Slot is meer dan trainer voor Feyenoord

Arne Slot tekende deze week de langverwachte overeenkomst met Feyenoord. De ex-trainer van AZ werd bij de Alkmaarders aan de straat gezet naar aanleiding van de onderhandelingen met de club uit Rotterdam-Zuid en begint aan het begin van het volgende seizoen aan zijn nieuwe uitdaging. Voor de traditionele top drie-club is Slot echter meer dan alleen de man die op het veld de lijnen uitzet. 

Het was de afgelopen week een publiek geheim dat Arne Slot aan het einde van het seizoen Dick Advocaat op zou volgen als trainer van Feyenoord. De 42-jarige oud-trainer van AZ werd door zijn werkgever ontslagen nadat bekend werd dat hij met de Rotterdamse topclub onderhandelde over een overgang naar De Kuip. Als belangrijkste reden werd aangegeven dat AZ een hoofdtrainer voor de groep wilde hebben staan die zich volledig op de club kon focussen, maar tussen neus en lippen kwam er ook een andere verklaring uit de mond van onder andere technisch directeur Max Huiberts. Kijkend naar de situatie waarin Feyenoord zich op dit moment bevindt, maakt dat het een stuk begrijpelijker waarom AZ destijds Slot meteen de deur wees. 

Arne Slot & AZ Alkmaar 

Toch kwam dat ontslag voor Slot als een grote klap. De trainer stond sinds het vertrek van John van den Brom (2019) voor de groep in Alkmaar en werkte ook al als assistent van de destijds vertrokken hoofdtrainer in het AFAS Stadion. Slot werkte in totaal zo’n drie jaar bij de tweevoudig landskampioen van Nederland en vestigde in zijn debuutseizoen als hoofdcoach meteen zijn naam door met AZ landskampioen Ajax uit te dagen met een nek-aan-nek-titelgevecht, dat door de corona-crisis een onbesliste strijd bleef. 

Dat maakte de prestatie van Slot echter niet minder bewonderingswaardig. AZ heeft er sinds jaar en dag een sport van gemaakt om een tweedelig voetbaltechnisch beleid te hanteren: er worden in de Eredivisie, Keuken Kampioen Divisie en kleinere buitenlandse competities naar spelers gezocht die voor een zachte prijs over kunnen stappen naar het AFAS Stadion, zich in Alkmaar door kunnen ontwikkelen als basisspeler en vervolgens voor een meervoud aan een andere club worden doorverkocht. Het meest recente voorbeeld daarvan is Oussama Idrissi, die voor twee miljoen euro overgenomen werd van FC Groningen en afgelopen transferzomer voor twaalf miljoen euro werd doorverkocht aan de Spaanse subtopper Sevilla. 

Daarnaast focust AZ zich met bovengemiddelde interesse op de spelers uit de jeugdopleiding. Myron Boadu, Calvin Stengs en Owen Wijndal zijn de belangrijkste voorbeelden daarvan. Het trio speelde zich via AZ in het Nederlands elftal en het ligt in de lijn der verwachting dat minimaal één van hen een grote transfersom zal opbrengen. Afgaande op de afgelopen drie transferzomers van AZ, lijken de inkomsten geen enkele invloed te hebben op het uitgavepatroon van de Alkmaarders: voor dit seizoen werd er alleen een transfersom opgehoest om Jesper Karlsson (2,6 miljoen euro) over te nemen van Elfsborg, ondanks dus die 12 miljoen euro die Idrissi opleverde. Ook in de voorgaande twee seizoenen kwamen de transferuitgaven niet boven de zeven miljoen euro. 

Feyenoord

Dat Feyenoord vorig seizoen nog ruim zeven miljoen euro neertelde om Marcos Senesi van San Lorenzo over te nemen, illustreert de verhoudingen tussen het beleid van Feyenoord en AZ. Dat Slot met de overstap van Alkmaar naar Rotterdam een transfer maakt naar een minder kapitaalkrachtige club is misschien waar, AZ liet de afgelopen jaren ook zien dat het niet zins is om grote bedragen neer te tellen voor spelers en vast blijft houden aan het ingezette beleid van onbekendere, goedkope spelers en de eigen jeugdopleiding. 

