PSV-trainer Schmidt moet zich zorgen maken

PSV verloor zaterdagavond zeer onnodig punten tegen ADO Den Haag. De Eindhovenaren creëerden onnoemlijk veel kansen, maar kwamen slechts tot twee doelpunten. Doordat de defensie van de bezoekers tweemaal behoorlijk in de fout ging, eindigde het duel in een gelijkspel. Hoewel het na de wedstrijd vooral ging over de gemiste kansen, kwam de verdedigende kwetsbaarheid in het eredivisieduel eveneens aan het licht.

De verdediging was aan het begin van het seizoen een belangrijk onderwerp van gesprek. Aangezien Roger Schmidt zijn hele trainersloopbaan al aanvallend voetbal speelt en hoog druk zet, is het voor de Duitser cruciaal dat zijn achterste linie over voldoende kwaliteiten beschikt. De verdedigers moeten simpelweg met veel ruimte in de rug spelen – soms wel 60 meter – en delven dan ook vaak het onderspit tegen snelle aanvallers. Door slim te staan en situaties van tevoren in te schatten, probeert de oefenmeester veel tegenaanvallen in de kiem te smoren.

Dat het niet eenvoudig is om PSV op deze wijze te laten spelen, dat ondervond Mark van Bommel in zijn periode in Eindhoven. De Limburger had een uitstekende start bij PSV, maar tijdens het seizoen 2018/2019 kwam de klad in het spel. De spelers van de Eindhovenaren hebben simpelweg niet de DNA van aanvallend voetbal in het bloed, maar kennen veel beter de wetten van het countervoetbal. Het kostte Van Bommel uiteindelijk de kop, waarna Ernest Faber het seizoen probeerde te redden. Onder Schmidt doet de club een ultieme gooi naar de Nederlandse voetbalschool.

Verdedigingsopzet

De Duitse hoofdtrainer moest in de voorbereiding richting het nieuwe seizoen behoorlijk sleutelen aan zijn elftal. De rechtsbackpositie stond vanaf het begin vrijwel vast. Denzell Dumfries, die onder Van Bommel feilloos het elftal inkwam en zichzelf ontwikkelde tot aanvoerder, was de man waarop Schmidt wilde bouwen. Ook aan de andere kant van de defensie vond Schmidt ‘zijn man’. Philipp Max, die PSV naar eigen zeggen al jarenlang op zijn lijst had staan, bleek haalbaar. Daarmee was het probleem rondom de linksbackpositie na jaren weer opgelost.

Centraal in de verdediging vonden met Olivier Boscagli en Jordan Teze verrassendere keuzes plaats. De Fransman kwam aan het begin van het seizoen 2019/2020 in Eindhoven terecht. Van Bommel was in eerste instantie gecharmeerd van Boscagli, maar na enkele maanden kwam hij tot de conclusie dat de jonge verdediger niet goed genoeg was om voor het kampioenschap te spelen. Onder Schmidt kreeg hij echter opnieuw de kans om zichzelf te bewijzen en deze keer slaagde hij wél erin om zijn hoofdcoach te overtuigen van zijn kwaliteiten.

De naam van Teze kwam nog veel meer als een duveltje uit een doosje. De geboren Groninger was tot dan toe een jeugdige rechtsback die zijn weg naar het eerste elftal nog niet helemaal vond. De 21-jarige verdediger zat tijdens het vorige seizoen vooral op de reservebank: slechts tweemaal mocht hij in de eredivisie opdraven. In de duels met AZ (thuis) en PEC Zwolle (thuis) speelde Teze absoluut aardig, maar hij blonk zeker niet uit. Schmidt turnde hem in de zomer echter om tot centrale verdediger, wat hij uitstekend bleek te kunnen.

