Schmidt kost PSV miljoenen

Aan het begin van Super Januari had Roger Schmidt het goed bekeken. PSV verkleinde de achterstand op koploper Ajax van zeven naar twee punten en kon in een onderlinge confrontatie in Amsterdam lijstaanvoerder worden. Dat gelijkspel in de Johan Cruijff ArenA (2-2) bleek voor Schmidt en PSV het begin van een baalmaand, met alle gevolgen van dien. 

PSV ging bijna als favoriet Super Januari in. De ploeg van Roger Schmidt verkeerde voor de winterstop in goede vorm, won zijn wedstrijden vrij gemakkelijk en zag de concurrentie (lees: Ajax) punten verspelen. De ploeg van de Duitse oefenmeester kreeg ondanks de resultaten van de afgelopen maanden ook veel kritiek te verwerken; met name het wisselbeleid van de trainer deed een hoop stof opwaaien in Eindhoven en omstreken. Dat zou allemaal in teken staan van de fitheid van de spelers voor de belangrijke januarimaand. Eenmaal in februari blijkt dat geen enkel effect te hebben gehad. 

Roger Schmidt en PSV

De fitheid van de PSV’ers is al langer een onderwerp van gesprek waar Schmidt liever niet over praat. De Duitse oefenmeester liep al eens pissig weg bij een interview bij Veronica Inside omdat de desbetreffende journalist de vinger op de pijnlijkste plek van de Eindhovenaren legde: in de afgelopen maanden kregen grote namen zoals Mario Götze, Cody Gakpo en Donyell Malen rust in bepaalde (fases van de) wedstrijden om de belasting van hun lichamen te regulieren. De piek van hun vermogen zou daardoor uitkomen op het moment dat het écht moest, maar niet alleen de betere prestaties dan de afgelopen maanden bleef uit. 

De enige uitblinker van de afgelopen maand van PSV was Schmidt, en dat deed de Duitser niet eens in een glansrol. Het bovenstaande (weglopen bij een interview) was daar één van de voorbeelden van, met de beschuldigingen aan het adres van scheidsrechter Bas Nijhuis. Met andere woorden: Schmidt maakte zich de afgelopen tijd vooral druk om randzaken en het ontwijken van vragen over zijn hoofdzaak: de prestaties van zijn ploeg.
Daar betaalde de Duitser afgelopen maand de rekening voor. Hoewel zijn elftal in het eerste topduel van afgelopen maand binnen no-time op een 2-0 voorsprong stond tegen Ajax, gaven de Eindhovenaren dat voordeel bijna net zo vlug weer weg (2-2, red.). Drie dagen later was AZ een maatje te groot voor de ploeg uit Eindhoven (1-3 nederlaag) en hadden de manschappen van Schmidt op het Kasteel moeite om Sparta definitief over de knie te krijgen (3-5). Tussentijds won PSV de verplichte nummers van FC Emmen (2-0) en RKC Waalwijk (2-0), hoewel dat laatste duel net zo goed in een verliespartij had kunnen eindigen wanneer de Waalwijkers hun kansen afmaakten. Het dieptepunt kwam echter afgelopen weekend, waar Feyenoord de manschappen van Schmid een koekje van eigen deeg gaf. 

Oud spelletje in nieuw jasje

PSV wilde met de aanstelling van Schmidt een andere weg inslaan om betere resultaten te boeken. In het laatste jaar van Phillip Cocu en onder diens opvolger Mark van Bommel (en interim-trainer Ernest Faber) werd duidelijk dat de behoudende tactiek die de Eindhovenaren jarenlang succesvol hanteerden zijn houdbaarheidsdatum had bereikt. Met een nieuwe, frisse wind moest daar verandering in komen en Roger Schmidt werd binnengehaald als de Uitverkorene. 

Het aanvallende voetbal dat de Duitser prefereert werd in de voorbereiding van dit seizoen (!) al lek gespeeld door een paar Duitse derdeklassers die het aan klasse ontbeerde om de gekregen kansen in doelpunten om te zetten. In de eerste maanden van het huidige Eredivisie-jaar werd dit ook een paar keer duidelijk, nu wel met doelpunten als gevolg. Toch bleef Schmidt volhouden dat de gecreëerde kansen zwaarder wegen dan de pogingen van de tegenpartij om uit een counter toe te slaan. Toch blijkt het onmogelijk voor de Eindhovenaren om een constante stroom aan doelpunten te creëren, helemaal in de topwedstrijden. Daaruit blijkt dat de ploeg in vergelijking met de voorgaande seizoenen nog geen barst is opgeschoten onder Schmidt. 