Dat is een beleid dat eigenlijk sinds dit seizoen ook is ingezet bij Feyenoord: iedereen kan zich de tirades van Dick Advocaat nog wel herinneren als het ging om de transfers deze zomer. De focus lag vooral op het versterken van het Onder 21-elftal (Jong Feyenoord), waar technisch directeur Frank Arnesen er niet voor schuwde om miljoenenbedragen neer te tellen om bijvoorbeeld Francesco Antonucci van AS Monaco over te nemen, die meteen werd verhuurd aan FC Volendam. 

Feyenoord had aan het einde van het vorige boekjaar (2019/2020) nog een eigen vermogen van ruim 18 miljoen euro, dus er is op dit moment nog steeds geld in De Kuip. Dat willen de Rotterdammers echter niet in grote getalen investeren in de spelersgroep, waarschijnlijk omdat er ook een groot risico kleeft aan miljoenenbedragen neertellen voor één speler. Mislukt deze, dan heb je vrij weinig meer over van je investering en de financiële positie van Feyenoord is niet zó goed dat het zich dat kan veroorloven. 

Arne Slot

De aanstelling van Arne Slot ging gepaard met een karrevracht van reacties dat er nu wel geïnvesteerd moest worden in De Kuip. Kijk je naar de manier van werken die hij gewend is bij AZ, dan is dat echter niet het geval. Slot heeft bij AZ meegemaakt hoe je op basis van Eredivisie-koopjes, goede scouting en het inpassen van spelers uit de jeugdopleiding een elftal kan bouwen die meedoet om de bovenste plaatsen in de Eredivisie en dus óók om Champions League-voetbal. 

Dat de AZ-leiding het zichzelf moeilijk maakte door Slot meteen de laan uit te sturen toen het lucht kreeg van de onderhandelingen tussen de oefenmeester en Feyenoord, is een risico dat in hun optiek lager lag dan het feit dat Slot langer een kijkje in de keuken kreeg van het beleid dat zijn toekomstige club wil gaan voeren. Vanuit dat perspectief is het een logisch gevolg van de oorzaak van de onrust die daarmee gecreëerd werd door de hoofdrolspeler. AZ beschermde daarmee het beleid dat gevoerd wordt, al is het maar de vraag of Slot de laatste maanden van dit seizoen nodig had om precies uit te vogelen hoe de Alkmaarders te werk gaan; dat maakt hij immers al sinds 2017 zelf mee. 

Los van een mogelijke buitenlandse investering in Feyenoord, krijgt Slot bij Feyenoord de kans om een club helemaal opnieuw op te bouwen. Dat de hoofdtrainer andere ingrediënten meebrengt dan bijvoorbeeld Dick Advocaat, mag wel duidelijk zijn. De huidige trainer van Feyenoord speelt vooral op resultaat en lijkt zich allerminst druk te maken over de manier waarop de punten binnengehengeld worden. Door die focus op resultaat, neem je automatisch minder risico als het gaat om je spelersmateriaal en ga je eerder vragen om meer versterkingen dan dat je jeugdspelers inpast. 

Meer dan een trainer

Slot heeft in het afgelopen anderhalf jaar bewezen dat wél te zijn. Daarom is de 42-jarige oefenmeester meer dan alleen een trainer voor Feyenoord. Hij wordt het verlengstuk van Arnesen, een man die hetzelfde denkt over de manier waarop een club geleid moet worden en daarnaast iemand die eerst zal kijken naar het beschikbare (jeugd)materiaal voordat hij aan de bel trekt voor een versterking. 

Daardoor zal Feyenoord ook bij de komst van een grote investeerder niet meteen het geld tegen de plinten laten kletsen, maar bijvoorbeeld eerder hier en daar een miljoenenbedrag neertellen voor een jonge speler die meteen in het eerste elftal kan staan en daarbij geen jeugdspeler in de weg zit. Dat is de trainer immers gewend uit zijn tijd van AZ. Sterker nog: dat is zijn succesformule geweest. En waarom zou Slot iets willen veranderen dat al goed is?