Toekomst De Jong mogelijk buiten Barcelona

FC Barcelona schaalde dit jaar in als een tussenjaar, maar het valt niet uit te sluiten dat er als gevolg daarvan spelers gaan vertrekken. Frenkie de Jong is onder Ronald Koeman een vaste waarde op het centrale middenveld, maar komt niet volledig tot zijn recht bij Barça. De kritiek zwelt aan, is De Jong zijn toekomst op Camp Nou nog wel zeker? 

Frenkie de Jong werd vorig seizoen als een grote aankoop ontvangen bij FC Barcelona. De van Ajax overgekomen verdedigende middenvelder maakte voor dik tachtig miljoen euro de overstap van de Johan Cruijff ArenA naar het Camp Nou Stadion en speelde zich geruisloos in de basis vorig voetbaljaar. Het huwelijk tussen de Nederlandse middenvelder en de Spaanse gigant had veel weg van een droomhuwelijk, maar inmiddels klinken er ook tonen van kritiek over de 23-jarige middenvelder uit Arkel. 

Frenkie de Jong

In zijn eerste seizoen kwam De Jong tot 29 competitiewedstrijden voor FC Barcelona en was hij ook in de Champions League een vaste waarde. Toch had de middenvelder vanaf het begin niet de impact die hij had toen de Oranje-international zijn entree maakte bij Ajax en het Nederlands elftal. Dat kwam vooral omdat De Jong niet op het zijn favoriete positie kon spelen bij Barcelona (als enige verdedigende middenvelder, red.) maar Barcelona-legende Sergio Busquets op die positie voorrang moest verlenen en zelf een linie verder vooruit speelde dan dat hij gewend was. 

Als centrale middenvelder werd De Jong zijn bewegingsruimte beperkt en kwam hij vaker voor het doel van de tegenstander, wat in het geval van de oud-Ajacied meestal geen goed vervolg krijgt. Critici van de middenvelder maakten op dat De Jong niet eens op zoek gaat naar het schot, maar ook als De Jong op doel schiet, lukt het hem vaak niet om tot scoren te komen. Ter illustratie: in de 29 competitiewedstrijden die De Jong vorig seizoen speelde, kwam hij tot 4 (!) schoten. 

Dat laatste leidde tot de eerste kritieken van de buitenwacht op het spel van de middenvelder. De Jong maakte met zijn dribbels en speloverzicht een goede indruk in zijn eerste jaar, maar de verbeterpunten in zijn spel waren ook overduidelijk. Dat zijn kernkwaliteiten vanuit de linkerkant van het middenveld niet zo goed tot uiting kwamen als vanuit het centrum, dat was voor iedereen ook duidelijk; daar kon de groeibriljant van Ajax echter niet veel aan doen. 

Ronald Koeman

Met de komst van Ronald Koeman als trainer van FC Barcelona leek het erop dat die tijden zouden veranderen. Als voormalig bondscoach van het Nederlands elftal werkte Koeman al een aantal jaar met De Jong en voorafgaand aan zijn dienstverband vertelde de 57-jarige oefenmeester al dat hij Frenkie op een andere manier zou gebruiken omdat hij dan beter tot zijn recht zou komen. Terwijl voetbalminnend Nederland – en Catalonië – reikhalzend uitkeek naar de wederopstanding van het supertalent, zien we nog niet de doldwaze dribbels die we van De Jong gewend zijn. 

Opvallend is dat deze eigenlijk óók niet aanwezig waren bij het Nederlands elftal. Dat komt omdat Koeman zijn tactiek heeft overgenomen: het bij Barcelona heilige 1-4-4-3-systeem met één verdedigende middenvelder werd ingeruild voor een 1-4-2-3-1-systeem met twee controleurs en een aanvallende middenvelder. Daardoor speelt De Jong wel in een centrale rol op het middenveld, maar heeft hij nog niet de vrijheid die nodig is om écht bepalend te zijn voor de Catalanen. 

Doordat hij zowel naast (Busquets) als voor (aanvallende middenvelder, meestal Philippe Coutinho) een speler heeft én doordat Barcelona vaak met Lionel Messi als valse nummer negen speelt, is het erg druk in de as van het veld en heeft De Jong dus weinig bewegingsvrijheid om zijn karakteristieke dribbels in te zetten. Dit seizoen kwam hij gemiddeld tot minder dribbels (1,6 per negentig minuten) dan vorig seizoen (2 per negentig minuten), waardoor hij ook minder vaak in de ruimtes komt om kansen te creëren (0,8 per negentig minuten) dan vorig jaar (1,1 per negentig minuten). 

Tussenjaar

Het lijkt erop dat het niet alleen voor FC Barcelona, maar ook voor De Jong een tussenjaar is. Daar kan wellicht nog verandering in komen dit seizoen: volgens Spaanse media hebben de spelers van de Catalanen hun kritiek geuit op de manier van spelen van Barcelona en willen zij terug naar het ‘oude’ systeem, 1-4-4-3. In dat geval zal Koeman een keuze moeten maken wie er als verdedigende middenvelder speelt en die keuze zal dan, met het oog op de toekomst en de in het verleden gedane uitspraken van Koeman, op De Jong vallen. 

Toch lijkt het onwaarschijnlijk dat Koeman zal zwichten voor de druk om zijn speelstijl op z’n kop te gooien. De Nederlandse oefenmeester opereert al langer volgens deze tactiek en zal eerder terugvallen op een ander ontwerp van zijn hand: een 1-5-3-2 waarmee hij wel eens in zijn Feyenoord-tijd speelde. In dat geval is er zeker ruimte voor De Jong, maar niet op het middenveld. De 23-jarige Oranje-international kan dan als een soort inschuivende centrale verdediger spelen, zoals hij eerder ook bij Ajax deed. 

Desalniettemin zal Barcelona, en dus ook Koeman, moeten uitkijken dat dit tussenjaar de club niet fataal gaat worden. Barça bekerde dan wel door in de Champions League, de ontluisterende nederlaag tegen Juventus (3-0 in eigen huis, red.) en de stand van zaken in de Primera Division laten zien dat presteren op niveau moeilijk is voor de Spaanse topclub. Daardoor kan een Champions League-plek voor volgend seizoen in het geding komen en dat heeft weer zijn negatieve uitwerking op het spelersmoraal. 

Transfer?

Toch zal De Jong soms met weemoed kijken naar de situatie waar Matthijs de Ligt zich op dit moment bevindt bij Juventus. De twee spelers van Ajax vertrokken na een succesvol Champions League-seizoen bij de club en kozen ieder voor een andere club, maar na anderhalf jaar lijkt De Ligt daar de beste keuze gemaakt te hebben. De verdediger is na een lastig begin nu onomstreden in de Turijnse verdediging, terwijl De Jong steeds vaker kritiek krijgt. 

Wanneer Barcelona de Champions League niet haalt dit seizoen, dan is het niet eens zo gek als De Jong verder gaat kijken dan de muren van Camp Nou. De middenvelder verlengde zijn contract onlangs nog met een jaar, maar dat was meer om de club op die manier meer tijd te geven om zijn salaris uit te keren – en naar verloop van tijd te verhogen. Daarnaast kan hij bij clubs zoals Manchester City, Paris Saint-Germain, Bayern München en misschien zelfs Juventus meer in zijn oude, vertrouwde rol spelen, al zal het een lastige keuze zijn voor De Jong om zijn droomclub te verlaten.