonder bal werken. Wanneer de jongeling met het leder aan de voet aan een avontuur begint, kon de Duitser de Oranje-klant in de dop niets meer leren. Zonder bal moest Ihattaren volgens Schmidt dus nog stappen maken. Helemaal in het systeem dat de Duitse oefenmeester prefereert (1-4-2-2-2, red.) is voor de posities van Ihattaren (over het algemeen één van de twee halve nummers tien) beweging zonder bal minstens zo belangrijk als een geslaagde dribbel. Voor een speler die het grootste gedeelte van zijn carrière op zijn talent kon leunen – anders speel je niet op je zeventiende in de basis bij een Nederlandse topclub – is dat vooral mentaal een tik. 

Dat het leven buiten het veld Ihattaren ook niet meezat vorig seizoen, maakte zijn situatie extra penibel. Als creatieve speler ben je voor een groot deel afhankelijk van ingevingen die vanuit je onderbewuste komen. Op het moment dat je gaat nadenken, bijvoorbeeld de positionering zonder bal of belangrijke zaken buiten het voetbal, dan heeft dat automatisch een negatieve werking op het spel van een creatieveling. Op dat moment kan hij zijn intuïtie niet volledig volgen, en krijg je een beetje de situatie zoals Ihattaren vorig seizoen had. Dan speel je met je (voetbal)ziel onder je arm. 

Roger Schmidt 

Dat Ihattaren zich alsnog in de goede gratie van Schmidt speelde, spreekt ook weer boekdelen over de jongeling. We herinneren ons allemaal die innige knuffel met Schmidt na de treffer van Ihattaren tegen FC Utrecht (december 2020, red.). Dat moment leek meer voor de bühne dan dat er sprake was van een goede werkrelatie. Op het moment dat Van Bommel trainer was bij PSV, gaf Ihattaren alles voor zijn coach en zijn medespelers. Op het moment dat Schmidt voor de groep stond, feliciteerde Ihattaren na de uitschakeling van PSV zijn Ajax-vriend Brian Brobbey met het wel behalen van de volgende ronde en flirtte hij met Ajax. De afgelopen maanden werd daardoor Ihattaren aangewezen met de beschuldigende vinger, terwijl het gedrag van Ihattaren ook voor een deel bepaald wordt hoe de technische staf met hem omgaat. 

Daar komt ook nog eens bij dat in het systeem dat Schmidt prefereert, eigenlijk geen plaats is voor Ihattaren. De 19-jarige Nederlander is natuurlijk op zijn beste als aanvallende middenvelder in een vrije rol, maar deze positie bestaat niet onder Schmidt. Ihattaren speelde vorig seizoen daardoor vooral als één van de twee halve nummers tien of één van de twee spitsen. Dat zijn niet alleen onnatuurlijke posities voor Ihattaren. Deze posities en spelersrollen zorgen ervoor dat Ihattaren mét bal niet de flitsende speler kan zijn die hij onder Van Bommel wel was. 

Het belangrijkste voor een speler als Ihattaren is bewegingsvrijheid. De 19-jarige aanvallende middenvelder moet niet nadenken of hij drie meter naar binnen of naar buiten moet stappen op het moment dat de centrale verdediger de bal naar het middenveld speelt. Vanaf de rechterflank heeft de jongeling praktisch één weg om zijn individuele kwaliteiten te tonen. Dat Ihattaren van binnen naar buiten trekt om de bal voor zijn sterkere linker te krijgen, is een bekend recept. Dat de jongeling de snelheid van een vleugelflitser mist, zorgt ervoor dat deze acties er niet voor zorgen dat een directe tegenstander van zijn sokken geblazen wordt. Deze bewegingsvrijheid heeft hij wel op het moment dat hij als centrumspits opgesteld staat. Op die positie staat de jongeling echter te dicht bij de goal, waardoor hij altijd in de mandekking staat en (een) verdedigende middenvelder(s) de passlijnen afschermen. 

Bom onder PSV-beleid

Wat vooral opvalt als je naar de hele situatie van Ihattaren kijkt de afgelopen twee jaar, is zijn laatste contractverlenging cruciaal voor de situatie waarin vooral PSV zit. Ihattaren kwam in de winterstop van het seizoen 2018/2019 bij het eerste elftal. In zijn eerste halve seizoen maakte hij twaalf optredens voor het eerste elftal van PSV en beloonde de club hem met een contract tot 2022, dat hij in maart 2019 tekende. Sinds dat moment ontwikkelde Ihattaren zich onder Van Bommel (26 wedstrijden, twee doelpunten en zes assists) en Ernest Faber (acht wedstrijden, één doelpunt) tot een vaste basisspeler van de Eindhovenaren. Inderdaad: een speler die een contract heeft die hij ondertekende nét voordat hij zijn grote doorbraak had. 

PSV heeft zich inzake Ihattaren niet alleen in de voet geschoten door te kiezen voor een trainer met een systeem dat niet past bij de kwaliteiten van in potentie de beste speler van de selectie. De clubleiding heeft het daarna verzuimd om Ihattaren ná zijn grote doorbraak een verbeterend, langdurig contract te laten ondertekenen. Die kans had destijds, wanneer Ihattaren basisspeler was en zijn ontwikkeling beloond zag worden met verbeterde voorwaarden, veel grotere kans van slagen dan de onderhandelingen pas opstarten op het moment dat de jongeling op allerlei niveaus problemen heeft bij de club. Daardoor kun je de dip van Ihattaren niet alleen op zichzelf en Roger Schmidt afschuiven, maar heeft ook de PSV-leiding in deze gefaald door niet adequaat te reageren op de ontwikkeling van de jongeling. Daardoor gaat naar alle waarschijnlijkheid VfL Wolfsburg of Ajax daarvan profiteren, wanneer Ihattaren aan het einde van dit voetbaljaar transfervrij verlaat en PSV met lege handen achterlaat.