Sterker nog: PSV is nog altijd het beste wanneer het puur op de omschakeling kan spelen. Of dit nu op eigen helft is waarna watervlugge spelers zoals Steven Bergwijn en Hirving Lozano aangespeeld worden (voorgaande seizoenen) of dat het via de ‘halve nummers tien’ van dit voetbaljaar uitbreken; alleen wanneer de tegenstander niet volledig in de organisatie staat, lijkt PSV haar spitsen in posities te kunnen brengen die tot doelpunten leiden. Dat je daarmee, helemaal in topwedstrijden, vaak niet het gewenste resultaat haalt, was al jaren bekend. 

PSV-problemen 

Vooral tegen Feyenoord kwam dat vooral naar voren. De Rotterdammers waren fortuinlijk in de afwerking van hun kansen, dat zeker, maar de manier waarop PSV werd bespeeld door de formatie van Dick Advocaat was vooral de vinger op de pijnlijke plek van Schmidts voetbalfilosofie. De strategie van Advocaat bewees namelijk dat aanvallend(er) voetballen geen garantie biedt dat je ook in de meest kansrijke posities komt. Ja: PSV had meer schoten dan Feyenoord, meer balbezit en meer corners, maar trok PSV-trainer Schmidt het aan het kortste eind toen hij deze argumenten aanhaalde waarom zijn ploeg de wedstrijd onterecht verloor met 3-1.

Feyenoord maakte gebruik van de grootste zwakte van de Eindhovenaren: het gebrek om voorhoedespelers in de gevaarlijkste posities in de zestienmeter te krijgen. Advocaat bouwde zijn centrum vakkundig dicht en zorgde ervoor dat zowel Malen als Zahavi geen enkele ruimte kregen om de bal in en rond het strafschopgebied op doel te krijgen zonder dat daar een aantal verdedigers en doelman Nick Marsman tussen lagen – en de huidige centrale middenvelders van PSV het niet lukte om een creatieve oplossing te vinden. Terwijl PSV verdwaalde in de Rotterdamse trechter, zorgde Feyenoord-gelegenheidsspits Bryan Linssen ervoor dat hij in de vrije zones van de defensie (linkerflank en rechterflank) stond op het moment dat de backs van PSV zich in aanvallende posities bevonden. Na elk geblokt schot of mislukte pass was de kleine Limburger aanspeelbaar en kon hij met zijn snelheid ervoor zorgen dat hij twee centrale verdedigers met zich meetrok en daardoor minimaal één (buiten)speler vrij kreeg. 

De nederlaag in Rotterdam was een passend besluit van de Super Januari maand, waarin PSV in plaats van een gooi naar het landskampioenschap zichzelf op dezelfde plek zag staan op het moment dat de topper-maand aan de horizon verscheen: met zeven punten achterstand op de koploper. Of Schmidt zich iets zal aantrekken van de mindere resultaten of dat hij gewoon doorgaat op het ingezette pad, weten we al vrij snel. De Eindhovenaren spelen aanstaande woensdag opnieuw in de Johan Cruijff ArenA, dit keer voor het KNVB Beker-toernooi. Ruim twee weken later krijgt PSV écht de kans op revanche: dan komt Ajax naar het Phillips Station voor een tweede tweestrijd tussen de twee titelkandidaten. Of PSV diens problemen op dat moment opgelost heeft (lees: is Götze fit genoeg om te spelen) is een vraag die alleen negentig minuten voetbal kunnen beantwoorden. 

Toch zal PSV in zekere zin moeten winnen, helemaal omdat er dit seizoen flink is geïnvesteerd in de spelersgroep. Spelers zoals Götze en Zahavi staan voor miljoenen op de loonlijst en hebben doorlopende contracten, waardoor je kunt stellen dat de Eindhovenaren op de Champions League volgend seizoen begroot hebben. Lukt het Schmidt niet om PSV naar het Miljardenbal te leiden, dan dreigt niet alleen een sportieve, maar ook een financiële strop.