Advocaat gaat ‘gewoon’ nog een jaartje door

De verslagenheid was van het gezicht van Feyenoord-trainer Dick Advocaat af te lezen na de verrassende nederlaag tegen ADO Den Haag (3-2). Sinds het moment dat de 73-jarige trainer zijn vertrek aankondigde, loopt het minder bij de Rotterdammers. Een vroegtijdig einde bij Feyenoord hoeft echter niet het gevreesde einde van Advocaats lange trainersloopbaan te betekenen. 

Amper een jaar geleden was Dick Advocaat de grote held van iedereen die Feyenoord een warm hart toedraagt. De ervaren oefenmeester stelde zijn voetbalpensioen vorig jaar wederom uit om de opgestapte Jaap Stam op te volgen als trainer van Feyenoord. Na dienstverbanden bij Sparta en FC Utrecht was Feyenoord voor Advocaat de kers op de trainerstaart. Nog één keer een Nederlandse topclub leiden en dan was het goed geweest voor de Kleine Generaal. Dat laatste halfjaar als clubtrainer loopt echter allerminst volgens plan, zowel van Feyenoord als van Advocaat zelf. 

Dick Advocaat en Feyenoord

De tendens rondom Feyenoord is de afgelopen weken enorm negatief geworden. De Rotterdammers leken lange tijd goede zaken te doen in de strijd om de vierde plek in de Eredivisie, die recht geeft op directe kwalificatie voor de UEFA Conference Cup, maar moet door de matige resultaten van dit seizoen alsnog gaan vrezen voor het spelen van play-offs om Europees voetbal. Door de nederlaag tegen ADO Den Haag zag Feyenoord het gat met nummer vier Vitesse na dit weekend oplopen tot vijf punten. Met nog drie wedstrijden te spelen is er nog iets mogelijk, maar hebben de Rotterdammers hun lot niet meer zelf in de hand. Vitesse zal één keer punten moeten verspelen voordat de twee ploegen elkaar op de laatste speelronde elkaar treffen in de Eredivisie. 

Het wordt dus al een moeilijke klus om Europees voetbal af te dwingen voor volgend seizoen. Dat dan de beschuldigende vinger snel naar de trainer gaat, is in de voetbalwereld geen uitzondering. En natuurlijk heeft Advocaat ook zijn rol in de ellende die Feyenoord op dit moment doormaakt. De coach laat de laatste weken zien dat hij niet zo star aan zijn voetbalvisie vasthoudt en laat de Rotterdammers in wedstrijden tegen mindere tegenstanders, zoals ADO Den Haag, minder defensief voetballen. 

Daar komt echter een nadeel bij kijken: Advocaat heeft in zijn lange carrière eigenlijk nog nooit dominerend voetbal gespeeld. In de hoogtijdagen van Advocaat zijn trainerscarrière, toen hij voor de groep stond van clubs zoals PSV, Glasgow Rangers en Zenit St. Petersburg, konden de tactische denkbeelden van De Kleine Generaal nog prima mee. Sterker nog: in zijn eerste jaar als Feyenoord-trainer bleek dat ook dé succesformule. Na een valse start onder Jaap Stam bleef Feyenoord onder Advocaat het restant van het (afgebroken) vorige seizoen ongeslagen en zette die reeks ruim een jaar door, voordat Vitesse uiteindelijk een einde maakte aan deze ongeslagen reeks onder Advocaat. 

Daarna ging het allemaal wat minder in Rotterdam-Zuid. Het spel was al niet om naar huis te schrijven, maar toen ook de resultaten minder werden, begon het zagen aan de stoelpoten van Advocaat. Meerdere malen zou de ervaren oefenmeester dit seizoen aankondigen dat hij een gesprek zou hebben met de spelersgroep om te kijken of er nog voldoende vertrouwen was voor een vervolg. En opnieuw lijkt het daar op uit te draaien. 

Retorisch verhaal

Daardoor begin het een soort retorisch verhaal te worden. Feyenoord presteert een keer niet goed, Advocaat foetert voor de camera dat het niet loopt en dat zijn spelers niet thuis geven, fans boos, spelers boos, Advocaat twijfelt of hij aanblijft en als puntje bij paaltje komt wil de spelersgroep hem niet naar buiten werken en houden Advocaat en Feyenoord zich aan hun afspraak om samen het seizoen af te maken. 

Dat is niet de enige retoriek die er te vinden is. Net zoals Advocaat twijfelt aan zijn Feyenoord-toekomst op het moment dat er pijnlijk puntverlies geleden wordt, zo zijn de momenten dát Feyenoord door de ondergrens zakt ook vaak hetzelfde. Op het moment dat er een tegenstander van mindere kwaliteit tegenover de Rotterdammers staat en Feyenoord gaat in zichzelf geloven (lees: aanvallender voetballen) dan ontstaan er automatisch problemen voor de Rotterdammers. 

Daarmee bewijst Advocaat keer op keer dat hij stiekem niet (meer) geschikt is voor een topteam als Feyenoord: op het moment dat de Rotterdammers hoog druk proberen te zetten, zie je dat deze vorm simpelweg niet goed genoeg getraind is om daar in de wedstrijd ook de vruchten vanaf te plukken. In tegendeel: doordat Feyenoord tegen de natuur van Advocaat in speelt, worden de gaten tussen de linies alleen maar groter en krijgt de tegenstander daardoor alleen maar meer ruimte om een stunt te veroorzaken. 

Nog één club?

Advocaat maakte voordat hij bij Feyenoord aan de slag ging in Nederland al indruk als trainer van FC Utrecht en Sparta Rotterdam. Dat Advocaat het met zijn voetbalvisie goed deed bij deze clubs is ook gemakkelijk te verklaren: zijn speelstijl paste uitstekend bij het spelersmateriaal, in de tijd dat de Hagenees bij Utrecht was, had de club nog niet de sterke selectie van dit seizoen. Bij Sparta streed Advocaat om degradatie, waardoor een terughoudende tactiek sowieso beter van pas komt. 

Met de wijsheid van nu had Advocaat beter na vorig seizoen kunnen zeggen ‘ik stop ermee’. Als je een jaar volgens een bepaald principe speelt, dan laten tegenstanders zich na maximaal twee wedstrijden niet meer in het ootje nemen. Als tegenstander van Feyenoord weet je immers dat de Rotterdammers het spel lastig kunnen maken, qua creativiteit vrijwel volledig afhankelijk zijn van de ingevingen van Steven Berghuis en defensief niet altijd thuis geven. Met andere woorden: dat is een blauwdruk om te stunten. 

Boven alles lijkt dit niet de manier waarop Advocaat zijn imposante trainerscarrière wil afsluiten. Het is inmiddels een traditie geworden dat Advocaat aankondigt te stoppen met het trainersvak en uiteindelijk alsnog een (nieuw) contract tekent om een ploeg van de ondergang te redden. Bij Feyenoord zit zijn werk er al lang en breed op, maar dat hoeft niet te gelden voor een andere club op de Nederlandse velden. Een waar Advocaat nog steeds al grote meneer binnen zal komen, maar wel met een spelersgroep werkt die aansluit bij zijn visie als coach.