Met Dumfries, Teze, Boscagli en Max als vast viertal ging PSV ijzersterk het seizoen in. De Eindhovenaren liepen zowel Europees als in de competitie sporadisch tegen de lamp, maar duidelijk was welke richting de club met het spelsysteem op wilde. De verdedigers fungeerden bovendien prima in dat geheel. Dumfries en Max zorgden met hun loopvermogen voor loopacties aan de zijkanten van het speelveld, terwijl Teze en Boscagli zowel opbouwend als verdedigend op de been bleven. Ibrahim Sangaré en Pablo Rosario zorgden voor een extra slot op de deur.

Selectiebreedte

Na de teleurstellende toppermaand januari, het verloren bekerduel met Ajax én het onnodige gelijkspel tegen ADO Den Haag valt echter te concluderen dat het allerminst goed gaat binnen de Eindhovense defensie. Niet alleen bleek in de topwedstrijden dat de achterste linie lang niet altijd in staat was om het op te nemen tegen hardwerkende spitsen als Sébastien Haller, Bryan Linssen en Myron Boadu, ook kwam naar voren dat de verdedigers die op de reservebank zaten allerminst in staat waren om hun collega’s op een zeker moment te vervangen.

Schmidt koos tegen de Hagenezen ervoor om Dumfries rust te geven. De Duitser schoof daarvoor Teze door naar de rechterkant van de verdediging, waardoor Timo Baumgartl de kans kreeg in de defensie. De Duitse verdediger ging al in de eerste helft hopeloos in de fout door Bobby Akdekanye zomaar door te laten. Baumgartl timede verkeert en kon vervolgens alleen nog maar achter de middenvelder van de thuisploeg aanlopen. Die liep vervolgens kinderlijk eenvoudig op Yvon Mvogo af en schoot de bal snoeihard achter de keeper het doel in. 

Het was een schoolvoorbeeld van de problemen die kunnen ontstaan wanneer een ploeg met veel ruimte in de rug speelt en in de fout gaat. Ook in de blessuretijd van de tweede helft kreeg PSV een doelpunt tegen. Bij die treffer bleek dat ook Teze niet lekker in de wedstrijd zat. De doorgaans betrouwbare verdediger was niet in staat om de bal weg te trappen, maar raakte deze zelfs niet. Het was een zeer dure fout van Teze, want Michiel Kramer lette wél op en trapte de bal overtuigend tegen de touwen. PSV had vervolgens geen mogelijkheid meer om voor de drie punten te spelen.

Zwakte

De hoofdtrainer kan dan wel zeggen dat het probleem vooral bij het missen van de kans lag – wat ook gedeeltelijk waar was –, maar een aanvalslinie moet eveneens kunnen vertrouwen op een solide verdediging die het speltempo erin houdt. Tegen ADO Den Haag bleek maar weer dat het vaste viertal daartoe gemiddeld genomen in staat is, maar dat de club zich zorgen moet maken als in de loop van het seizoen blessures, schorsingen en/of coronagevallen de kop op steken. Veel keuzes om zijn verdedigers te vervangen heeft Schmidt namelijk niet.

Waar concurrent Ajax in staat is om zonder moeite te wisselen tussen Perr Schuurs, Daley Blind, Justin Timber en Lisandro Martínez, daar maakt een wissel in de PSV-defensie de ploeg direct zwakker. Schmidt wil juist dit seizoen, dat extra druk is door de coronacrisis, eenvoudig van spelers kunnen wisselen om hen soms rust te geven. Opvallenderwijs heeft het PSV-bestuur hiermee in de voorhoede rekening gehouden, maar heeft de club de achterste linie als een minder grote prioriteit gezien. Daardoor zit Schmidt inmiddels met de gebakken peren.

PSV gaat twee belangrijke weken in met de competitiewedstrijden tegen Vitesse en Ajax op het programma. Verspeelt de club in beide duels punten, dan kan de ploeg van Schmidt in februari al een landskampioenschap op zijn buik schrijven. Als PSV echter zes punten haalt, dan liggen plotseling nog volop kansen voor de club. Met mogelijk Europees succes in het achterhoofd is het voor PSV belangrijk om veel door te blijven wisselen en de spelers fit te houden tot het einde van het seizoen. En juist dat laatste kan Schmidt aan het einde van de rit zomaar eens in de weg zitten.