Hoofdbrekens Ten Hag door nieuwe dynamiek

Ajax-trainer Erik ten Hag wijzigde zijn basiselftal voor de wedstrijd tegen sc Heerenveen op vijf posities. De Tukker maakte deze keuzes deels gedwongen, maar werd door de veranderingen geconfronteerd met nieuwe hoofdbrekens. Vooral de rentree van Davy Klaassen en de nieuwe positie van Mohammed Kudus geven hem stof tot nadenken. 

Ajax kende een vliegende start in een lege Johan Cruijff ArenA. De Amsterdammers, die net als tegen FC Groningen tegen een muur van verdedigers aankeken in de opbouw, hadden slechts vier minuten nodig om het eerste doelpunt van de middag te noteren. Ondanks de defensieve intenties van Heerenveen, dat zich ver terug liet zakken en vier man op de middellijn posteerde om de offensieve passlijnen eruit te halen, wisten de Amsterdammers zich toch tamelijk gemakkelijk door de Friese muur heen te voetballen. Dat dit Ajax, in tegenstelling tot de vorige ontmoeting in de Eredivisie, nu wel lukte, had een groot deel te maken met de invulling van het middenveld van de Amsterdammers. 

Davy Klaassen

Het was al bekend dat Klaassen niet in de voor de Eredivisie zo bekende rol was teruggehaald. Ten Hag gaf voor de wedstrijd aan dat hij desalniettemin voor “een belangrijke rol” was gekocht van Werder Bremen en in de wedstrijd tegen Heerenveen liet hij meteen van zich gelden. De 27-jarige middenvelder speelde op de plaats van Edson Álvarez, die een zware concurrentiestrijd tegemoet gaat. 

Met Klaassen op de plek van de Mexicaan ontstond er een dynamiek op het Ajax-middenveld dat dit seizoen niet eerder te zien was. Waar de aanvallen via de international van Mexico vaak tempo verliezen, maakte Klaassen er een sport van om al voordat hij de bal ontving, te weten waar hij de bal naar toe moest spelen. 

Niet alleen in handelingssnelheid en kwaliteit van passing, ook in de samenwerking met teamgenoot Ryan Gravenberch was Klaassen een verademing voor trainer Ten Hag. In tegenstelling tot eerdere duels, waarin alleen Gravenberch diepgaande loopacties maakte, liet ook Klaassen zich een aantal keer rond de vijandige zestien zien.

Doordat zowel Gravenberch als Klaassen de diepte zochten, zorgde dat voor een ontregeling in het dichtgebouwde centrum van Heerenveen. Daardoor lukte het de Amsterdammers om zowel via de vleugels, waar vooral Nicolás Tagliafico vaak mee opkwam en David Neres en Dusan Tadic naar binnen trokken, als door het centrum gevaarlijk kon worden. 

Mohammed Kudus

Tegen FC Groningen deden de aanvallers dat ook, maar ontbrak het de Amsterdammers aan een verbindingsspeler die voor een goede doorstroom van het middenveld naar de aanval zorgde. Quincy Promes, die de afgelopen interlandperiode bij het Nederlands elftal in actie kwam, verkeert niet in de vorm van zijn leven waardoor Kudus de kans kreeg op zijn favoriete positie: achter de spitsen. 

De Ghanees international deed wat Promes niet lukte: hij was in een groot deel van de wedstrijd de verbindingsspeler van het elftal én deed dat op een manier zonder de ruimtes van de vleugelspelers of spits Lassina Traoré dicht te lopen. Ook aan de bal was Kudus in vergelijking met Promes van de afgelopen weken een lust voor het oog. Vooral zijn rendement viel op: de Ghanees had met twee assists en een doelpunt een belangrijk aandeel in de overwinning van Ajax. 

Dat Kudus in de kleine ruimtes uit de voeten kan, bewees de zomeraankoop al in eerdere duels. Met zijn korte draaicirkel, die doen denken aan de manier waarop Frenkie de Jong zich vaak van zijn tegenstander ontdoet, wist hij zich ook tegen Heerenveen een aantal keer uit een onmogelijk ogende situatie te werken en balbezit te behouden voor zijn ploeg. 

Basisplekken Liverpool-thuis

Dat Quincy Promes wel inviel en als hangende linksbuiten speelde, onderstreept het feit dat Kudus in de ogen van Ten Hag een goede wedstrijd speelde. Of dit een voorbode is voor de rest van het seizoen, is echter wel de vraag. Ten Hag heeft al meerdere malen aangegeven dat hij een roulatiesysteem hanteert, waardoor het vooral van de tegenstander zal afhangen wie er op welke plek speelt.
Tegen Heerenveen werd de defensie van Ajax niet erg getest, waardoor Klaassen zich vooral op zijn offensieve taken kon richten. Dat hij in wedstrijden waar Ajax de bovenliggende ploeg is daardoor de voorkeur kan krijgen, leek sinds zijn terugkeer al duidelijk. Of Ten Hag het ook aandurft om tegen een opponent zoals Liverpool, waar Ajax aankomende woensdag tegen speelt in de groepsfase van de Champions League, met een offensiever middenveld te spelen, is nog wel de vraag. Eén ding lijkt zeker bij Ajax op dit moment: geen middenvelder is zeker van een basisplaats.